ارزیابی تحلیلی تأثیر شاخص پیچیدگی اقتصادی و راهبردهای تجاری بر مخارج سرمایه ای شرکت ها در راستای اهداف سند چشم انداز ایران

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

محمد حسنی ¹

1 - استادیار حسابداری، گروه تحصیلات تکمیلی حسابداری و حسابرسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1398/09/26 تاریخ پذیرش : 1398/11/15 تاریخ انتشار : 1401/04/01

کلید واژه: شاخص پیچیدگی اقتصادی, راهبردهای تجاری, مخارج سرمایه ای,

چکیده مقاله :

در پژوهش حاضر آثار شاخص پیچیدگی اقتصادی بر مخارج سرمایه ای و همچنین بررسی تأثیر راهبردهای مختلف تجاری شرکتها در این زمینه مطالعه شده است. اهمیت بررسی موضوع منطبق با اهداف سند چشم انداز است که طبق آن دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی، برخورداری از دانش پیشرفته، توانایی در تولید و بکارگیری علم و فناوری مستلزم انجام تصمیمات مناسب سرمایه گذاری در اجزای جامعه اقتصادی است. جامعه آماری غربال شده پژوهش طبق شرایط حذفی در بردارنده تعداد 166 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی سالهای 1391 تا 1396 است. فرضیه های پژوهش با بکارگیری مدلهای رگرسیون چند متغیره داده های ترکیبی با اثرات ثابت و روش حداقل مربعات تعمیم یافته آزمون شدند. یافته ها نشان دادند با افزایش شاخص پیچیدگی اقتصادی و در پاسخ به شرایط محیط اقتصادی جهت دستیابی به رشد و توسعه، فعالیتهای سرمایه گذاری شرکتها افزایش یافته است. از طرفی، راهبرد تجاری تدافعی تأثیر معنادار منفی، اما راهبرد تجاری چشم انداز آینده نگر تأثیر معنادار مثبت بر مخارج سرمایه ای شرکتها داشتند؛ در حالی که راهبرد تجاری تحلیل گرایانه تأثیر معناداری بر مخارج سرمایه ای شرکتها نداشت. همچنین برهم کنش بین اتخاذ راهبرد تدافعی و شاخص پیچیدگی اقتصادی، مخارج سرمایه ای جدید شرکتها را کاهش داده است. هر چند برهم کنش بین اتخاذ راهبرد تحلیل گرایانه و شاخص پیچیدگی اقتصادی، مخارج سرمایه ای جدید شرکتها را تحت تأثیر قرار نداده است. اما، برهم کنش بین اتخاذ راهبرد آینده نگری و شاخص پیچیدگی اقتصادی، سرمایه گذاری جدید شرکتها را افزایش داده است.

چکیده انگلیسی:

This research analyzed the impact of economic complexity index & business strategies on firms’ capital expenditure analytically. The importance of this study is consistent to Iran's vision plan goals which in achieving to economic growth & development, using advanced knowledge and ability to use new sciences & technologies require appropriate investment decisions at micro level. Research population includes 166 firms listed in Tehran Securities & Exchange over the period March 2012 till March 2018. Research Hypotheses investigated by using multivariate regression models based on panel data with fixed effect and generalized least squares method. Research findings showed that more economic complexity index lead to managers to invest more because of reaction to economic environment conditions. Also, defensive strategy had meaningful and negative impact, but prospective strategy had meaningful and positive impact on firms’ capital expenditure. However, analytic strategy had on impact on firms’ capital expenditure. Complementary evidences illustrated that interaction between defensive strategy and economic complexity index had meaningful and negative impact, but interaction between prospective strategy and economic complexity index had meaningful and positive impact on firms’ capital expenditure. However, interaction between analytic strategy and economic complexity index had on impact on firms’ capital expenditure.

منابع و مأخذ:

• آزاد، ناصر؛ محمدی­پور، مجتبی و نقدی، بهمن. (1397)، چالش­های تجاری سازی محصولات دانش بنیان با تأکید بر بخش بازاریابی و مالی، اقتصاد مالی، 12 (44): 208-189.


• ابراهیمی، سیدکاظم؛ بهرامی­نسب، علی و پروانه، صدیقه. (1395)، رقابت در بازار محصول، جریان نقد آزاد، بیش سرمایه­گذاری و کم سرمایه­گذاری، مطالعات تجربی حسابداری مالی، 13 (50): 156-137.


• احمدیان دیوکتی، محمدمهدی؛ آقاجانی، حسنعلی؛ شیرخدایی، میثم و طهرانچیان، امیرمنصور. (1397)، مقایسه تطبیقی پیچیدگی اقتصادی کشورهای منتخب در بستر نظام ملی نوآوری، پژوهش­های اقتصاد و توسعه منطقه­ای، 25(16): 123-87.


• احمدیان دیوکتی، محمدمهدی؛ آقاجانی، حسنعلی؛ شیرخدایی، میثم و طهرانچیان، امیرمنصور. (1397)، راهبردهای مؤثر در تحقق پیچیدگی اقتصادی: کاربرد الگوسازی ساختاری ـ تفسیری، اقتصاد و الگوسازی، 9(4): 146-121.


• بختیاری، صادق و شایسته، افسانه. (1391)، بررسی تأثیر بهبود فضای کسب و کار بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب با تأکید بر ایران، اقتصاد مالی، 6 (19): 204-175.


• برزیده، فرخ؛ جوانی قلندری، موسی و عظیمی، عابد. (1397)، تأثیر استراتژی­های تجاری بر کارآیی سرمایه‌گذاری، دانش حسابداری، 9 (4): 184-153.


• تقوی، مهدی و حسن­پور کارسالاری، یوسف. (1395)، پیچیدگی صادرات غیر نفتی و سرمایه­گذاری مستقیم خارجی (مطالعه موردی کشورهای درحال توسعه با تأکید بر ایران)، اقتصاد مالی، 10 (36): 14-1.


• چشمی، علی و ملک­الساداتی، سیدسعید. (1392)، شاخص پیچیدگی اقتصادی و ارتباط آن با ساختار نهادی تولید مقایسه تطبیقی ایران، کره و ترکیه، مجمعه مقالات، اولین همایش توسعه پایدار با رویکرد بهبود محیط کسب و کار، مشهد.


• حسنی، محمد و خوشه­گیر، معصومه. (1396)، ارزیابی اثر رقابت در بازار محصول و هزینه­های نمایندگی بر حساسیت سرمایه­گذاری به جریان نقد آزاد، سومین کنفرانس بین­المللی رویکردهای نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری.


• حسنی، محمد و شیرخانی، گلنار. (1397)، تأثیر شاخص پیچیدگی اقتصادی بر رشد ارزش بازار سهام شرکت­ها در کشورهای منتخب، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.


• خلیفه­سلطانی، سیداحمد؛ رحیمی، مجید و عزیرالهی، بهمن. (1392)، تأثیر رقابت ‌بازار بر تصمیمات سرمایه‌گذاری شرکت‌های تولیدی عضو بورس اوراق بهادار تهران، بررسی­های حسابداری، 1 (1): 96-81.


• خورشیدی، غلامحسین. (1380)، ملاحظات اجرایی در تحلیل طرح­های سرمایه­گذاری، تحقیقات مالی، 3 (9-10): 40-26.


• دستگیر، محسن؛ ساعدی، رحمان؛ باتقوا، حامد و زیودار، زهره. (1391)، تأثیر جریان وجه نقد عملیاتی و اندازه شرکت بر تصمیم­های سرمایه­گذاری شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، پژوهش­های تجربی حسابداری، 1 (3): 17-1.


• شاه­آبادی، ابوالفضل و حسینی، مریم. (1397)، تأثیر مؤلفه­های اقتصاد دانش بر پیچیدگی اقتصادی ایران، مطالعات و سیاست­های اقتصادی، 14(2).


• شاهمرادی، بهروز و صادقی، مهسا. (1396)، شناسایی سطح دانش مولد ایران 1404 در منطقه با رویکرد پیچیدگی اقتصادی، سیاست گذاری پیشرفت اقتصادی، 5 (3): 50-29.


• فیروز علیزاده، اکرم و رضایی، فرزین. (1395)، رابطه رقابت در بازار محصول و مدیریت ریسک یکپارچه مبتنی بر گزارشگری مالی بر تصمیمات مدیریت، پژوهش­های کاربردی در گزارشگری مالی، 5 (2): 201-173.


• مجتهدزاده، ویدا و احمدی، فاطمه. (1388)، کیفیت سود، اطلاعات حسابداری و مخارج سرمایه‌ای، پیشرفت­های حسابداری، 1 (1): 169-147.


• نظری، ایوب و شیری، یحیی. (۱۳۹۶)، تأثیر استراتژی کسب و کار بر بیش سرمایه­گذاری،اولین کنفرانس ملی نقش حسابداری، اقتصاد و مدیریت، مؤسسه آموزش عالی علم و فن آوری شمس، تبریز.


• نیک­کار، جواد. (1398)، تأثیر رقابت بازار محصول بر کارآیی سرمایه­گذاری در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، مطالعات حسابداری و حسابرسی، 8 (29): 88-71.


• Akdogu, E., Mackay, P., (2012), Product markets and corporate investment: Theory and evidence, Journal of Banking and Finance 36 (2): 439–453.


• Amadeo, Kimberly, (2019), Economic Growth, Its Measurements, Causes, and Effects, The Balance, U.S. Economy.


• Amling, Fredrick, (1989), Investment: an introduction to analysis and management, Pearson College Div, Prentice Hall, Subsequent Edition.


• Aoun, D., and Hwang, J., (2008), The Effect of Cash Flow and Size on The Investment Decisions of ICT Firms: AynamicApproach, Information Economics and Policy, 20 (2): 120-134.


• Bentley, K.A., Omer, T.C., Sharp, N.Y., (2013), Business strategy, financial reporting irregularities and audit effort, Contemporary Accounting Research, 30 (2): 780-817.


• Bentley-Goode, Kathleen A., Omer, Thomas C., and Twedt, Brady J., (2017), Does Business Strategy Impact a Firm’s Information Environment?, Journal of Accounting, Auditing & Finance,  34 (4): 563-587.


• Bolton, P., & Scharfstein, D. S., (1990), A theory of predation based on agency problems in financial contracting, American Economic Review, 80 (1): 93–106.


• Brito, Steve; Magud, Nicolas E. and Sosa, Sebastian, (2018), Real Exchange Rates, Economic Complexity, and Investment, Institute for Capacity Development, IMF Working Paper.


• Chen, Y., Eshleman, J.D., Soileau, J.S., (2016), Business strategy and auditor reporting, Journal of Practice and Theory, 36 (2): 63-86.


• Conant, J.S., Mokwa, M.P., Varadarajan, P.R., (1990), Strategic types, distinctive marketing competencies and organizational performance: a multiple measures based study, Strategic Management Journal, 11 (5): 365-383.


• David, F.R., (2011), Strategic Management: Concepts and Cases, (13 ed.), Prentice Hall PTR, One Lake Street, Upper Saddle River, New Jersey, United States.


• Denis, D.J., Denis, D.K., and Sarin, A., (1997), Agency Problems, Equity Ownership and Corporate Diversification, Journal of Finance, 52 (1): 135-160.


• Dixit, A. and Pindyck, R., (1994), Investment under Uncertainty, Princeton University Press, Princeton


• Dornbush, R, Fisher, S., & Startz, R., (1999), Macroeconomics, Seventh Edition, Mc Graw-Hill International Editions, New York.


• Du, D. and MacKay, P., (2010), Investment and disinvestment under uncertainty and macroeconomic conditions, Working Paper, available at ssrn.com


• Grenadier, S.R., (2002), Option exercise games: an application to the equilibrium investment strategies of firms, The Review of Financial Studies, 15 (3): 691–721.


• Guo, B., Wang, J. & Wei, S.X., (2018), R&D spending, strategic position and firm performance, Frontiers of Business Research in China, 12 (14): 1-19.


• Habib, Ahsan and Hasan, Mostafa M., (2019), Business Strategy and Labor Investment Efficiency, International Review of Finance, Online Version of Record before inclusion in an issue


• Habib, A., & Hasan, M.M., (2017), Business Strategy, Overvalued Equities, and Stock Price Crash Risk, Research in International Business and Finance, 39(1): 389-405.


• Hambrick, D.C., (2003), On the Staying Power of Miles and Snow's Defenders, Analyzers, and Prospectors, Academy of Management Executive, 17 (4): 115-118.


• Hartmann, D., Guevara, M.R., Jara-Figueroa, C., Aristara, M., & Hidalgo, C.A., (2017), Linking Economic Complexity, Institutions, and Income Inequality, World Developmen, 93: 75-93.


• Hausmann, R. and C.A. Hidalgo, (2011), The Network Structure of Economic Output, Journal of Economic Growth, 16 (2011): 309-342.


• Hidalgo, C. A., Klinger, B., Barabási, A. L., & Hausmann, R., (2007), The product space conditions the development of nations, Science, 317(5837): 482-487.


• Hidalgo, C. A., & Hausmann, R., (2009), The building blocks of economic complexity, Proceedings of the national academy of sciences, 106(26): 10570-10575.


• Higgins, D., Omer, T.C., Phillips, J.D., (2015), The influence of a firm's business strategy on its tax aggressiveness, Contemporary Accounting Research, 32 (2): 674-702.


• Ittner, C., and Larcker, D., (1997), Quality strategy, strategic control systems and business performance, Accounting, Organizations and Society, 22 (3/4): 295-314.


• Jensen, M.C., (1986), Agency costs of free cash flow, corporate finance, and takeovers, The American Economic Review, 76 (2): 323-329.


• Jeon, Haejun and Nishihara, Michi, (2014), Macroeconomic conditions and a firm’s investment decisions, Finance Research Letters, 11 (4): 398–409.


• Jeon, Haejun and Nishihara, Michi, (2015), The effects of business cycle and debt maturity on a firm’s investment and default decisions, International Review of Economics & Finance, 38: 326-351.


• Jiang, Fuxiu; Kim, Kenneth A.; Nofsinger, John R., and Zhu, Bing, (2015), Product market competition and corporate investment: Evidence from China, Journal of Corporate Finance, 35, 196-210.


• Johnson, Marilyn, (1999), Business Cycles and the Relation between Security Returns and Earnings, Review of Accounting Studies, 4 (2), 93-117.


• Kabanoff, B., and Brown, S., (2008), Knowledge structures of prospectors, analyzers, and defenders: Content, structure, stability, and performance, Strategic Management Journal, 29 (2): 149-171.


• Kong, D.; Yang, X.; Liu, C., and Yang, W., (2019), Business strategy and firm efforts on environmental protection: Evidence from China, Business Strategy and the Environment, Online Version of Record before inclusion in an issue.


• Kulatilaka, N. and Perotti, E.C., (1998), Strategic Growth Options, Management Science, 44 (8): 1021-1031.


• Kuznets, S., (1995), Economics Growth and Income Inequality, The American Economic Review, 45 (1): 1-28.


• Laverde-Rojas, Henry & Correa, Juan C., (2019), Can scientific productivity impact the economic complexity of countries?, Scientometrics, 120 (1): 267-282.


• Liu, Qiang; Hao, Ying; Lu, Jing and Du, Yong, (2017), GDP Competition and Investment Allocation: Evidence from China, Available at https://ssrn.com


• Makadok, R., (2003), Doing the Right Thing and Knowing the Right Thing to Do: Why the Whole is Greater than the Sum of the Parts, Strategic Management Journal, 24 (10): 1043-1055.


• Mankiw, G., (2006), Macroeconomics, 6th ed, Worth Publishers.


• Miles, R.E., Snow, C.C., Meyer, A.D., Coleman, H.J., (1978), Organizational strategy, structure and process, Academy of Management Review, 3 (3): 546-562.


• Miles, R. E., and C. C. Snow, (1978), Business Strategy, Structure and Process, New York: McGraw-Hill.


• Naiker, V., Navissi, F., Sridharan, V.G., (2008),. The agency cost effects of unionization on firm value, Journal of Management Accounting Research, 20 (1): 133-152.


• Navissi, Farshid; Sridharan, V.G.; Khedmati, Mehdi; Lim, Edwin Kia Yang and Evdokimov, Egor, (2017), Business strategy, over (under) investment and managerial compensation, Journal of management accounting research, 29(2): 63-86. 


• Neal, M. Stoughton, Kit, Pong Wongand Long, Yi, (2017), Investment Efficiency and Product Market Competition, Journal of Financial and Quantitative Analysis, 52 (6): 2611-2642.


• Pettinger, Richard, (2000), Investment Appraisal: A Managerial Approach, Palgrave Macmillan.


• Pindyck, R., (1991), Irreversibility, Uncertainty and Investment, Journal of Economic Literature, 29 (3): 1110-1148.


• Porter, M.E., (1980), Competitive Strategy, Free Press, New York.


• Porter, M.E., (2008), Competitive Strategy: Techniques for Analyzing Industries and Competitors: Free Press, NewYork, United States.


• Rajagopalan, N., (1997), Strategic orientations, incentive plan adoptions, and firm performance: Evidence from electric utility firms, Strategic Management Journal, 18 (10): 761-785.


• Rajagopalan, N., Finkelstein, S., (1992), Effects of strategic orientation and environmental change on senior management reward systems, Strategic Management Journal, 13 (S1): 127-141.


• Robbins, S.P., (1987), Organization theory: structure, design, and applications: Prentice-Hall, One Lake Street, Upper Saddle River, New Jersey, United Sates.


• Rugman, A. M. and Verbeke, A., (1988), Does Competitive Strategy Work for Small Business. Journal of Small Business and Entrepreneurship, 5 (3): 45-49.


• Santhosh, R., Wang, Chan, Ch., and Yu, Y., (2013), The Role of Financial reporting Quality inMitigating the Constraining Effect of Dividend Policy on Investment Decisions, The Accounting Review, 88 (3): 1007-1039.


• Scott, W. R., and Davis, G. F., (2007), Organizations and Organizing: Rational, Natural and Open Systems Perspectives, New Jersey, Pearson PrenticeHall, Upper Saddle River.


• Stojkoski, Viktor and Kocarev, Ljupco, (2017), The Relationship Between Growth and Economic Complexity: Evidence from Southeastern and Central Europe, Macedonian Academy of Sciences and Arts, MPRA Paper No 77837.


• Tan, H., Weston, R. and Tang, Y., (2006), Applying the Miles and Snow's Business Strategy Typology to China's Real Estate Development Industry: A Research Framework. Auckland, New Zealand: The University of Auckland.


• Tripathy, A., (2006), Strategic Positioning and Firm Performance, University of Texas at Dallas


• Verdi, R. S., (2006), Financial Reporting Quality and Investment Efficiency, Working Paper, Sloan School of Management, MIT


• Walker, O., and Ruekert, R., (1987), Marketing’s Role in the Implementation of Business Strategies: A Critical Review and Conceptual Framework, Journal of Marketing, 51 (3): 15–33.


• Zhang, R., (2016), Business strategy and firm performance: The moderating role of product market competition, Available at https://ssrn.com


• Zhu, Shujin & Li, Renyu, (2017), Economic complexity, human capital and economic growth: empirical research based on cross-country panel data, Journal of Applied Economics, 49(38): 3815-3828