پهنه بندی و مکانیابی نیروگاه های خورشیدی با استفاده از AHP و GIS دراستان یزد

محورهای موضوعی : انرژی های تجدید پذیر

زهره مومن زاده ¹ , سعیده کلانتری ² , مهدی تازه ³ , روح الله تقی زاده مهرجردی ⁴

1 - کارشناسی ارشد بیابان‌زدایی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه اردکان.
2 - استادیار گروه مهندسی طبیعت، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران. *(مسوول مکاتبات)
3 - استادیارگروه مهندسی طبیعت، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران.
4 - استادیارگروه مهندسی طبیعت، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران.

تاریخ دریافت : 1397/04/21 تاریخ پذیرش : 1398/10/25 تاریخ انتشار : 1399/12/01

کلید واژه: پهنه‌بندی, انرژی خورشیدی, پارامترهای اقلیمی, روش AHP,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: به اتمام رسیدن سوختهای فسیلی، بشر را براین داشت تا به سمت انرژی های تجدیدپذیر و قابل دسترس برود و بدین وسیله بتواند مشکلات زیست محیطی ناشی از سوخت های فسیلی را کاهش دهد. همچنین برای حل مشکل برق رسانی به مناطق دور و صعب العبور، استفاده از انرژی رایگان خورشید می تواند به عنوان یکی از گزینه های مورد توجه قرار گیرد. هدف از این تحقیق تعیین معیارهای مؤثر در ایجاد نیروگاه های خورشیدی و پهنه بندی مناطق مستعد جهت احداث نیروگاه ها در استان یزد می باشد.روش بررسی: دراین پژوهش، زیرمعیارهای اقلیمی شامل رطوبت نسبی، بارندگی سالیانه، ساعات آفتابی، طول روز و گردوغبار سال 1395 از ایستگاه های رباط پشت بادام، میبد، یزد، مهریز، ابرکوه، بافق، هرات و مروست انتخاب گردید و از نرم افزار ARC GIS جهت رقومی سازی لایه ها و روش AHP به منظور وزن دهی زیر معیارها و اعمال تمام وزن ها در تک تک لایه ها استفاده شد. ، همچنین با تکیه بر فراسنج های اقلیم ، مناطق مستعدجهت استقرار نیروگاه خورشیدی در استان شناسایی شد.یافته ها: نتایج نشان داد که ساعات آفتابی سالانه، مهمترین فراسنج اقلیمی است که میزان انرژی دریافتی از خورشید را نشان می دهد. بهترین مکان برای بهره برداری از انرژی خورشیدی شهرستان رباط پشت بادام، مهریز، میبد و مروست در اولویت اول و پس از آن شهرستان یزد در اولویت دوم، شهرستان ابرکوه و هرات در اولویت سوم تشخیص داده شدند.بحث و نتیجه گیری: در نهایت مشخص شد که از لحاظ استقرار نیروگاه خورشیدی 63/13 درصد از مساحت استان در محدوده بسیار مطلوب، 06/23درصد در محدوده مطلوب، 78/36 درصد در محدوده متوسط، 53/26 درصد در محدوده نامطلوب قرار دارد.

چکیده انگلیسی:

Background and Objective: The completion of fossil fuels has led humans to go to the renewable and accessible energy and thus can reduce environmental problems caused by fossil fuels. Solar energy can also be considered as one of the options for solving the problem of electricity supply to distant areas.Method: In this research, climatic sub-criteria including relative humidity, annual precipitation, sunny hours, daytime and dust were collected from Rabat-e-posht-e-Badam, Meybod, Yazd, Mehriz, Abarkuh, Bafgh, Herat and Marvast stations.  The ARC GIS software use for layer digitization and AHP method use in order to weigh the sub-criteria and apply all the weights in each layers, also, the prone areas to deploying a  Findings: the result showed that annual sunny hours are the most important parameter of energy received from the sun, the best places for utilizing solar energy are Rabat –e-Posht-e-badam, Mehriz, Meybod and Marvost in the first priority and then Yazd in the second priority, Abarkouh and Herat were identified as the third priority.Discussion and conclusion: After providing a map of susceptible sites, it was determined that 13.63 percent of the area of the province was in the most desirable range. 23.06 percent in the optimal range, 36.78 percent in the medium range, 26.53 percent in the unfavorable area for the establishment of the solar power plant. 

منابع و مأخذ:

1. Taghvaei, M., sabohi, E., 2014,Zoning and locating solar power plants in Isfahan province, Journal of Urban Planning Research, No. 28, pp.61-82 ( In Persian).


2. Shafaghi, S., Khani, s., 2014, Investigation of Solar Energy Status and its Application, Techniques and art , pp. 15-31 (In Persian)


3. Mirunalini Thirugna, S. Iniyan, R., 2010. A review of solar thermal technologies, Journal of Renewable and Sustainable Energy Reviews, Volume 14, pp. 312-322


4. Khaujehzadeh, A., Kosari, M.T., Electricity supply of urban areas using new (wind and solar) energies with passive defense approach. First National Conference on Wind and Sun Energy, 2011, Tehran,Iran.(In Persian)


5. Nurollahi, Y., Ashraf, A., Zamani, M., 2012. Wind power potential of west wind power using GIS, Iran Energy Journal, (1) 14, pp. 21-1. (In Persian)


6. Partoy, M. A., Mehr Ara, R., The feasibility of using energy in Kerman province, First national conference on clean energy management, 2015, Hamedan, Iran. (In Persian)


7. Gupta, R., Biswas, A., 2010. Wind data analysis of Silchar (Assam, India) by Rayleigh’s and Weibull methods, Journal of Mechanical E.


8. Charabi, Y., Gastli, A., 2011. PV site suitability analysis using GIS-based spatial fuzzy multicriteria Evaluation, Journal of Renewable Energy, Vol 36, pp. 2554-2561.


9. Ying, W. LiHua, z., 2006. Economic Analysis of Solar Water Heaters in Guang Zhou. Policy for Energy Efficiency and Comfort, Vol.5.


10. Fang, Y. W., 2012. Solar Energy Sorage Using Phase Changeh Materials, Renewable Energy Focus, pp. 508-518.


11. Hussein Zadeh, M., kheirkhah zarkash, M. M., Saberi, A. Placement of Solar Power Plants in Khuzestan Province Using Geographic Information System by Grading method. First National Conference on Wind and Sun Energy,2011, Tehran, Iran.(In Persian)


12. Kargaran, F., Kalantari, S., Ghaneei, MJ., Tazeh, M., 2017. The Compare of grading criteria in Coarse ripple Mark on the windward and leeward slopes (Case Study: Hassan Abad erg in Bafg). Quantitative geomorphological research, No. 4, pp. 134-144. (In Persian)


13. Miller, A. L., 2012. Utiliti Scale Solar Power Plants, NEW Delhi: IFC.


14. Nosrati, M., 1393, Fuzzy Location of Solar Power Plants Using Geographic Information System, International Conference on Environment and Energy of Iran, Kharazmi International Institute for Educational and Educational Development, August 20, 2014, Shiraz, Iran.(In Persian)


15. Zehtabian, GH., Azarnivand, H., Ahmadi, H., Kalantari, S.,2013. Presentation of Suitable Model to Estimate Vegetation Fraction Using Satellite Images in Arid Region (Case Study: Sadough-Yazd, Iran). Journal of Rangeland Science, No,3. Pp. 108-117.


16. Movaghari, A.R., Tavosi, T., 2014. Potential and zoning of susceptible sites for the establishment of solar panels based on climatic parameters in Sistan and Baluchestan province. Journal of Energy Planning and Policy Research, No. 1, pp. 114-99.(In Persian)


17. Omidvar, k., 2018. Analysis of the Severe and Stormy Winds of Yazd. Journal of Humanities, No,14, Issue 1.(In Persian).


18. Dehghanpour, A.R., Dehghanizadeh, R., 2015. Evaluation of the ability of villages in Ardakan city to use solar energy using the geographical information system. Journal of Urban Ecology Research, Vol. 6, No. 6.(In Persian)


19. Tazeh, M., Asadi, M. Taghizadeh, R., Kalantari, S., Sadeghinia. M., 2018. Evaluation of geomorphometry indices in semi-automatic separation of the geomorphological types in desert areas (case study: west north of Ardekan). Iranian Journal of Range and Desert Research, No.25 , pp.29-43.


20. Jahangiri, M., Haji Malayeri, A.R., Sedaghat, A., Identification of areas with the least amount of cloudy material for optimal use of solar radiation in Khuzestan province. First National Conference on Wind and Sun Energy,2012, Tehran, Iran.(In Persian)


21. Rami, M., Abbaszadeh, p., Solar Energy for Sustainable Development of the Future of Iran. First National Conference on Wind and Sun Energy, 2012, Tehran, Iran.(In Persian)


22. Mousavi Bayagi, M. Ashraf, b., 2012, Identification of areas with the least amount of cloudiness in order to zoning the areas of High radiation in the country. Journal of Water and Soil (Agricultural Sciences and Technology), No, 25. pp. 675-665.(In Persian)