مبنای مشروعیت در حکومت اسلامی از منظر نهج البلاغه

محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ

محمد اخوان ¹ , لیلا زارعی ²

1 - گروه معارف اسلامی دانشکده ادبیات و زبان های خارجی دانشگاه کاشان،کاشان،ایران
2 - دانشجوی دکتری علوم و معارف نهج البلاغه دانشکده ادبیات و زبان های خارجی دانشگاه کاشان،کاشان،ایران

تاریخ دریافت : 1396/02/15 تاریخ پذیرش : 1396/07/20 تاریخ انتشار : 1396/09/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

امیرالمؤمنین علی (ع)، خود و اهل بیت رسول اکرم (ص) را أحق بر مردم نسبت به امر خلافت و ولایت، میداندو در موارد بسیاری در کتاب شریف نهجالبلاغه از غصب حق خویش گلایه کردهاند. شِکوه و اعتراض حضرت علی(ع) را میتوان با سه شاخص مهمِ فلسفه سیاسی، جامعه شناسی سیاسی و شایسته سالاری شناخت. اینشاخصهها در طول یکدیگر قرار دارند به این معنی که لازمهی ثبات حکومت، مشروعیت الهی رهبر است. ولی درتحقق عملی حاکمیت، حضور و انتخاب مردم نیز لازم است. با توجه به اهمیت موضوع انتخاب رهبر و دیدگاههایمختلفی که در این باب در فرق اسلامی مطرح شدهاست، پژوهشی در این زمینه صورت گرفتهاست. یافتههای اینمقاله که براساس روش توصیفی-تحلیلی و منابع کتابخانهای بدست آمده نشاندهنده آن است که ولایت رهبراناسلامی، در حقیقت نص الهی شناخته میشود؛ به عبارت دیگر ولایت در اصل از آنِ خداوند است و او ولایت را بهنصب خاص خود، که پیامبر اکرم (ص) و امامان معصوم(ع) هستند، واگذار کردهاست و در زمان غیبت حضرت ولیعصر (عج) به نصب عامِ ایشان، که فقیه جامع الشرایط باشد، واگذار شدهاست. مشروعیت و دموکراسی در فلسفهسیاسی غرب و اسلام، هم از نظر ماهیت و هم از نظر نگرش متفاوت است: در اسلام مشروعیت از ناحیه خداوند ومقبولیت جنبه مردمی دارد و دموکراسى، به مثابه روش است اما در فلسفه سیاسی غرب، مشروعیت همان مقبولیتاست و دموکراسى ارزش محسوب میشود

چکیده انگلیسی:

Amir al-Mu'minin Ali (PBUH), himself and Ahlul-Bayt Rasul Akram (PBUH), refer tothe people about the caliphate and the province, and, in many cases, in the honorablebook of Nahj-ol-Balaghah, have been accused of usurping their rights. The glories andprotestations of Ali (as) can be identified with three important indicators of "politicalphilosophy", "political sociology" and "meritocracy." These attributes are along eachother, meaning that the stability of the state is the divine legitimacy of the leader.However, in the realization of the rule of law, the presence and selection of people isalso necessary. Considering the importance of the choice of the leader and the differentviews expressed in this regard in the Islamic discourse, a research has been done in thisregard. The findings of this paper, which are based on the descriptive-analytical methodand the library sources, indicate that the province of Islamic leaders is in fact a divinereligion; in other words, the Provincial is originally from that God, and he is theprovince for his own installation, Who is the Prophet of Islam (PBUH) and the infallibleImams (AS), and has been given over to the general assembly of the Prophet (s) duringthe time of the absence of the Prophet (s) to become a comprehensive jurisprudent.Legitimacy and democracy in Western political philosophy and Islam are both differentin nature and in terms of attitudes: in Islam, legitimacy is from God and popularity ispopular, and democracy is a method, but in Western political philosophy, the legitimacyof the same is acceptable. And democracy is worthy