تبیین نقش گرایش‌های احساسی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران در قیمت‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

علی کیامهر ¹ (دانشجوی دکتری گروه حسابداری‌‌‌‌‌‌‌‌، واحد بروجرد‌‌‌‌‌‌‌‌، دانشگاه آزاد اسلامی‌‌‌‌‌‌‌‌‌، بروجرد ایران)
محمد حسن جنانی ² (استادیار گروه حسابداری‌‌‌‌‌‌‌‌، واحد بروجرد‌‌‌‌‌‌‌‌، دانشگاه آزاد اسلامی‌‌‌‌‌‌‌‌‌، بروجرد ایران)
محمود همت فر ³ (دانشیار گروه حسابداری‌‌‌‌‌‌‌‌، واحد بروجرد‌‌‌‌‌‌‌‌، دانشگاه آزاد اسلامی‌‌‌‌‌‌‌‌‌، بروجرد ایران)

تاریخ دریافت : 1399/12/23 تاریخ پذیرش : 1400/01/22 تاریخ انتشار : 1403/04/01

کلید واژه: گرایش‌های احساسی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران‌‌‌‌‌‌‌‌, مدل چهار عاملی کاهارت‌‌‌‌‌‌‌‌, صرف ریسک پرتفوی‌‌‌‌‌‌‌‌, قیمت‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای‌‌‌‌‌‌‌‌, مدل سه عاملی فاما و فرنج (2001)‌‌‌‌‌‌‌‌,

چکیده مقاله :

هدف این پژوهش تبیین نقش گرایش‌های احساسی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران در قیمت‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بود. بدین منظور اطلاعات 150 شرکت از گزارشات مالی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران جمع‌‌‌‌‌‌آوری و مورد آزمون قرار گرفته‌اند. یافته‌های پژوهش نشان ‌می‌دهد که در هر سه مدل قیمت‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای(مدل سه عاملی فاما و فرنچ (2001)‌‌‌‌‌‌‌‌، مدل چهار عاملی کاهارت و مدل پنج عاملی فاما و فرنچ (2014)‌‌‌‌‌‌‌‌، گرایش‌های احساسی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران در قیمت‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای تأثیر دارد و باعث افزایش صرف ریسک پرتفوی ‌می‌گردد. نتایج همچنین نشان ‌می‌دهد که در هر سه مدل قیمت گزاری ارائه مدل قیمت‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری دارایی‌های سرمایه مبتنی بر گرایش‌های احساسی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران قدرت پیش‌‌‌‌بینی مدل‌های رایج قیمت‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری دارایی‌های سرمایه را افزایش ‌می‌دهد.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this study was to explain the role of investors' emotional tendencies in pricing the capital assets of companies listed on the Tehran Stock Exchange. For this purpose, information of 150 companies from the financial reports of companies listed on the Tehran Stock Exchange have been collected and tested. Findings show that in all three capital asset pricing models (Fama and French three-factor model, (2001) Kahrat four-factor model and Fama and French five-factor model, (2014) investors' emotional tendencies in price The investment of capital assets has an effect and increases the sheer risk of the portfolio.The results also show that in all three pricing models, presenting a capital asset pricing model based on investors' emotional tendencies increases the predictive power of common capital asset pricing models.

منابع و مأخذ:

• احمدپور‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ احمد‌‌‌‌‌‌‌‌؛‌‌‌‌‌‌‌‌‌ رحمانی فیروزجائی (1386). «بررسی تأثیر اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار بر بازده سهام (بورس اوراق بهادار تهران)»‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ مجله تحقیقات اقتصادی‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ شماره 79‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ صص 37-19.


• اسلامی بیدگلی‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ غلامرضا‌‌‌‌‌‌‌‌؛‌‌‌‌‌‌‌‌‌ شاهسونی‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ داوود (1391). «ارزیابی توان مدل مبتنی بر ویژگی‌های سهام در مقایسه با مدل سه عاملی فاما و فرنچ در تبیین اختلاف بازده سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1386-1381». مجله تحقیقات حسابداری و حسابرسی‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ شماره 13‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ صص 21-1.


• افلاطونی‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ عباس. (1392). تجزیه و تحلیل آماری با Eviews در تحقیقات حسابداری و مدیریت مالی. انتشارات ترمه‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ چاپ اول.


• بابالویان‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ مظفر‌‌‌‌‌‌‌‌؛‌‌‌‌‌‌‌‌‌ مظفری‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ مهردخت (1395). «مقایسه قدرت توضیحی مدل پنج عاملی فاما و فرنچ با مدل‌های چهار عاملی کرهارت و q-عاملی HXZ در تبیین بازده سهام»‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ فصلنامه علمی پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ شماره 30‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ صص 32-17.


• پورزمانی‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ زهرا‌‌‌‌‌‌‌‌؛‌‌‌‌‌‌‌‌‌ بشیری‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ علی (1392). «آزمون مدل کارهارت برای پیش‌‌‌‌بینی بازده مورد انتظار به تفکیک سهام رشدی و ارزشی»‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ مجله مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ شماره 16‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ صص 107-93.


• حزبی‌‌‌‌‌‌‌‌، ‌هاشم‌‌‌‌‌‌‌‌؛‌‌‌‌‌‌‌‌‌ صالحی‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اله کرم (1395). «مقایسه قدرت توضیح دهندگی مدل چهار عاملی کرهارت و مدل پنج عاملی فاما و فرنچ در پیش‌‌‌‌بینی بازده مورد انتظار سهام»‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ مجله مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ شماره 26‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ صص 152-137.


• حیدرپور‌‌‌‌‌‌‌‌، فرزانه؛ تاری وردی‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ یداله‌‌‌‌‌‌‌‌‌ و مریم محرابی‌‌‌‌‌‌‌‌ (1392). «تاثیر گرایش‌های احساسی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران بر بازده سهام»‌‌‌‌‌‌‌‌، فصلنامه دانش مالی تحلیل اوراق بهادار‌‌‌‌‌‌‌‌، دوره 6‌‌‌‌‌‌‌‌، شماره 1‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ صص 13-1.


• صالحی‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اله کرم‌‌‌‌‌‌‌‌؛‌‌‌‌‌‌‌‌‌ حزبی‌‌‌‌‌‌‌‌، ‌هاشم‌‌‌‌‌‌‌‌؛‌‌‌‌‌‌‌‌‌ صالحی‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ برزو (1393). «مدل پنج عاملی فاما و فرنچ‌‌‌‌‌‌‌‌:‌‌‌‌‌‌‌‌‌ مدلی نوین برای اندازه‌‌‌‌‌‌‌گیری بازده مورد انتظار سهام»‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ پژوهش حسابداری‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ شماره 15‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ صص 120-109.


• صالحی‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اله کرم‌‌‌‌‌‌‌‌؛‌‌‌‌‌‌‌‌‌ صالحی‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ برزو (1395). «مقایسه توان توضیحی مدل‌های سه عاملی و پنچ عاملی فاما و فرنچ در تبیین بازده سهام ارزشی و رشدی»‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ شماره 19‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ 143-129.


• عیوض لو‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ رضا. (1387). «مدل سه عاملی فاما و فرنچ با تأکید صرف بر ارزش‌‌‌‌‌‌‌‌:‌‌‌‌‌‌‌‌‌ تحلیل دیدگاه‌های منتقدان»‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ فصلنامه بورس اوراق بهادار‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ شماره 4‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ صص 165-143.


• گجراتی‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ دامور. (1378)‌‌‌‌‌‌‌‌. مبانی اقتصاد سنجی‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ ترجمه حمید ابریشمی‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ تهران‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ انتشارات دانشگاه تهران‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ چاپ دوم.


• مجتهدزاده‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ ویدا‌‌‌‌‌‌‌‌؛‌‌‌‌‌‌‌‌‌ طارمی، مریم. (1385). «آزمون مدل سه عاملی فاما و فرنچ در بورس اوراق بهادار تهران جهت پیش‌‌‌‌بینی بازده سهام»‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ مجله پیام مدیریت‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ شماره 17 و 18‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌ صص 132-109.


• Abdelbari, El., Khamlichi, A. E. (2014). “Persistence of Performance Using the Four-Factor Pricing Model‌‌‌‌‌‌‌‌: Evidence from Dow Jones Islamic Index”. Working Paper, 2014-216.


• Baker, M., Wurgler, J., Yuan, Y. (2012). Global, local, and contagious investor sentiment. J. Financial Econom. 104‌‌‌‌‌‌‌‌: 272–287.


• Black, F. (1972). Capital Market Equilibrium with Restricted Borrowing. Journal of Business, Vol. 45, No. 3, pp. 444–455.


• Carhart, M. (1977). On persistence in mutual fund performance. Jornal of Finance 52, 5782.


• Chiah, D. C. (2015). A better model? An empirical investigation of the Fama-French. Electronic copy available at‌‌‌‌‌‌‌‌:‌‌‌‌‌‌‌‌‌ http‌‌‌‌‌‌‌‌: //ssrn.com/abstract=2545379, 1-34.


• Fama, E., and French, A. (1992). The Cross-Section of Expected Stock Returns. Journal of Finance. Vol. 47, No. 2, pp. 427-465.


• Fama E. and French. A. (1993). Common Risk Factors in the Returns on Stocks and Bonds, Journal of Financial Economics, Vol. 33, No. 1, pp. 3-56.


• Fama, E., and French, A. (2013). A Five-Factor Asset Pricing Model. Journal of Financial Economicshttp‌‌‌‌‌‌‌‌: //dx.doi.org/10.1016/j.jfineco.2014.10.010, 1-51.


• Fama, E., and French, A. (2015). Dissecting Anomalies with a Five-Factor Model. Electronic copy available‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ at‌‌‌‌‌‌‌‌:‌‌‌‌‌‌‌‌‌ http‌‌‌‌‌‌‌‌: //ssrn.com/abstract=2503174 , 1-74.


• Fama, E.F., French, K.R. (1993). Common risk factors in the returns on stocks and bonds. J. Financial Econom. 33‌‌‌‌‌‌‌‌: 3–56.


• Firth, M., Wang, K., Wong, S. (2013). Corporate Transparency and the Impact of Investor Sentiment on Stock Prices. Management Sci. ”In press.


• Franke, S. M. (2015). New asset pricing factors and expected bond returns. http‌‌‌‌‌‌‌‌: //dx.doi.org/10.2139/ssrn.2569565, 1-74.


• Grundy, B.D., Martin, J.S., (1998). Understanding the nature of the risks and the sources of rewards the momentum investing. Working paper, University of Pennsylvania


• Gujarati, D. N. (2004). Basic Econometrics, Fourth Edition, New York‌‌‌‌‌‌‌‌: The McGraw−Hill Companies.


• Jegadeesh, N., and Titman, S. (1993). Returns to buying winners and selling losers‌‌‌‌‌‌‌‌:‌‌‌‌‌‌‌‌‌ implications for stock market efficiency. Journal of Finance, 48, 65-91.


• Lintner, J. (1964). Security Prices, Risk and Maximal Gains from Diversification. Journal of Finance, Vol. 20, No. 4, pp. 587–615.


• Lai, M.-M., Lau, S.-H. (2010).‌‌‌‌‌‌‌‌‌ Evaluating mutual fund performance in an emerging Asian economy‌‌‌‌‌‌‌‌: The Malaysian experience.Journal of Asian Economics 21,378-390.


• Novy-Marx, R. (2013). The other side of value‌‌‌‌‌‌‌‌:‌‌‌‌‌‌‌‌‌ The gross profitability premium. Journal of Financial Economics 108, 1-28.


• Artmann, S., Finter, Ph., Kempf, A., Koch, S., Theissen, E. (2010). The Cross-Section of German Stock Returns‌‌‌‌‌‌‌‌: New Data and New Evidence. http‌‌‌‌‌‌‌‌: //www.ssrn.com.


• Sharpe, W. F. (1964). Capital Asset Prices‌‌‌‌‌‌‌‌:‌‌‌‌‌‌‌‌‌ A Theory of Market Equilibrium under Conditions of Risk. Journal of Finance, Vol. 19, No. 3, pp. 425–442.