بررسی و تبیین "فضیلت حج بر انفاق و صدقه" از دیدگاه روایات؛ سیری در منابع تاریخی فقهی

محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ

اعظم رمضانی ¹ , عباسعلی حیدری ² , محمود قیوم زاده ³

1 - گروه فقه ومبانی حقوق اسلامی ،واحد خمین ،دانشگاه آزاد اسلامی ،خمین ، ایران
2 - گروه فقه ومبانی حقوق اسلامی ،واحد خمین ،دانشگاه آزاد اسلامی ،خمین،ایران
3 - گروه معارف وحقوق ،واحد ساوه ،دانشگاه آزاد اسلامی ،ساوه ، ایران

تاریخ دریافت : 1401/01/15 تاریخ پذیرش : 1401/03/22 تاریخ انتشار : 1402/03/01

کلید واژه: فضیلت, حج, انفاق, صدقه,

چکیده مقاله :

حجّ خانه‌ی خدا در تمام عمر، تنها برای یک‌بار بر کسانى که داراى شرایط آن باشند واجب است و تخلف از این واجب نیز، چون دیگر واجبات به هیچ بهانه‌ای مجاز نیست. بنابراین، کسانی که دارای شرایط حج (بلوغ، عقل، استطاعت) باشند، حج تمتع بر آن‌ها واجب است و حتماً باید شخصاً به حج بروند و با صرف پول در راه‌های غیر یا اعزام دیگران به حج، این واجب از آن‌ها برداشته نمی‌شود. اما در مورد حج مستحب، آن‌چنان که از روایات استنباط می‌شود این است که حج برتر از هر انفاق و صدقه‌ایست. و نمی‌توان گفت به حج نروید و به فقرا کمک کنید. البته در ارتباط با تمام اعمال مستحب، از جمله حج و عمره مستحب، یک اصل کلی وجود دارد مبنی بر این که هر عملی از اخلاص بیشتری برخوردار باشد، ثواب بیشتری را به دنبال خواهد داشت. هر فردی، اعمال مستحب (و حتی واجب)خود را می‌تواند با انگیزه‌های متفاوتی انجام دهد. گاهی حاجی سفر حج و عمره را بدین جهت می‌رود کهدر میان مردم، به عنوان انسانی متدین شناخته شود، یا اینکه در تعداد چنین سفرهایی به رقابت برخیزد و یا برای تفریح و تفرج و تجارت باشد. یقینا ًچنین حجی، مورد پذیرش نخواهد بود و پیشوایان دینی ما نیز به این نکته اشاره فرموده‌اند .ازاین رو پژوهش بررسی وتبیین "فضیلت حج بر انفاق وصدقه "از دیدگاه روایات ؛سیری در منابع تاریخی فقهی سیری معنوی است و نمایشگر بندگی محض خدا و جستجوی عاشقانه معبود ،که حاجی از همان آغاز ، وقتی به نیت حج از خانه و کاشانه اش خارج می شود و تا میقات و احرام و طواف و سعی و عرفات و مشعر و منا ، همه جا خدا را می جوید و از سوی دیگر تمرینی است برای خودسازی و تزکیه نفس و زدودن هرچه که موجب خودآرایی است ودر نهایت می توان گفت : حج ، بازسازی پایگاه توحید به دست حضرت ابراهیم خلیل است که در این راستا ، بت شکنی ها ، فداکاری ها ، ایثارگری ها ، هجرت ها و . . . جلوه گر می شود .

چکیده انگلیسی:

The massive annual gathering of Muslims from all over the world to perform the Hajj is the largest religious ceremony in the world. There is not much knowledge about its origin, but it has affected human life on a large scale. So far, it has infected millions of people and killed many people. This has disrupted human life and normal life on Earth. Due to the necessity of Hajj and the importance of not leaving the Kaaba empty of pilgrims, the ruling on the existence or provision of a means as a condition for the obligation of Hajj is not very clear for the obligees. This has been the case; therefore, the study of "Analysis of the explanation of the global corona epidemic and its effect on the Hajj with a jurisprudential approach" which is an emerging disease is an issue that needs to be explored until a worthwhile response stage. Lack of security in the field of health in the land of revelation and the path leading to it to perform Hajj rituals, will make the obligated people unable to afford it and ultimately Hajj will not be obligatory for them.