ارزیابی تاثیر ریسک سیستماتیک بر بازده سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ایران با استفاده از مدل بهینه مبتنی بر مجموعه راف، رگرسیون و نظریه قیمت گذاری آربیتراژ

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

مهدی گرایلی نژاد فومشی ¹ , سیدعلی نبوی چاشمی ² , رحمت علیزاده ³

1 - دانشجو دکتری، گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، واحد بابل ، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران
2 - دانشیار، گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران
3 - استادیار، گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، واحد بابل ، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران

تاریخ دریافت : 1399/12/14 تاریخ پذیرش : 1400/01/21 تاریخ انتشار : 1403/10/01

کلید واژه: بازده سهام, ریسک سیستماتیک, نظریه قیمت گذاری آربیتراژ, مجموعه راف, رگرسیون,

چکیده مقاله :

در حال حاضر به دلیل نوسان های اقتصادی در ایران، بازار سهام و متعاقبا اقتصاد دچار تحول عظیمی شده است. این امر باعث ایجاد بی ثباتی در تغییرات اقتصاد کلان که معروف به ریسک سیستماتیک می باشد، شده است. هدف از این مطالعه بررسی و تعیین تأثیر متغیرهای مستقل برای تخمین ریسک سیستماتیک و سپس تعیین تاثیر ریسک سیستماتیک بر عملکرد بازده سهام است. برای این منظور دو فرضیه تعیین و از داده های سالانه شرکت های عضو بورس اوراق بهادار تهران در دوره 1387-1399 برای آزمون فرضیه ها استفاده شد. برای آزمون فرضیه ها از روش مجموعه راف در راستای انتخاب متغیرهای مستقل تاثیر گذار بر ریسک سیستماتیک سپس از روش رگرسیون با داده های پانلی در جهت تخمین ریسک سیستماتیک و از روش نظریه قیمت گذاری آربیتراژ برای ارتباط ریسک سیستماتیک با عملکرد بازده سهام استفاده شد. یافته های حاصل از فرضیه اول در بخش سنجش ریسک سیستمایتک نشان داد که متغیرهای رشد فروش، حاشیه سود خالص، نرخ بدهی به حقوق صاحبان سهام تأثیر قابل توجهی بر ریسک سیستماتیک دارند اما نرخ بهره تأثیر قابل توجهی بر ریسک سیستماتیک (بتای سهام) ندارد، همچنین یافته های فرضیه دوم در بخش تاثیر ریسک سیستماتیک بر بازده سهام نشان از تاثیر معنا دار و مثبت ریسک سیستماتیک بر بازده سهام دارد.

چکیده انگلیسی:

Currently, due to economic fluctuations in Iran, the stock market and consequently the economy has undergone a huge transformation. This has created instability in macroeconomic change, known as systematic risk. The purpose of this study is to investigate and determine the effect of independent variables to estimate systematic risk and then determine the effect of systematic risk on stock return performance. For this purpose, two hypotheses were determined and the annual data of the member companies of Tehran Stock Exchange in the period 1399-1387 were used to test the hypotheses. To test the hypotheses, the Rough-set method was used to select independent variables affecting systematic risk, then the regression method with panel data was used to estimate systematic risk and the arbitrage pricing theory method was used to relate systematic risk to stock return performance. Findings from the first hypothesis in the systemic risk evaluation part showed that the variables of sales growth fluctuations, profit margin, debt to equity ratio have a significant effect on systematic risk but interest rates do not have a significant effect on systematic risk. Also, the findings of the second hypothesis in the effect of systematic risk on stock returns show a significant and positive effect of systematic risk on stock returns.

منابع و مأخذ:

[13]         صفری. فاطمه و حاجبها. زهره. بررسی ارتباط ریسک سیستماتیک سهام وچولگی بازده سهام. فصلنامه مدیریت دارایی و تامین مالی. 1397 دوره 6. شماره 1.

[14]         میرجلیلی. سید حسین و دهقان خاوری. سعید. تعامل ریسک سیستماتیک با  بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه اقتصادمالی. 1398.  دوره 13. صفحه 257-282.

[15]         بدیعی فریدنی و مومنی. علیرضا. بررسی تاثیر مدیریت ریسک سیستماتیک بر عملکرد بانک پاسارگاد. رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری.. 1398. شماره 15.

[16]         صفری. آرین. ورزیده. علیرضا و دولو. مریم. بررسی تاثیر دیرش سهام بر ریسک کل و ریسک سیستماتیک.  فصلنامه راهبرد مدیریت مالی. 1399. سال هشتم. شماره 29.

[17]         هاتفی مجومرد. مجید و همکاران. معمای نوسان بازار با توجه به ریسک سیستماتیک حباب در بازار اوراق بهادار ایران. پژوهش ها و سیاست های اقتصادی. 1399. شماره 93. 

[18]         محمدتبار کاسگری. فوزیه. دهقان. عبدالمجید و هاشمی فراشا سید ابوالقاسم. بررسی رابطه بین ویژگیهای شرکتی و ریسک سیستماتیک در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل سه عاملی فاما و فرنچ. فصلنامه راهبرد مدیریت مالی. 1399. دوره8. شماره 29.

[19]         خدادادی. داود و اسماعیلی. مختار. بررسی تأثیر اطلاعات حسابداری در تبیین ریسک سرمایه گذاری با استفاده شاخص های ریسک سیستماتیک و هزینه تأمین سرمایه. فصلنامه علمی تخصصی رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری. 1399. دوره 4 شماره 40 (1399) , صفحه 116-136.

[1]          Z. Bodie, A. Kane, A. J. Marcus, and P. Mohanty, Investments (SIE). McGraw-Hill Education, 2008.

[2]          E. Alena, N. A. Achsani, and T. J. J. A. B. d. M. Andati, "Dampak Guncangan Variabel Makroekonomi terhadap Beta Indeks Sektoral di BEI," vol. 3, no. 3, pp. 384-384, 2017.

[3]          S. Husnan, "Dasar-Dasar Teori Portofolio dan Analisis Sekuritas," Edisi Kelima, Yogyakarta: BPEE, 2015.

[4]          I. U. Chhapra, I. Zehra, M. Kashif, and R. J. E. Rehan, "Is Bankruptcy Risk a Systematic Risk? Evidence from Pakistan Stock Exchange," vol. 19, no. 1, pp. 51-62, 2020.

[5]          K. S. Dehghan and J. S. H. Mir, "The Impact of Systematic Risk on Stock Return: GMM method (Case of Tehran Stock Exchange)," 2020.

[6]          M. Nugroho, D. Arif, and A. J. A. Halik, "The effect of financial distress on stock returns, through systematic risk and profitability as mediator variables," vol. 7, no. 7, pp. 1717-1724, 2021.

[7]          M. Mousa, S. Nosratabadi, J. Sagi, A. J. J. o. O. I. T. Mosavi, Market,, and Complexity, "The Effect of Marketing Investment on Firm Value and Systematic Risk," vol. 7, no. 1, p. 64, 2021.

[8]          T. Farah, J. Li, Z. Li, A. J. J. o. I. F. M. Shamsuddin, Institutions, and Money, "The non-linear effect of CSR on firms’ systematic risk: International evidence," vol. 71, p. 101288, 2021.

[9]          Y. Lee, D. Rösch, H. J. J. o. B. Scheule, and Finance, "Systematic credit risk in securitised mortgage portfolios," vol. 122, p. 105996, 2021.

[10]       S. W. J. I. J. o. B. E. Jamal, "The Dynamics of Relations Between Systematic Risk, Fundamental Variables and Stock Prices in Pharmaceutical Companies," vol. 1, no. 2, 2020.

[11]       P. W. Santosa and N. J. J. M. Puspitasari, "Corporate Fundamentals, Bi Rate And Systematic Risk: Evidence From Indonesia Stock Exchange," vol. 23, no. 1, pp. 40-53, 2019.

[12]       V. Kumar, A. R. Aleemi, A. J. J. o. T. G. M. J. f. A. Ali, and C. Studies, "The determinants of systematic risk: Empirical evidence from pakistan’s banking sector," vol. 1, pp. 142-150, 2015.

[20]       R. Cekik and A. K. J. E. S. w. A. Uysal, "A novel filter feature selection method using rough set for short text data," vol. 160, p. 113691, 2020.

[21]       D. Elshqirat, "An Empirical Examination of the Arbitrage Pricing Theory: Evidence from Jordan," 2019.

[22]       G. Chi, S. Ding, and X. J. M. P. i. E. Peng, "Data-driven robust credit portfolio optimization for investment decisions in P2P Lending," vol. 2019, 2019.