ارزشيابي جامع برنامه پژوهش‌سراي دانشآموزي در ايران
ارزشيابي جامع برنامه پژوهش‌سراي دانشآموزي در ايران
محورهای موضوعی : ارزشیابی
1 - عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش
کلید واژه: دانش‌آموز, پژوهش‌سرا, ارزشيابي برنامه, شناسايي استعداد,
چکیده مقاله :
اين مقاله از يك طرح پژوهشي كه هدف آن ارزشيابي برنامه پژوهش‌سراهاي دانشآموزي بود، استخراج شده است. براي انجام آن پژوهش از مصاحبه حضوري با صاحب‌نظران و كارشناسان آگاه و چهار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. با تعداد 47 نفر كه به‌صورت هدفمند از ميان كارشناسان مرتبط با موضوع انتخاب شده بودند، مصاحبه شد؛ 32 پژوهش‌سرا در 5 استان منتخب مورد مشاهده قرار گرفتند. از مجريان برنامه پژوهش‌سراها نمونه‌‌گيري و داده‌هاي ناظر بر نگرش و واكنش آنها نسبت به جنبه‌هاي مختلف برنامه پژوهش‌سراي دانشآموزي با استفاده از چهار پرسشنامه محقق ساخته جمع‌آوري شد. در مجموع، تعداد 434 نفر به پرسشنامه‌ها پاسخ دادند. محورهاي مصاحبه و سئوال‌هاي بازپاسخ به اهداف، بافت، تمهيد مقدمات، درونداد، فرايند و برونداد برنامه معطوف بود. محتواي مصاحبه‌ها با استفاده از روشهاي ناظر بر مطالعات كيفي استخراج، طبقه‌بندي و تلخيص شد. پاسخ گروه‌هاي مورد مطالعه به پرسشنامه‌ها، تحليل و به صورت درصد فراواني گزارش شد. یافته‌های پژوهش نشان مي‌دهد كه بافت حاکم برجامعه(مدرک‌گرایی، آزمون‌محوری سنتّی و کافی نبودن زمان برای آموزش و یادگیری فعال) برای اجرای برنامه پژوهش‌سرا مساعد نیست. نبود فهم مشترک از اهداف، منابع، گروه هدف، فرایند و نتیجه برنامه‌های پژوهش‌سرا در میان همه گروه‌های ذی‌نفع مشهود است. برخلاف هدف سیاست‌گذار، اغلب پژوهش‌سراهای دانش‌آموزی بدون رعایت ضوابط و تمهید مقدمات تشکیل شده‌اند. 66 درصد کارشناسان و مدیران پژوهش‌سرا معتقدند در مقابل اجرای برنامه‌های پژوهش‌سرا موانع جدّی وجود دارد. از پاسخ‌های انشایی مدیران پژوهش‌سرا می‌توان دریافت که واکنش اغلب آنان نسبت به برنامه پژوهش‌سراها منفی است. موفقیت تعداد معدودی از دانش‌آموزان داوطلب در مسابقات علمی، به عنوان دستاورد پژوهش‌سراهای دانش‌آموزی، مستند شده است. امّا، تبدیل پژوهش‌سرا به«مسابقه‌سرا» نوعی انحراف از هدف اصلی سیاست‌گذار است.
This article is extracted from a research project that aimed to evaluate the student research center program. To conduct that research, face-to-face interviews with knowledgeable experts and four researcher-made questionnaires were used. 47 people who were purposefully selected from among experts and experts related to the subject participated in the interviews; 32 research centers were observed. A sample of the program administrators was taken and data on their attitudes and reactions to various aspects of the student research center program were collected using four questionnaires. 434 people responded to the questionnaires. The interview themes focused on the goals, context, preparation, input, process, and output of the program. The content of the interviews was extracted, categorized, and summarized using qualitative methods. The responses to the questionnaires were analyzed and reported as a frequency percentage. The research findings show that the prevailing context of society is not conducive to the implementation of the program. The lack of a common understanding of the goals, resources, target group, process, and outcome of the programs is evident among all stakeholder groups. Contrary to the policymaker’s goal, most centers have been established without observing the rules. 66 percent of the experts and managers believe that there are serious obstacles to the implementation of research center programs. From the essay responses of the managers, it can be seen that most of them have a negative reaction to the program. The success of a few student volunteers in scientific-research competitions has been documented as an achievement of student research centers. However, turning a research center into a "competition center" is a deviation from the policymaker's main goal.
اتكينسون، ريتا ال؛ اتكينسون، ريچارد سي؛ اسميت، ادوارد اي؛ بم، داريل جي؛ نولن- هوكسما.(2000). زمينه روانشناسي هيلگارد.(ترجمه محمد نقي براهني و همكاران، 1386). تهران: انتشارات رشد.
آرمند، محمد؛ ملکي، حسن .(1391). مقدمه‌اي بر شيوه طراحي و تأليف کتاب درسي دانشگاهي، تهران: سمت.
آهنگر، سارا .(1402). قدرت آموزش در نبرد با نابرابري. تهران: انتشارات روزنه
بازرگان، عباس. (1385). ارزشيابي آموزشي. تهران: سمت.
براهنی، محمد نقی، مترجم.(1371). روان آزمایی.(تألیف ا. آناستازی،1982). تهران: انتشارات دانشگاه تهران(چاپ سوم).
بيلر، رابرت.(1974).كاربرد روانشناسي در آموزش.(ترجمه پروين كديور، 1371). تهران: مركز نشر دانشگاهي
پاك‌سرشت، محمد جعفر، مترجم.(1385). مكاتب فلسفي و آراء تربيتي.(تأليف جرالد لي گوتگ). تهران: انتشارات سمت
تافلر، الوين .(1980). موج سوم .(ترجمه شهيندخت خوارزمي، 1366). تهران: انتشارات نشر نو.
ثنايي، باقر؛ علاقبند، ستيلا؛ احمدي، احمد؛ شريفي، حسن پاشا، مترجمان.(1373). مباني مشاوره و راهنمایی.( تأليف. رابرت‌گیبسون و ماریان میشل). تهران: انتشارات بعثت
علي، حسيني خامنه‌اي.(1390. سخنراني در دیدار جمعی از نخبگان و برگزیدگان علمي در تاريخ 13/7/1390
ساكي، رضا (1382) ارزشيابي اجراي طرح آزمايشي تأسيس مجتمع‌هاي آموزشي _ تربيتي (گزارش تحقيق). تهران :وزارت آموزش و پرورش ، پژوهشكده تعليم و تربيت .
سيف، علي‌اكبر.(1380). اندازه‌گيري، سنجش و ارزشيابي آموزشي.(ويرايش دوم). تهران : نشر دوران.
شفيع آبادي، عبدالله.(1384). علوم تربيتي(مجموعه مقالات). تهران: انتشارات سمت
صفائي موحد، سعيد.(1394). برنامه درسي صريح (قصدشده). دانشنامه ايراني برنامه درسي
عزيززاده، هادي.(1400).«نيمرخ»؛ من و آموزش و پرورش. تهرات: انتشارات مبتكران
فتحي و اجارگاه، كورش و آقازاده، محرم .(1385). راهنماي تأليف كتابهاي درسي .تهران: آييژ
مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان.(1391). طرح شناسایی و هدایت استعدادهای برتر، مجموعه متون آموزشی،مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان، نگاشت دوم
کيامنش، عليرضا. (1380). روشهاي ارزشيابي آموزشي. تهران: پيام نور.
کيامنش ، عليرضا.(1392). دانشنامه ايراني برنامه درسي ، الگوی ارزشیابی سیپ
مرجاني، بهناز (1370). بررسي عوامل مؤثر در ايجاد مدارس فني وحرفه¬اي در ايران از دارالفنون تا امروز(پايان نامه كارشناسي ارشد). تهران: دانشگاه تهران، دانشكده روانشناسي وعلوم تربيتي.
منصور، محمود؛ دادستان، پريرخ.(1369).تربيت به كجا ره مي‌سپرد؟.(چاپ دوم). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
نقيب‌زاده جلالي، ميرعبدالحسين.(1385). نگاهي به فلسفه آموزش و پرورش. تهران: انتشارات طهوري
نويدي ، احد.(1395). بررسي ميزان موفقيت اجراي طرح شناسايي و هدايت استعدادهاي برتر. تهران: بنياد ملي نخبگان
نويدي ، احد.(1382). بررسي سهم مشترك و اختصاصي متغيرهاي عملكرد تحصيلي قبلي، خودپنداره تحصيلي و هوش عمومي در پيش‌بيني پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان. فصلنامه تعليم و تربيت ، شماره 76، زمستان 1382.
نويدي، احد.(1383). راهنماي عملي ارزشيابي برنامه‌هاي آموزش فني و حرفه‌اي. تهران :انتشارات پژوهشكده تعليم و تربيت.
نويدي، احد.(1390). ارزشيابي اجراي آزمايشي طرح غني‌سازي تجارب يادگيري در دروس رياضيات و علوم تجربي پايه اول راهنمايي در سال تحصيلي90-1389 . تهران: وزارت آموزش و پرورش ، پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش.
وزارت آموزش و پرورش.(1396). اساسنامه پژوهش‌سراهاي دانشآموزي، مصوبه 932 شوراي عالي آموزش و پرورش. دبيرخانه شوراي عالي آموزش و پرورش.
ولف، ريچارد.(1984). ارزشيابي آموزشي: مباني سنجش توانايي و بررسي برنامه (ترجمه عليرضا كيامنش، 1371). تهران : نشر دانشگاهي.
يوسفي، عليرضا ؛ نوروزي، گيسو.(1380). طراحي، اجرا و ارزشيابي دوره آموزش ضمن خدمت معلمان در زمينه شناخت و پرورش دانش‌آموزان مستعد و تيزهوش. دانش و پژوهش، شماره نهم: صص 24-15
Rrferences
Anderson, E. C. (2004). What is strengths-based education?: A tentative answer by someone who strives to be a strengths-based educator. Unpublished manuscript.
Arter, J. A., & Spandel, V.(1992). Using portfolios of student work in instruction and assessment. Educational Measurement Issues and Practice, 36–44.
Brown, S. W., Renzulli, J. S., Gubbins, E. J., Siegle, D., Zhang, W., & Chen, C. (2005). Assumptions underlying the identification of gifted and talented students. Gifted Child Quarterly, 49, 68–79.
Brown, S. D., & Lent, R. T. (Eds.). (2005). Career development and counseling: Putting theory and research to work. Hoboken, NJ: Wiley.
Charalambous, A. C. (2011). The Role and Use of Course Books in EFL. (Master’s thesis in ELT), Retrieved from http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED524247.pdf
Clark, B. (1997). Growing up gifted. Developing the potential of children at home and at school (4th ed.). New York: Merrill.
Darby.D.(2011).Adequacy, inequality, and cash for grades.Theory and Research in Education.vol. 9 no. 3 209-232.
Epstein, A.S.,L.J.Schweinhart.,Parecki, A D.,& Robin K.B.(2004). Preschool Assessment: A Guide to Developing a Balanced Approach. issue 7 in a series of briefs, Preschool Policy Matters. National Insttitute for Early Education Research.
Fagerlind, I; Saha, J (1989). Education and National Development: A Comparative Perspective (2nd ed.). Pergamon Press, Sydney.
Feldhusen, J. F.(1992). From the editor: Talent identification & development in education. Gifted Child Quartery, 36. 123.
.Feldhusen, J. F., Hoover, S. M., & Sayler, M. F.(1990). Identifying and educating gifted students at the secondary level. Monroe, NY: Trillium Press.
Frasier, M.(1997). Gifted minority students: Reframing approaches to their identification and education. In N. Colangelo & G. Davis (Eds.). Handbook of Gifted Education (2nd ed.), Boston: Allyn & Bacon.
Fullan, M. (2010). All systems go: The change imperative for whole system reform. Corwin Press.
Gardner, H.(1983). Frames of Mind: The Theory of Multiple Intelligences. London: Fontana Press
Gardner, H.(2004) Changing minds: The art and science of changing our own and other people's minds. Boston: Harvard Business School Press.
Gilliam, J. E., Carpenter, B. O., & Christensen, J. R.(1996).Gifted and talented evaluation scales. Austin, TX: Pro-Ed.
Goetz T, Preckel F, Zeidner M, Schleyer E.(2008).Big fish in big ponds: a multilevel analysis of test anxiety and achievement in special gifted classes. Anxiety Stress Coping. Apr;21(2):185-98.
Gonzalez, J. (2001). Gifted Minority student left behind Cleveland Plain Dealer.
Heward, W. L. (2000). Exceptional children: An introduction to Special Education (6th ed.). Upper Saddle River, NJ: Merrill.
Hills, T.W.(1992).Reaching potentials through appropriate assessment. In S. Bredekamp & T Rosegrant(Eds.).Reaching potentials: Appropriate curriculum and assessment for young children ,Vol. 1, pp. 43-63. Washington, DC: National Association.
Hunsaker, S. L., & Callahan, C. M.(1995).Creativity and giftedness: Published instrument uses and abuses. Gifted Child Quarterly, 39, 110-114.
Johnsen, S. K.(1996).What are alternative assessments? Gifted Child Today, 19, 12–13.
Kerr, B. (Eds.).(2009).Encyclopedia of giftedness, Creativity and talent. Sage publications, Inc.
Joseph, P. B. (2011). Cultures of curriculum. Routledge.
Kaufman, R. Keller, J., & Watkins,R.(1995).what work what doesnot: Evaluation beyond Kirkpatrick. Performance and Instruction, 35(2), 8-12.
Kirkpatrick, D.L. (1996). Techniques for evaluation training programs. Journal of American Society for Training and Development, Vol 23.
Lee, S. M. (2013). The Development of Evaluation Theories for Foreign Language Textbooks. Journal of Pan-Pacific Association of Applied Linguistics, 17(2).
Lopez, S. J.,& Louis, M. C.(2009).The Princples of Strengths-Based Education. Journal of College and Character VOl X, NO 4, April.
Mahmood, K., Iqbal, M. Z., & Saeed, M. (2009). Textbook evaluation through quality indicators: The case of Pakistan. Bulletin of Education and Research, 31(2), 1-27.
Maker, C. J. (1997). Discover Problem Solving Assessment, Quest, 8(1), 3, 5, 7, 9.
Mazie Steven.(2009).Equality, race and gifted education:An egalitarian critique of admission to NewYork City's specialized high schools.Theory and Research in Education , vol. 7 no. 15-25.
McCarney, S. B., & Anderson, P. D. (1998). The Gifted Evaluation Scale - Technical Manual (2nd ed.). Columbia, MO: Hawthorne Educational Services.
Meyen, E.L. & Skrtic, T.M.(1995).Special education & student disability: An introduction: traditional, emerging, and alternative perspectives. Denver, Colo., Love Pub. Co.
Morton, L. (2004). Integrated and Integrative Talent Management: A Strategic HR Framework. New York: Conference Board.
Mukundan, J. (2014). Evaluation of Malaysian primary English language textbooks. Advances in Language and Literary Studies, 5(5), 5-9.
Parke,B.(1992).Challenging gifted students in the regular classroom. http://erices,org/digests/e513.
Penner-Williams, Janet(2010) Formal Curriculum, In: Kridel, Craig (2010).Encyclopedia of curriculum studies, United States of America, SAGE Publications Ltd
Pfeiffer, S. I.(2002).Identifying gifted and talented students: Recurring issues and promising solutions. Journal of Applied School Psychology, 1, 31–50.
Pfeiffer, S. I., & Jarosewich, T. (2003). Gifted Rating Scales. San Antonio, TX: PsychCorp.
Ramos-Ford, V., & Gardner, H.(1997).Giftedness from a multiple intelligences perspective. In N. Colangelo& G. A. David (Eds.), Handbook of gifted education (2nd ed., pp. 439–459). Boston: Allyn & Bacon.
Rath, T. (2007). StrengthsFinder 2.0. New York: Gallup Press.
Renzulli, J. S.(1997, July). Five dimensions of differentiation. Keynote presentation at the 20th Annual Confratute Conference, Storrs, CT.
Renzulli, J. S., Smith, L. H., White, A. J., Callahan, C. M., Hartman, R. K., & Westberg, K. L. (2002). Scales for Rating the Behavioral Characteristics of Superior Students: Revised edition. Mansfield Center, CT: Creative Learning Press.
Rettew, J. G., & Lopez, S. J.(2009).Discovering your strengths. In S. J. Lopez (Ed.) Positive psychology: Exploring the best in people: Discovering human strengths (pp. 1-21).Westport, CT: Praeger.
Richert, E. S.(1997).Excellence with equity in identification and programming. In N. Colangelo & G. A. Davis (Eds.), Handbook of gifted education (2nd ed., pp. 75-88). Boston: Allyn & Bacon.
Ryser, G. R., & McConnell, K. (2004). Scales for Identifying Gifted Students: Ages 5 through 18. Waco, TX: Prufrock Press.
Sats. D.(2012) Unequal chances: Race, class and schooling. Theory and Research in Education . vol. 10 no. 2 155-170.
Schubert, William H.(2011) Intended Curriculum, In: In: Kridel, Craig (2010).Encyclopedia of curriculum studies, United States of America, SAGE Publications Ltd
Seligman, M. E. P., Steen, T., Park, N., & Peterson, C. (2005). Positive psychology progress:mpirical validation of interventions. American Psychologist, 60, 410-421.
Silzer, R.F. & B.E. Dowell (2010).Strategy-Driven Talent Management:a Leadership Imperative. San Francisco, United States of America: Jossey-Bass(A Wiley Imprint).
Smutny, J. F. (Ed.). (1998).The young gifted child: Potential and promise, an anthology. Cresskill, NJ: Hampton Press.
Snow, R. (1994). Aptitude development and talent achievement. In N. Colangelo, S. Assouline, & D. Ambronson (Eds.), Talent development (pp. 101–122). Dayton: Ohio Psychology Press.
Tannenbaum, A. J. (1986). Giftedness: A psychosocial approach. In R. J. Sternberg & J. E. Davidson (Eds.), Conceptions of giftedness (pp. 21-52). New York: Cambridge University Press.
The New York Times.(2012). To Separate Gifted Students, or Not? SEPT. 24, 2012.
Van Tassel-Baska, J. (2002). Assessment of gifted student learning in the language arts. The Journal of Secondary Gifted Education, 13, 67–72.
Vopat Mark .C.(2011).Magnet schools, innate talent and social justice.Theory and Research in Education, vol. 9, 1: pp. 59-72.
Yow, Jan A.(2011) Trends in International Mathematics and Science Study, In: Kridel, Craig (2011) Encyclopaedia of curriculum studies, United States of America, SAGE Publications Ltd
Zeidner .M. &, Schleyer EJ.(1999)The Big-Fish-Little-Pond Effect for Academic Self-Concept, Test Anxiety, and School Grades in Gifted Children. Contemp Educ Psych. Oct;24(4):305-329ol.