تبیین تاریخی شاخص‌ها و پیامدهای سیاسی-اقتصادی استبداد پادشاهان صفوی در سفرنامه های اروپائیان (براساس نظریه استبداد ایرانی همایون کاتوزیان)
محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ
1 - دانشگاه لرستان
2 - دانشگاه اصفهان
کلید واژه: استبداد, اقتصاد, پادشاهان صفوی, سفرنامه های اروپائیان, همایون کاتوزیان,
چکیده مقاله :
تاریخ ایران شاهد قدرت یافتن اقوام و حکومت‌های مختلفی بوده است. شیوه رایج اعمال قدرت سیاسی در قرون و سده‌های گذشته بر مبنای شاه محوری بوده است. این نظام سیاسی میراثی از گذشتۀ باستانی ایران بود که بعدها به صورت کاملاً جدی به دوره‌ی اسلامی تاریخ ایران راه یافت. در این شیوه حکومت‌داری، شاه به عنوان بالاترین مقام در رأس هرم اجتماعی و سیاسی جامعه قرار داشت و براساس نظریه حق الهی، شاه سایه خداوند در زمین و صاحب فر ایزدی و شکوه شاهی بود. در نتیجه شاه ماورای طبقات مردم قرار داشت و خداوند او را برگزیده بود تا اراده وی را در زمین اعمال کند. بنابر گزارش‌های سفرنامه های اروپائیان، ساختار حکومت در دوره صفویه هم استبدادی بود و علاوه بر نظریه حق الهی آن‌ها خود را نایب امام غایب و مرشد طریقت صفوی می‌دانستند. پژوهش حاضر با بهره گیری از روش توصیفی–تحلیلی تلاش دارد در پرتو گزارش‌های سفرنامه نویسان اروپایی، برخی از وجوه شیوۀ فرمانروایی و سرشت قدرت سیاسی در ایران عصر صفوی، براساس نظریه استبداد ایرانی همایون کاتوزیان، مورد تحلیل و تبیین قرار دهد و به پیامدهای سیاسی- اقتصادی این شیوه فرمانروایی بپردازد.
Iran's history has witnessed the power of finding different tribes and governments. The common mode of exercising political power in the centuries ago has been based on the Shah. This political system was a heritage of the ancient Persian past, which later became quite seriously in the Islamic era of Iranian history. In this way of rule, the Shah was the highest in the head of the social and political pyramid of society And according to the theory of divine right, the shadow of the Lord was on earth and the owner of the goddess and glory of the kingdom. As a result, the king was beyond the reach of the people, and God had chosen him to exercise his will on earth. According to European logbooks, the structure of government in the Safavid period was also autocratic And in addition to the theory of divine right, they considered themselves as the deputy of the absent Imam and the guardian of the Safavid regime. The present research is working on descriptive-analytical method in the light of the reports of European journalists, Some aspects of the mode of rule and the nature of political power in Iran during the Safavid era, based on the Iranian tyranny theory Homayoon Katouzian, To analyze and explain And the political-economic consequences of this mode of rule.
_||_