تحول انجام معاملات در بازار سرمایه‌ی ایران دریچه‌ای برای ورود سرمایه‌گذاران نهادی و خارجی
محورهای موضوعی : دانش سرمایهگذاریمحمدرضا کاشی پز 1 , هومن پشوتنی‌زاده 2 , حسن رنگریز 3
1 - کارشناسی ارشد MBA گرایش مالی دانشگاه علوم اقتصادی (نویسنده مسئول)
2 - کارشناسی ارشد MBA گرایش استراتژیک دانشگاه علوم اقتصادی
3 - استادیار دانشگاه علوم اقتصادی
کلید واژه: بازار سرمایه, سرمایه‌گذاران نهادی, دسترسی مستقیم به بازار, فناوری اطلاعات, آمادگی الکترونیکی,
چکیده مقاله :
بدنبال تأثیر فناوری اطلاعات در تحول صنایع کشورهای مختلف، بازار سرمایه نیز مستثنی نبوده و سریع‌تر از سایر حوزه‌ها دست‌خوش تحولات فناوری قرار گرفته است. به دنبال سیر تحول نحوه‌ی انجام معاملات در بازار سرمایه، دسترسی مستقیم به بازار به عنوان ابزاری فناورانه در تکامل این حلقه نقش بسزایی را ایفا می‌نماید. آنچه اهمیت به‌کارگیری این ابزار را مشخص می‌کند مشکلات ناشی از خلأ وجود آن است. به خصوص در زمانی که مبحث جذب سرمایه گذاران خارجی در بورس ایران مطرح است و تمام اقدامات به این سمت معطوف است. در این تحقیق پس از معرفی دسترسی مستقیم به بازار، براساس مدل های اندازه‌گیری آمادگی الکترونیکی جهت استقرار تجارت الکترونیک، عوامل مختلفی که به نحوی بر پیاده‌سازی این ابزار دخیل هستند استخراج شده و پس از تطبیق با نهادهای دخیل بازارسرمایه در شش زیرگروه فنی/زیرساختی، حقوقی، فرهنگی/آموزشی، اقتصادی، سازمانی/اجتماعی و مدیریت ریسک، طبقه‌بندی گردیده است. از روش تحلیل عاملی به منظور تلخیص عوامل و سپس از روش تاکسونومی درراستای اولویت بندی عوامل استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد به منظور انجام اقدامات تحولی در نحوه ی انجام معاملات بازار سرمایه و پیاده سازی دسترسی مستقیم به بازار باید به طور جدی در عوامل فنی و زیرساختی سرمایه گذاری شده و زیرساخت فنی موجود را بازنگری نموده تا بستر مناسب فراهم گردد. مدیریت ریسک به طور منسجم به عنوان یکی از مهم ترین پیش شرط های این تحول است که متأسفانه در حال حاضر به صورت بسیار غیرکارا و سنتی انجام می پذیرد. در خلال این دو مهم به منظور دریافت بازخورد مناسب و داشتن تحولی مطلوب باید در این حوزه فرهنگ سازی شده و برای آن سرمایه گذاری شود تا دسترسی مستقیم به بازار به نحو مطلوب پیاده سازی گردد.
Following information technology influence in industrial solstice in the world, Iran Capital Market included too and even has a faster solstice toward other fields. In continuation of dealing methods change chain, Direct Market Access (DMA) as a technological tool improves this way to achieve better e-dealing. The problems engender because of DMA lack are an important reason to use it. Specially now when Iran Capital Market try and plan to attract foreign investors. In this research tries to introduce DMA and taxonomy various factors influenced in implementation after detection. Based on E-readiness measurement models to implementing E-commerce some factors extracted and after adjusting them with related Iran Market Capital organizations divides these factors in six sub-groups inclusive in Technical/Infrastructure, Juridical, Cultural/Training, Economical, Organizational/Social and Risk Management. First uses Factor Analysis to summarize factors and then prioritizes them by using Taxonomy method. This research results represent to do evolutionary activities in how to trade and implementing DMA in a best platform must seriously invest in infrastructural technical factors. One of the most important preconditions of this evolution is Centralized Risk Management unfortunately applies inefficiently and in traditional mode. Furthermore a comprehensive culture building needs to get a suitable feedback and implement DMA in best way.
* پیری، پرویز؛ ایمانی برندق، محمد (1390)؛ بررسی نقش بورس الکترونیک و موانع آن در ایران، مجله موفقیت مالی، سال بیست و دوم، شماره 194، 1390، صص 81الی 85.
* حکمتی فرید، صمد (1382)؛ رتبه‌بندی شهرستانهای استان آذربایجان شرقی از نظر توسعه، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی آذربایجان شرقی، تبریز، چاپ اول، 1382.
* سازمان بورس و اوراق بهادار (1388)؛ معرفی اجمالی بازار سرمایه ایران، انتشارات سازمان بورس و اوراق بهادار، 1388.
* سلیمانی، الهه (1390)؛ تأثیر آمادگی الکترونیکی و فضای کسب‌وکار بر توسعه بورس اوراق بهادار مقایسه کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه (2008-2004)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، 1390.
* شرکت بورس اوراق بهادار تهران، اداره نظارت بر بازار (1389)؛ دسترسی مستقیم به بازار (Direct Market Access)، گزارش‌های پژوهشی شرکت بورس اوراق بهادار تهران، 1389.
* شرکت بورس اوراق بهادار تهران، معاونت مطالعات اقتصادی و توسعه بازار (1388)؛ دسترسی مستقیم به بازار، رهنمودهای سازمان بین‌المللی کمیسیون‌های اوراق بهادار، شرکت بورس اوراق بهادار تهران، ویرایش اول، 1388.
* شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (1388)؛ «بورس الکترونیک و چرخه‌ی معاملات»، ماهنامه شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، شماره اول، 1388.
* شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (1388)؛ «دسترسی مستقیم به بازار یا DMA"، ماهنامه شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، شماره اول، 1388.
* شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (1388)؛ «معرفی پردازش آنی»، ماهنامه شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، شماره اول، 1388.
* صدری، سید محمد (1389)؛ معاملات الکترونیک: مبانی - ماهیت - مشروعیت، انتشارات اندیشه‌های حقوقی، 1389.
* گلدسته، اکبر (1377)؛ راهنمای کاربران Spss.6، مرکز فرهنگی انتشاراتی حامی، جلد دوم، 1377.
* منصور، هومن (1387)؛ آشنایی با بورس الکترونیک و نحوه‌ی معاملات در آن، ماهنامه بورس اقتصادی، اردیبهشت 1387، صص 30 الی 34.
* موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی (1387)؛ طراحی مدلی جهت اندازه‌گیری آمادگی شرکت‌ها برای استقرار تجارت الکترونیکی، شرکت چاپ و نشر بازرگانی، چاپ اول، 1387.
* International Organization of Securities Commissions (IOSCO) (2009); Policies on Direct Electronic Access (Consultation Report by IOSCO), February 2009.
* International Organization of Securities Commissions (IOSCO) (2010); “International Organization of Securities Commissions Report”, August 2010.
* Rashid, M.A.; Qirim, N.A. (2001); “E-commerce Technology Adoption Framework by New Zealand SME’s”, Proceedings of the 35th Hawaii International Conference on System Science, 2001.
* Shah, Rakesh (2008); “Trading strategies with Direct Market Access”, London Stock Exchange, 24 April 2008.
* FixTradingCommunity.org; FIX Trading CommunityTM Website, “http://www.fixtradingcommunity.org/pg/main/what-is-fix”