سیری اجمالی درمبانی فقهی تخییرو ترتیب دررابطه با کیفیت مجازات محارب
محورهای موضوعی : فقه الجزاء
محمدابراهیم مجاهد
1
,
احمد عابدینی نجف آبادی
2
,
جواد پنجه پور
3
1 - دانشجوی دکترای فقه ومبانی حقوق اسلامی، دانشکده علوم انسانی وحقوق، دانشگاه آزاداسلامی، واحداصفهان (خوراسگان)،اصفهان،ایران.
2 - دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده علوم انسانی و حقوق، دانشگاه آزاداسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)،اصفهان، ایران.
3 - استادیار گروه فقه ومبانی حقوق اسلامی، دانشکده علوم انسانی وحقوق،دانشگاه آزاداسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)،اصفهان، ایران.
کلید واژه: ترتیب, کیفیت مجازات, کلیدواژه: تخییر, محاربه,
چکیده مقاله :
چکیده:نگاهی اجمالی به تاریخچه فقهی بحث با دو قول تخییر و ترتیب مواجه شدیم. پرسش اساسی این است که از این دو قول،کدامیک مقرون به صواب است؟ پژوهش حاضر به شیوه تحلیلی-توصیفی با اشراف به اقوال وادله طرفین در مقام ارزیابی نهایی نتیجهمی‌گیرد که: گرچه حرفاو در معنای تخییر مشهور است، ولی این گونه نیست که این لفظ منحصرا افاده تخییر نماید و فقط همین معنا را مفهوم انحصاری آن بدانیم. زیرا گاهی قراین موجب انصراف از ظهور بدوی و رفع ید از معنای اصلی لفظی می گردد،که در این صورت معنای اولیه راکد، و لفظ معنای ثانوی پیدا می کند. مانند تکرار مرتب لفظاودرآیه محاربه. نمونه دیگرآنکه گفته شده : استناد به دو آیه کفاره قسم و کفاره حج موجب اختیاری شدن موارد مذکوره در اتیان مامور بهما شده به همین دلیل این حرف در مجازات محارب هم مفهومی اختیاری دارد.! شیخ طوسی در کتاب خلاف در رد این استدلال می فرماید:در قرآن هر جا موضوع بیان احکام است ترتیب مطرح است. اماهرجا کفارات مطرح است آنجا سیر از اخف به اشد لحاظ شده است. بنابراین قیاساو در بیان احکام مجازات چهارگانه به کفاره قسم و حج کاملا بلاوجه می باشد. و اما از فقهای اهل سنت شافعی، حنفی و احمد قول مرجح را ترتیب دانسته، و لی مالک قایل به تخییر مقید بوده که ناظر به همان قول ترتیب است. مجموعا در پژوهش هشت دلیل بر ترجیح قول ترتیب بر تخییر اقامه شد. در نتیجه قول صائب در نحوه اعمال مجازاتهای چهارگانه، ترتیب است. مضافابا تامل در روایات باب استنباط می شود، این دو قول تنافی ماهوی با هم ندارند، حتی قول تخییر هم متناظر به ترتیب و تناسب جرم با مجازات است. پس حقانیت قول ترتیب اثبات می شود. شایسته است مقنن کیفری نیز دراصلاح ماده 283 ق_م_ا، مبتنی بر قول ترتیب اهتمام نماید.
Review:A brief look at the jurisprudential history of the debate We came across two promises of change and order. Because sometimes the evidence leads to the abandonment of the primary appearance and the removal of iodine from the main literal meaning, in which case the primary meaning is stagnant, and the word acquires a secondary meaning. Like the repeated repetition of the word "he" in the verse of Moharebeh. Another example is what has been said: Citing the two verses of expiation of oath and expiation of Hajj has made the above-mentioned cases optional in the case of the agent of Bahma, therefore, this word also has an optional meaning in the punishment of the enemy! Sheikh Tusi in his book Khalaf rejects this argument and says: But where there is atonement, there is a journey from fear to violence. Therefore, the analogy of "him" in expressing the four punishments to the expiation of swearing and Hajj is completely unjustified. As for the Sunni jurists, Shafi'i, Hanafi and Ahmad have considered the preferred word as the order, and Lee Malik has believed in the optional change which is related to the same word. In total, in the study, eight reasons were presented for preferring the promise of order over choice. As a result, Saeb's promise on how to apply the four punishments is order. In addition, reflection is inferred in the narrations of the chapter, these two promises do not have a substantial contradiction with each other, even the promise of change corresponds to the order and proportionality of the crime with the punishment. So the legitimacy of the promise of order is proved. It is worthwhile for the criminal legislator to try to amend Article 283 of the Penal Code, based on the promise of order.
_||_