بررسی مقایسه‌ای تحول اخلاقی، نوع دوستی و خودکارآمدی اجتماعی در دانش‌آموزان تیزهوش و عادی دبیرستان‌های شهر ارومیه در سال تحصیلی 91-90
محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتیلیلا رضائی 1 , علی مصطفایی 2 , زینب خانجانی 3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد روانشناسی، تبریز، ایران.
2 - استادیار گروه روان شناسی دانشگاه پیام نور.
3 - استاد گروه روانشناسی دانشگاه تبریز
کلید واژه: نوعدوستی, تیزهوش, تحول اخلاقی, خودکارآمدی اجتماعی,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر، بررسی مقایسه‌ای تحول اخلاقی، نوعدوستی و خودکارآمدی اجتماعی در دانش‌آموزان دختر دبیرستانی تیزهوش و عادی شهر ارومیه در سال تحصیلی 91-90 می‌باشد. نمونه آماری شامل 385 دانش‌آموز عادی و225 دانش‌آموز تیزهوش بود. در نمونه‌گیری از روش تصادفی چند مرحله‌ای استفاده شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، شامل دو پرسشنامه قضاوت اخلاقی"ما"(1981) و مقیاس خودکارآمدی نوجوان "کنلی" (1989) بود. داده‌های پژوهش با استفاده از آزمونt مستقل تحلیل شد. نتایج تحلیل‌ها نشان داد که بین دو گروه عادی و تیزهوش، از نظر تحول اخلاقی و نوعدوستی و خودکارآمدی اجتماعی (در هر 5 مؤلفه مربوط به خودکارآمدی اجتماعی) تفاوت معنی‌دار وجود دارد و گروه تیزهوش در همة موارد میانگین بالاتری نسبت به گروه عادی داشت.
This study was aimed at comaring moral development, altruism and social self-efficacy in gifted and normal female high school in urmia. The statistical population of this research was 14180 normal female high school student and 523 gifted female high school students in 2011-2012. 385 normal &225 gifted students were selected as the statistical samples through the multi stage random sampling method. The instruments included the moral judgment MA questionnaire and Connolly's adolescent social self-efficacy scale. Data analyzed by independent t-test. The results showed: there was significant difference between gifted and normal students in moral development, altruism and social self-efficacy (in all 5subscales relate to social self-efficacy).
آقامحمدی، سمیه.(1390). اثربخشی آموزش خودکارآمدی بر روابط اجتماعی دختران فراری. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد روانشناسی عمومی. دانشگاه اصفهان.
اژه‌ای، جواد.(1383). ویژگی‌های شخصیتی تیزهوشان در پژوهش‌های روان‌شناختی ایران. نشر سمپاد
السون، متیو. اچ و هرگنهان. بی. آر. (1389). مقدمه‌ای بر نظریه‌های یادگیری. ترجمه دکتر علی‌اکبر سیف. تهران: نشر دوران.
بیرامی، منصور. پوراسمعلی، اصغر. صالحی‌حیدرآباد، مجتبی و عندلیب کورایم، مرتضی. (1390). بررسی نقش عامل‌های شخصیتی در پیش‌بینی تحول اخلاقی و میزان نوعدوستی. فصلنامه پژوهش‌های نوین روان‌شناختی، سال ششم، شماره 21، بهار 1390.
ترخان، مرتضی و اژه‌ای، جواد.(1372). بررسی رابطه‌ی بین موضع نظارت، عزت نفس وپیشرفت تحصیلی در دانش‌آموزان تیزهوش وعادی، مجله استعدادهای درخشان، سال دوم، شماره4.
سلامتی، عباس.(1372). رابطه‌ی هوش و تحول اخلاقی در پسران مدارس راهنمایی شهرستان اراک. دانشگاه تربیت معلم تهران.
شولتز، دوان و شولتز، سیدنی، آلن.(1384). نظریه‌هایشخصیت. ترجمه یحیی سیدمحمدی. تهران: ویرایش.
صاحبی، علی.(1369). بررسی رشد قضاوت اخلاقی نوجوانان تیزهوش و مقایسه‌ی آن با نوجوانان عادی. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تهران.
طهماسبیان، کارینه. اناری، آسیه و صالح صدق‌پور، بهرام. (1388). اثر مستقیم خود اثرمندی اجتماعی در احساس تنهایی نوجوانان. مجله‌یعلوم رفتاری، 1388(2) 97:3 -93.
کدیور، پروین. (1390). روان‌شناسیتربیتی. تهران: انتشارات سمت.
کریمی، عبدالعظیم. (1385). روان‌شناسیرشد: مراحلشکل‌گیریاخلاقدرکودکباتأکیدبررویکردهایتحولی. تهران: انتشارات عابد.
محمدی، نورالله. (1373). تحول اخلاقی و دیگردوستی نوجوانان سرآمد و عادی. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. دانشگاه تربیت مدرس.
مکتبی، غلامحسین. (1375). بررسی تحول اخلاقی و نوعدوستی در دانشجویان تیزهوش و مستعد واقع در دانشگاه‌های تهران. مجله استعدادهای درخشان، ص141- 125.
میرسلطانی، میرباقر. (1383). بررسی و مقایسه تحول اخلاقی نوجوانان بزهکار با نوجوانان عادی پسر و دختر. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. دانشکده علوم‌تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز.
نظری، شهلا. اژه‌ای، جواد و آزاد فلاح، پرویز.(1382). بررسی مهارت‌های اجتماعی دختران نوجوان سرآمد شاغل به تحصیل در مراکز آموزشی استعدادهای درخشان، غیرانتفاعی و عادی تهران. مجله استعدادهای درخشان، ص468- 450.
Bandura, A. (1994). Self-efficacy. In V. S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of human behavior, 4. New York: Academic Press, pp. 71-81.
Bandura, A. (1995). Self-Efficacy in Changing Societies. Cambridge University Press.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: W.H. Freeman.
Bandura, A. (1999). A Social Cognitive Analysis of substance abuse: An agentic perspective. Journal of Psychology sci. p. 214-217.
Bisland, A. Karnes, F. A. & Cobb, Y. B. (2004).Leadership Education:Resources and web sites for teacher of gifted students. Gifted Child Today, 27, 50-56.
Descioli.P&Kurzban.R. (2009). Mysteries of morality. cognition. pages 281-299.
Harris, S; Mussen, P. & Rutherfor, E. (1970). Some cognitive behavioral and personality correlates of maturity of moral judgment.The journal of Genetic Psychology, 128, 123-135.
Howell, R. Heward, L. Swassing, R. (1996). Gifted and Talented students. Exceptional children: An Introduction to Special education (pp. 532-574). Upper Saddle River NJ: Maerrill /Prentica/tail.
Keasey, C-Kanjer & Miller (1971). Social participation as a factor in the moral development of preadolescents. Developmental psychology, No. 5, 216-220.
Kim JE. Social efficacy and behavior problems in maltreated and nonmaltreated children. Journal of child & Adolese psychol. 2003; 23 (1): p 106-117.
Köparan, Şenay. Ȍzturk, Fusun &Ȍzkiliç, Ruchan.(2009).An investigation of social self efficacy expectations and assertiveness in multi-program high school students. Procedia social and behavioral sciences1. (2009) 623-629.
Lewis, A, E. (2007). The Moral Judgment of Gifted Adolescents. Publisher: Proquest, 2007.
Narvaez, Darcia. (1993). Moral judgment and test processing. Annual meeting of the american educational research association(Atlanta,GA,April)12-16.
Matthews, J, Dona & Foster, F, Joanne. (2009). Being Smart about Gifted Education: A Guidebook for Educators and Parents. Great Potential Press, Inc.
Rest, J. Thoma. S. J, Narvaez, D. (1997). Indexing the Defining Issues Test, Journal of Educational Psychology. 89, pp, 498-5.
Simons. (1981). Moral Development and Moral Education. In G.lesser (ed) Psychology and educational practice. San Francisco. Scott, Forman.
Zighler(1990). Social Psychology second edition. New York:sons.