کاربرد فناوری هسته‌ای جهت تعیین دز کنترل‌کننده کرم گلوگاه انار، (Ectomyelois ceratoniae Zeller (Lep.: Pyralidae
محورهای موضوعی : حشره شناسی و سایر بندپایانحمیدرضا ذوالفقاریه 1 , رضا وفایی شوشتری 2 , حسین فرازمند 3 , ، محمدرضا اردکانی 4 , محمد بابایی 5 , حسین مصطفوی 6
1 - پژوهشکده تحقیقات کشاورزی، پزشکی و صنعتی، پژوهشگاه علوم فنون هسته ای، کرج
2 - گروه حشره‌شناسی دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک
3 - موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، تهران
4 - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج
5 - پژوهشکده تحقیقات کشاورزی، پزشکی و صنعتی، پژوهشگاه علوم فنون هسته ای، کرج
6 - پژوهشکده تحقیقات کشاورزی، پزشکی و صنعتی، پژوهشگاه علوم فنون هسته ای، کرج
کلید واژه: irradiation, کرم گلوگاه انار, پرتودهی, نابارورسازی, جیره مصنوعی, پرتو گاما, pomegranate fruit moth, Sterile Insect Technique, artificial diet, Gamma irradiation,
چکیده مقاله :
کرم گلوگاه انار، (Ectomylois ceratoniae Zeller (Lepidoptera: Pyralidae، از مهمترین عوامل کاهش کمی و کیفی محصول انار ایران می باشد. استفاده از روش نابارورسازی در دنیا یکی از روش های کنترل آفات مختلف با شرایط خاص است. به منظور ارزیابی کنترل کرم گلوگاه انار با استفاده از روش هسته ای، نابارورسازی انجام شد. جهت پرورش حشره از جیره غذای مصنوعی در شرایط حرارتی 2±28 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 5±60 درصد و 14 ساعت روشنایی به 10 ساعت تاریکی استفاده شد. شفیره های جوان و مسن با دزهای مختلف پرتو گاما (0 به عنوان شاهد، 40، 60، 80، 100، 120، 140، 160 گری) پرتودهی و حشرات کامل خارج شده حاصل، طبق چهار تیمار (نر پرتودهی شده × ماده طبیعی، ماده پرتو دهی شده × نر طبیعی، نر پرتودهی شده × ماده پرتودهی شده و نر طبیعی × ماده طبیعی یا شاهد) بررسی شدند. نتیجه حاصل نشان داد که بهترین شیوه تلاقی تیمار نر پرتودهی شده × ماده پرتودهی شده بوده و دز 120 و 160 گری به ترتیب بهترین کنترل کننده شفیره های جوان و شفیره های مسن کرم گلوگاه انار به روش نابارورسازی می باشند.
Pomegranate fruit moth, Ectomylois ceratoniae Zeller (Lepidoptera: Pyralidae), is the most important factors for decreasing quality and quantity of pomegranate in Iran. Due to biology of the pest like egg laying place and larval feeding behavior, application of pesticide is not practical; consequently losses of this valuable product are too much. Application of Sterile Insect Technique (SIT) is a method that is used for a few insect with the special condition. This research has been done for evaluation practical control of this pest with application of nuclear methods. E. ceratoniae reared on the artificial diet (28±2ºC, 60±5% RH, 14 hours light and 10 hours darkness). Young and old pupa separated and were irradiated at different dose range of 0 (Control) and 40, 60, 80, 100, 120, 140, 160 Gy. The adults after eclosion crossed according to the following situations: Irradiated male×wild female, irradiated female×wild male, and irradiated male×irradiated female and wild male×wild female. The result shows that the best controlling formula of pomegranate fruit moth is irradiated males×irradiated females and the best controlling doses of young and old pupa are 120 and 160 Gy respectively.