مقایسه چند روش نمونه برداری در تخمین تراکم جمعیت زنجرک مو (Arboridia kermanshah Dlabola (Hem., Cicadellidae

محورهای موضوعی : حشره شناسی و سایر بندپایان

مسعود لطیفیان ¹ , حسین سیدالاسلامی ² , جهانگیر خواجه‏ علی ³

1 - موسسه تحقیقات خرما و میوه های گرمسیری کشور، اهواز
2 - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان
3 - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان

تاریخ دریافت : 1388/03/16 تاریخ پذیرش : 1388/06/03 تاریخ انتشار : 1388/06/15

کلید واژه: زنجرک مو, روش‌های نمونه‏ برداری, حشره‏ کامل, پوره, Arboridia kermanshah, Sampling methods, Adult, Nymph,

چکیده مقاله :

این مطالعه به منظور یافتن بهترین روش نمونه برداری جهت تخمین تراکم نسبی جمعیت حشره کامل و پوره زنجرک مو در تاکستان‌ های دانشگاه صنعتی اصفهان و کارخانه ذوب آهن اصفهان انجام گردیده است. کارایی تور حشره گیری درمقابل دستگاه مکنده برقی(دی-وک) برای نمونه برداری از جمعیت حشره کامل زنجرک مو و کارایی سه روش شمارش مستقیم، شستشوی برگ‌ها و دستگاه مکنده الکترونیکی کوچک برای نمونه برداری ازجمعیت پوره ها از دیدگاه‌های اکولوژیک و مدیریت تلفیقی آفات مقایسه شدند. برای تعیین تراکم جمعیت حشره کامل در ده نقطـــه ودر هر نقطــه ده تور و با دستگاه مکنده، ده نمونه و هر نمونه سه دقیقه مکش در طول فصل نمونه برداری گردید. برای نمونه برداری از جمعیت پوره زنجرک مو از برگ درختچه های مو به صورت هفتگی نمونه برداری شد. نمونه ها از سه ارتفاع مختلف 10 بوته مو در هرتاکستان برداشته شد که هر سه برگ به عنوان یک واحد نمونه برداری منظور گردید. برای مقایسه روش های نمونه برداری از دو شاخصRV (تغییرات نسبی) و RNP (تغییرات خالص نسبی) استفاده شده است. در این مطالعات مشخص گردید که بهترین واحد زمان نمونه برداری برای حشره کامل به کمک دستگاه مکنده برقی 120-180 ثانیه است. تور حشره گیری با 87/18= RV و 33/0= RNP وسیله مناسب تری نسبت به دستگاه مکنده برقی جهت استفاده در برنامه نمونه برداری حشره کامل از دیدگاه مدیریت تلفیقی است. به دلیل دقت زیاد دستگاه مکنده مقدارRV نمونه برداری در این روش در طول فصل در حد مطلوب بوده و وسیله مناسب تری برای بررسی تغییرات فصلی تراکم جمعیت حشره کامل زنجرک مو است. در نمونه برداری از جمعیت پوره زنجرک مو روش شستشو با 9/2=RV و 49/7=RNP وسیله مناسب تری نسبت به روش شمارش مستقیم و روش استفاده از دستگاه مکنده الکترونیکی کوچک جهت استفاده در برنامه نمونه برداری از پوره ها از دیدگاه مدیریت تلفیقی است. از دیدگاه مطالعات اکولوژیکی هرسه روش نمونه برداری از پوره ها می توانند مورد استفاده قرار گیرند ولی کارایی آن ها در نشان دادن تراکم واقعی هریک از سنین پورگی متفاوت بود.

چکیده انگلیسی:

Several sampling techniques including sweeping net, D-Vac traps for adults and three different methods of nymph counting (direct count, leaf washing and suction method) were compared in two vineyards in Isfahan, in 1996-1997. Adult grape leafhopper were sampled weekly by sweeping net (10 sample per vineyard) and D-Vac apparatus (10 samples per vineyard each sample unit consisted of 3 minutes suction). Number of nymphs was recorded weekly on leaves. Sample unit was three leaves per tree taken from three strata in the vine canopy of 10 trees. Two parameters including relative variation (RV) and relative net precision (RNP) were used for comparing the sampling methods. Results showed that the best duration time of sampling unit to catch adults was 120-180s by D-Vac. Sweeping net (RV= 18.87 and RNP=2.88) was more suitable than D-Vac in IPM sampling program for the method using D-Vac apparatus. D-Vac was more suitable for studying the adult population fluctuations because of a minimum RV during the season. But its sampling costs was more than other methods. Washing method (RV= 2.9 and RNP= 13.3) was more suitable than direct counting and vacuum in IPM sampling program for nymphs. All three methods were suitable for ecological studies of nymphs but their efficiencies were different for different nymph instars.