طراحی مدل سنجش تاثیر سرمایه فکری، کیفیت سود، گزارش حسابرسی و ساختار سرمایه بر ریسک ورشکستگی شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

نرجس مقربی ¹ , علی اصغر انواری رستمی ² , رویا دارابی ³ , حمیدرضا وکیلی فرد ⁴

1 - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت مالی، دانشکده مدیریت، واحد امارات، دانشگاه آزاد اسلامی، دوبی، امارات متحده عربی.
2 - استاد بازرگانی- مالی، گروه برنامه ریزی و مدیریت، مرکز مطالعات مدیریت و توسعه فناوری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
3 - استاد گروه حسابداری، دانشکده مدیریت، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی تهران، ایران.
4 - دانشیار، گروه حسابداری، دانشکده مدیریت، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1400/07/11 تاریخ پذیرش : 1400/08/30 تاریخ انتشار : 1402/04/01

کلید واژه: پیش بینی ورشکستگی, ساختار سرمایه, گزارش حسابرسی, سرمایه فکری, کیفیت سود,

چکیده مقاله :

هدف این تحقیق، طراحی مدلی جهت بررسی تاثیر متغیرهای سرمایه فکری، کیفیت سود، ماهیت گزارش حسابرسی و ساختار سرمایه بر ریسک ورشکستگی شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران است. تحقیق حاضر تحقیقی کاربردی، تحلیلیریاضی است. قلمرو مکانی آن بورس اوراق بهادار تهران و قلمرو زمانی آن از سال 1391 تا 1397 می‌باشد. در این تحقیق، از روش آزمون رگرسیون برای پیش‌بینی ورشکستگی استفاده شده است. یافته‌ها نشانگر آن است که سرمایه فکری 212/0 از تغییرات پیش‌بینی ریسک ورشکستگی، کیفیت سود حدود 207/0 از تغییرات پیش-بینی ریسک ورشکستگی، ماهیت گزارش حسابرسی 194/0 از تغییرات پیش‌بینی ریسک ورشکستگی، و ساختار سرمایه 362/0 از تغییرات در ریسک ورشکستگی شرکت‌ها را پیش‌بینی می‌نماید.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this study is to design a model to investigate the impact of variables of intellectual capital, profit quality, nature of audit report and capital structure on the risk of bankruptcy of Tehran Stock Exchange companies. The present study is an applied, analytical-mathematical research. Its spatial territory is Tehran Stock Exchange and its temporal territory is from 1391 to 1397. In this study, regression test method has been used to predict bankruptcy. Findings show that intellectual capital of 0.212 of changes in bankruptcy risk forecasting, profit quality of about 0.207 of changes of bankruptcy risk forecasting, nature of audit report 0.194 of changes of bankruptcy risk forecasting, and structure Capital 0.362 predicts changes in corporate bankruptcy risk.

منابع و مأخذ:

• پور طبرستانی, علی, داداشی, ایمان, زارع بهنمیری, محمد جواد (1398). محتوی اطلاعاتی گزارش حسابرسی در پیش‌بینی ورشکستگی. تحقیقات حسابداری و حسابرسی, 11(44), 175-194.


• حسینی, سید محسن, رشیدی, زینب. (1392). پیش‌بینی ورشکستگی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از درخت تصمیم و رگرسیون لجستیک. پژوهش های حسابداری مالی, 5(3), 105-128.


• حیدری, مهدی, زیاری, شکراله, شایان نیا, سید احمد, رشیدی کمیجان, علیرضا. (1400). پیش بینی ورشکستگی مالی شرکت‌های بورس اوراق بهادار با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی و الگوریتم کرم شب‌تاب. مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار, 12(46), 691-716.


• خواجوی, شکرالله, قدیریان آرانی, محمدحسین (1397). نقش سرمایه فکری در پیش‌بینی بحران مالی. پیشرفت‌های حسابداری, 10(2), 131-158.


• زرین, جعفر, جمشیدی نوید, بابک, قنبری, مهرداد, باغ فلکی, افشین. (1399). تدوین الگوی پیش بینی ورشکستگی شرکت های دولتی با استفاده از متغیرهای کلان اقتصادی، مدیریتی، مالی و سیاسی. دوفصلنامه علمی حسابداری دولتی, 7(1), 79-96.


• شورورزی، محمد رضا؛ زنده دل، احمد و اسماعیل زاده، مهدی (1390). مقایسه اظهارنظر حسابرسان مستقل و متغیرهای مالی در پیش بینی ورشکستگی، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 18 (65): 63-78.


• صالحی, مهدی, بذرگر, حمید. (1394). رابطه بین کیفیت سود و ریسک ورشکستگی. راهبرد مدیریت مالی, 3(1), 113-140.


• علی پور, رامین, شیخی گرجان, مینا, آقاجانی, وحدت (1398). تأثیر اندازه شرکت بر رابطه بین ساختار سرمایه و ورشکستگی مالی در شرکت‌های پذیرفته ‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. چشم انداز حسابداری و مدیریت, 2(14), 1-18.


• فروغی ابری میثم، فروغی داریوش، کاظمی ایرج. (1399). ارایه مدلی برای پیش بینی خطر ورشکستگی با استفاده از راهبرد بیزی. فصلنامه حسابداری مالی. ۱۲ (۴۶) :۲۱-۱


• فلاح مهدی دوست, زهرا, جهانشاد, آزیتا. (1395). شکاف بین اهرم مالی واقعی و اهرم بهینه با توجه به ریسک ورشکستگی شرکتها. دانش سرمایه‌گذاری, 5(19), 67-82.


• گرامی شیرازی، فرزاد و گرامی شیرازی، سحر،1393،بررسی رابطه بین ورشکستگی و ساختار سرمایه در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران،کنفرانس بین المللی حسابداری،اقتصاد و مدیریت مالی،تهران


• مرادی شهدادی خسرو، انواری رستمی علی اصغر، رنجبر محمد حسین، صادقی شریف سید جلال. تبیین نقش سرمایه فکری در کاهش احتمال ورشکستگی شرکت‌ها: شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش های مدیریت منابع سازمانی. ۱۳۹۶; ۷ (۴) :۱۵۷-۱۵۹


• مشایخی, بیتا, گنجی, حمیدرضا. (1393). تاثیر کیفیت سود بر پیش‌بینی ورشکستگی با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی. پژوهشهای حسابداری مالی وحسابرسی, 6(22), 147-173.


• مهرانی, ساسان, کامیابی, یحیی, غیور, فرزاد. (1396). بررسی تأثیر شاخص‌های کیفیت سود بر قدرت مدل‌های پیش‌بینی درماندگی مالی. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی, 24(1), 103-126.


• مهرانی, کاوه, زارع زادگان, امید. (1392). کیفیت سود، ریسک ورشکستگی و جریان‌های نقدی آتی. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی, 20(1), 93-112.


• نقدیان, مهدی و حمیدرضا شکری زاده، ۱۳۹۵، تأثیر سرمایه فکری بر پیش بینی ورشکستگی، کنفرانس بین المللی مدیریت و اقتصاد پویا ایران -مالزی، مالزی -جزیره پنانگ دانشگاه USM، مرکز توسعه آموزشهای نوین ایران (متانا).


• Altman, E. I., Iwanicz-Drozdowska, M., Laitinen, E. K., & Suvas, A. (2020). A race for long horizon bankruptcy prediction. Applied Economics, 1-20


• Alzoubi, E. S. S. (2019). Audit committee, internal audit function and earnings management: evidence from Jordan. Meditari Accountancy Research.‏


• Ayotte, K., & Skeel Jr, D. A. (2009). Bankruptcy or bailouts. J. Corp. L., 35, 469.‏


• Büyükboyacı, M., Gürdal, M. Y., Kıbrıs, A., & Kıbrıs, Ö. (2019). An experimental study of the investment implications of bankruptcy laws. Journal of Economic Behavior & Organization, 158, 607-629.‏


• Caserio, C., Panaro, D., & Trucco, S. (2016). Management discussion and analysis in the US financial companies: A data mining analysis. In Strengthening Information and Control Systems (pp. 43-57). Springer, Cham.‏


• Chen, F. C., Liu, Z. J., & Kweh, Q. L. (2014). Intellectual capital and productivity of Malaysian general insurers. Economic Modelling, 36, 413-420.‏


• Chen, H., Mao, X., He, J., Yu, B., Huang, Z., Yu, J., ... & Chen, D. (2013). Dietary fibre affects intestinal mucosal barrier function and regulates intestinal bacteria in weaning piglets. British Journal of Nutrition, 110(10), 1837-1848.‏


• Chen, L., Krishnan, G. V., & Yu, W. (2018). The relation between audit fee cuts during the global financial crisis and earnings quality and audit quality. Advances in accounting, 43, 14-31.‏


• Chou, C. H., Hsieh, S. C., & Qiu, C. J. (2017). Hybrid genetic algorithm and fuzzy clustering for bankruptcy prediction. Applied Soft Computing, 56, 298-316.‏


• Cohen, D. A., Dey, A., & Lys, T. Z. (2008). Real and accrual‐based earnings management in the pre‐and post‐Sarbanes‐Oxley periods. The accounting review, 83(3), 757-787.‏


• Dang, V. A., Kim, M., & Shin, Y. (2012). Asymmetric capital structure adjustments: New evidence from dynamic panel threshold models. Journal of Empirical Finance, 19(4), 465-482.‏


• Dun & Bradstreet, S. S., & Sharma, S. (2017). Information, agglomeration, and the headquarters of US exporters. In International Economic Integration and Domestic Performance (pp. 93-117).‏


• Edward I. Altman, Hotchkiss, et al, W. (2019). Corporate financial distress, restructuring, and bankruptcy: analyze leveraged finance, distressed debt, and bankruptcy. John Wiley & Sons.‏


• Gombola, M., Liu, F. Y., & Chou, D. W. (2019). Capital structure dynamics with restricted equity issuance: Evidence from Chinese post-IPO firms. Asia Pacific Management Review, 24(1), 72-85.‏


• Hovakimian, A., & Li, G. (2011). In search of conclusive evidence: How to test for adjustment to target capital structure. Journal of Corporate Finance, 17(1), 33-44.‏


• Jones, S., & Hensher, D. A. (2008). Advances in credit risk modelling and corporate bankruptcy prediction. Cambridge University Press,.‏


• Koehn, M. F., Ornstein, S. I., Van Audenrode, M., & Royer, J. (2010). The mutual fund industry: Competition and investor welfare. Columbia University Press.‏


• Kusano, M., & Sakuma, Y. (2019). Effects of recognition versus disclosure of finance leases on audit fees and costs: Evidence from Japan. Journal of Contemporary Accounting & Economics, 15(1), 53-68.‏


• Leach, R., & Newsom, P. (2007). Do firms manage their earnings prior to filing for bankruptcy?. Academy of Accounting and Financial Studies Journal, 11(3), 125.‏


• Lukason, O., & Laitinen, E. K. (2019). Firm failure processes and components of failure risk: An analysis of European bankrupt firms. Journal of Business Research, 98, 380-390.‏


• Nicodano, G., & Regis, L. (2019). A trade-off theory of ownership and capital structure. Journal of Financial Economics, 131(3), 715-735.‏


• Persakis, A., & Iatridis, G. E. (2016). Audit quality, investor protection and earnings management during the financial crisis of 2008: An international perspective. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 41, 73-101.‏


• Roychowdhury, S. (2006). Earnings management through real activities manipulation. Journal of accounting and economics, 42(3), 335-370.‏