قصاص مرد قاتل در مقابل زن مقتول از منظر قرآن و روایات

محورهای موضوعی : فقه الجزاء

مهدی زندی ¹ , غلامرضا رادمهر ²

1 - کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، واحد الکترونیکی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - استادیار گروه حقوق، واحد الکترونیکی ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1401/01/06 تاریخ پذیرش : 1401/05/15 تاریخ انتشار : 1401/05/16

کلید واژه: فاضل دیه, تصالح, قصاص, قتل عمد, ولیدم,

چکیده مقاله :

مطابق فقه امامیه اگر مردی زنی را به عمد بکشد، ولیدم زن با پرداخت نصف دیه به مرد می‌تواند، وی را قصاص نماید. این حکم به ضمیمه آنکه دیه در قتل عمد تصالحی است و به رضایت قاتل نیاز دارد، در عمل گاه مشکل آفرین است؛ زیرا برخی اوقات ول یدم زن، توانایی پرداخت فاضل دیه را ندارد و قاتل هم حاضر به مصالحه نیست؛ در نتیجه خون زن در معرض هدر رفتن قرار می‌گیرد. برای حل این مشکل چند راه به نظر می‌رسد، از جمله تساوی قصاص مرد و زن، پرداخت فاضل دیه زن از بیت المال و تصالحی ندانستن دیه و امکان اجبار قاتل بر پرداخت نصف دیه. در این نوشتار راه اول و دوم مورد نقد و بررسی قرار گرفته و راه سوم پیشنهاد شده است. قرآن کریم در آیه 32 سوره مائده با تعبیری زیبا بر حرمت جان آدمیان، تأکید ورزیده و قتل نفس را از بزرگ‌ترین گناهان کبیره برشمرده و ضمانت اجرای قصاص و دیه را جهتجلوگیری از ارتکاب آن به عنوان کیفر مجرمان و جبران پاره‌ای از خسارات تشریع نموده است.

چکیده انگلیسی:

According to Imami jurisprudence, if a man intentionally kills a woman, then the woman can retaliate by paying half a diyat to the man. This sentence, in addition to the fact that the ransom is conciliatory in premeditated murder and requires the consent of the killer, is sometimes problematic in practice; Because sometimes a woman is not able to pay the ransom and the killer is not willing to compromise; As a result, a woman's blood is exposed to waste. There are several ways to solve this problem, including the equality of male and female retaliation, the payment of a woman's ransom from the treasury and not recognizing the ransom, and the possibility of forcing the killer to pay half of the ransom. In this article, the first and second ways are reviewed and the third way is proposed.In verse 32 of Surah Ma'idah, the Holy Qur'an emphasizes the sanctity of human life with a beautiful interpretation and considers self-murder as one of the greatest sins, and legislates the guarantee of retribution and blood money to prevent its commission as punishment for criminals and compensation for some damages.