بررسی اثر بخشی آموزش مهارت‌های زندگی در محیط کار بر افزایش کنترل استرس کارکنان کارخانه ماشین‌سازی تبریز

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

نعیمه محب ¹ (دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز،‌ استادیار گروه روانشناسی، تبریز، ایران.)
سمیه سادات‌غیبی ² (دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد روانشناسی عمومی، تبریز، ایران.)
علی محمدزاده ³ (استادیار دانشگاه پیام نور)

تاریخ دریافت : 1395/01/20 تاریخ پذیرش : 1395/01/20 تاریخ انتشار : 1392/10/01

کلید واژه: مدیریت استرس, محیط کار, : مهارت زندگی, کنترل استرس,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر آموزش گروهی مهارت زندگی (مقابله با استرس) در افزایش کنترل استرس کارکنان کارخانه ماشین‌سازی تبریز انجام شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه کارکنان کارخانه ماشین‌سازی تبریز بود. نمونه آماری پژوهش حاضر 60 نفر از کارکنان کارخانه ماشین‌سازی تبریز می‌باشند، که به صورت در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شده‌اند. ابزار گردآوری داده‌ها، مقیاس استرس کوهن 1983 می‌باشد که یک‌بار پیش از آغاز برنامه‌ی آموزش مهارت زندگی و یک‌بار نیز در پایان دوره‌ی آموزشی توسط کارکنان تکمیل شدند. داده‌های بدست آمده با روش‌های آمار توصیفی از جمله فراوانی، درصد، میانگین و انحراف استاندارد و فرضیه‌های تحقیق با استفاده از تحلیل کواریانس تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد برنامه آموزش گروهی مهارت زندگی در محیط کار در افزایش مدیریت استرس کارکنان مؤثر است.

چکیده انگلیسی:

The aim of this study was to investigate the effectiveness of group life skill training (stress management) on developing employees stress cintrol in car producing factory of Tabriz.The statistical population was all employees in car producing factory of Tabriz out of which 60 employees were selected randomly and assigned to two experimental and control groups. The instrument for data collection was "Cohen stress scale "(1983) which was completed by the subjects both before and after life skill training course. Data obtained through statistics including frequency means, SDS and research hypotheses was analyzed using covariance test. Results showed that group life skills training is effective in improving stress management among employees in their work place.  

منابع و مأخذ:

آقامحمدیان شعرباف، حمیدرضا. نیکخواه، زهرا.(1386).بررسی میزان اثربخشی آموزش گروهی مهارت‌های ارتباطی با رویکرد شناختی-رفتاری در رضامندی زناشویی. مجموعه مقالات کنگره سراسری آسیب‌شناسی خانواده در ایران، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، 247.

احمدی، خدابخش. (1387).بررسی تأثیر روش مداخله تغییر شیوه زندگی بر کاهش ناسازگاری زناشویی، مجموعه مقالات کنگره سراسری آسیب‌شناسی خانواده در ایران، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، شماره6.

ادیب، یوسف.(1385). بررسی میزان دستیابی نوجوانان ایرانی به مهارت‌های زندگی. فصلنامه روان‌شناسی دانشگاه تبریز. سال اول، شماره  4، صص1-25.

بانکی، یاسمن؛ امیری، شعله؛ اسعدی، سمانه.(1388). بررسی اثربخشی آموزش مهارت خودآگاهی و توان مقابله با استرس بر کاهش اضطراب جدایی و افسردگی در کودکان والدین طلاق، ماهنامه علمی-پژوهشی دانشگاه شاهد، سال شانزدهم، شماره 37، صفحه 11.

بیک‌زاده، جعفر.(1386). بررسی عوامل استرس‌زای سازمانی بر عملکرد شغلی کارکنان سازمان‌های دولتی استان آذربایجان‌شرقی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد گروه مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان.

حبیب آبادی نسیانی، فاطمه. طاهر نشاط دوست، حمید. مولوی، حسین. سیدبنکدار، زهرا.(1390). میزان اثربخشی آموزش مهارت توان مقابله با استرس بر مدیریت استرس ادراک شده زنان مبتلا به لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) (اختلال مزمن خودایمنی)، مجله تحقیقات علوم رفتاری، دوره 9، شماره 3، صفحه11.

حقیقی، جمال. موسوی، محمد. مهرابی‌زاده‌هنرمند، مهناز. بشلید، کیومرث.(1385). بررسی تأیید آموزش مهارت‌های زندگی بر سلامت روانی و عزت نفس دانش آموزان دختر سال اول مقطع متوسطه شهر ایلام. مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه چمران شیراز، شماره 7، ص 61-78.

خدارحیمی، سیامک.(1374) مفهوم سلامت روان شناختی، مشهد: انتشارات جاودان خرد.

خدیوی، رضا. معزی، معصومه. شاکری، مصطفی. برجیان، محمدتقی. (1384). تأیید آموزش مهارت‌های زندگی در زمینه‌ی پیشگیری از اقدام به خودکشی در زنان شهر اردل، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، شماره 13، ص 13-20.

دهستانی، منصور. (1387). مهارت‌های زندگی، شماره 4، قم، نشر میم.

راس، رندال. آلتایمر، الیزابت. (1385). استرس‌شغلی، ترجمه غلامرضاخواجه‌پور، تهران،انتشارات‌بازتاب چاپ‌اول.

رضایی، شادی. حسینی، محمد علی. فلاحی خشکناب، مسعود.(1385). تأثیر آموزش مهارت‌های ارتباطی بر میزان استرس شغلی پرسنل پرستاری شاغل در مراکز توانبخشی شهرستان‌های ری، تهران و شمیرانات در سال 1382، مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، دوره 64، شماره 1، صفحات26-21.

ره گوی، ع؛ فلاحی خشکناب، م؛ کریملو، م؛ قایینی، م. (1385). مقاله تأثیر مهارت ارتباط مؤثر بر کاهش استرس پرستاران، مجله رهیافت، شماره 7، ص 61-5.

سلیمی، قربانعلی؛ قضاوی، منصوره. (1389). بررسی عوامل مؤثر در استرس شغلی از دیدگاه مدیران و دبیران دبیرستان های دولتی اصفهان، مجله دانش و پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، شماره 5، صفحات 80-59.

طارمیان، فرهاد.(1378). مهارت‌های زندگی تعاریف و مبانی نظری، مجله ژرفای تربیت، سال اول، شماره 4.

طارمیان، فرهاد. ماهجویی، مازیار. فتحی، طاهر. (1387). مهارت‌های زندگی، تهران، انتشارات تربیت چاپ دوم.

-عماری، عباسعلی.(1387). راهکار های ارتقا سلامت، مجله مرکز بهداشت ثامن مشهد، شماره 13، صفحات 12-15.

فانی، علی اصغر. عرب کلمری، محبوبه. (1389). بررسی عوامل مؤثر در استرس شغلی از دیدگاه کادر درمان بیمارستان‌های دولتی اصفهان، مجله دانش و پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، شماره 5، صفحات 80-59.

کاظمی، سلطانعلی. جاویدی، حجت‌اله. آرام، محبوبه. (1389). بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های ارتباطی بر استرس شغلی کارشناسان شهرداری شیراز، فصلنامه علمی-پژوهشی رهیافت نو در مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، سال اول، شماره 4،ص 63-80.

کردنوقابی، رسول. شریفی، حسن پاشا. (1384).  تهیه و تدوین برنامه درس مهارت‌های زندگی برای دانش آموزان دوره تحصیلی متوسطه، فصلنامه‌ نوآوری آموزش، شماره 12 (ع)، صص 12-34.

کهرازی، فرهاد. آزادفلاح، پرویز. اللهیاری، عباسعلی. (1382). بررسی اثر بخش آموزش مهارت‌های حل مسأله در کاهش افسردگی دانش آموزان، فصلنامه‌ روانشناسی، 7 (2)، ص 14.

گلدارد، کاترین؛ گلدارد، دیوید. (1391).مهارت‌های مشاوره‌ای در زندگی روزمره، ترجمه سیدحسن‌ پورعابدی، محمد زارع‌نیستانک و الهه تبریزی، انتشارات صداقت، چاپ دوم.

گنجی، حمزه. (1379). بهداشت روانی، چاپ چهارم، انتشارات ارسباران، تهران: ص 21-181-217.

گنجی، حمزه. (1380). ارزشیابی شخصیت، تهران: نشر ساوالان: 217و229.

معین، بابک. (1386). بررسی تأثیرآموزش شیوه‌های مدیریت استرس بر سلامت روانی نوجوانان شهر تهران، رساله دکتری دانشگاه تربیت مدرس – دانشگاه علوم پزشکی.

میقانی، نرجس. (1385). بررسی رابطه میزان فشار روانی(استرس) شغلی مدیران و عملکرد آنان در دبیرستان‌های دخترانه منطقه 2 آموزش و پرورش شهر تهران، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد گروه علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا.

ناصری، حسین. (1389). مهارت‌های زندگی، انتشارات اداره کل روابط عمومی سازمان بهزیستی کشور.

نزهت، محمدرضا. (1385). بررسی میزان ومنابع استرس شغلی مدیران آموزشی استان فارس، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد گروه علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز.

نیک پرور، ر. (1384). مهارت‌هایی برای زندگی(چاپ اول) تهران:‌انتشارات معاونت امور فرهنگی و پیشگیری سازمان بهزیستی کشور.

Adolph, R. (2009) Perception and Emotion: How We Recognize Facial Expressions. Current Directions in Psychological Science, 15(5): 222-226.

Andrew, J. M. (1997). Recovery from Surgery with and without Preparatory in striation for there coping styles. Journal of Personality and Social Psychology, 15 223-226.

Coquet, M. Coves, V. pout gnat, N. (2000). Suicidal thoughts among adolescents: An intercultural approach. Adolescence, 28(11).

Gray, R. (2009). Unpacking authoritative parenting. Journal of Marriage and the family, 61: 574-587.

Hatfield, A. (2002). Family education. Theory and practice, Sanfrancisco: Josses-Bass: 32-37.

Johnston, M. & Vogel, C. (2003) Benefits of psychological preparation for surgery, Journal of Meta Analysis.

Kiddies, A. M. (2002). Psychosocial factors associated with teenage pregnancy in Jamaica. Adolescence, 27(108)

Langer, T. Janise, L & Wolver, J. (2000) Reduction of Psychological Stress in surgical PATIENTS, International Labor Review, 133(5-6):531-518.

Linden, W., Stases, C., & Maurice, J. (2004) Psychological intervention for patients with coronary artery disease, London: Crown Publication.

Moffat, A. (2007).What makes for successful and successful relationship? In changing families, challenging futures. 6th Australian Institute of family studies conferences Melbourne, 2007 Nov, 25-27.

Russell, Daniel, Altmaire, Elizabeth and Velez, Dawn van (2001). Job-related Stress, Social support and burnout among Classroom teachers, Journal of Applied psychology, vol. 72:2 , pp. 169-274.

Schulman, S. (2008). Working through the health: A transpersonal approach to family support and education. Psychiatric Rehabilitation Journal, 22, No.2.

Smelters, Larry. (2007). The Relationship of Communication, to Work Stress, Journal of Business Communication, vol. 24:2, pp.47-58.