بررسی فنولوژی زنبور پارازیتویید (Hym., Scelionidae) Telenomus busseolae Gahan نسبت به رشد مرحله تخم ساقه‌خوار نیشکر (Lep., Noctuidae) Sesamia nonagrioides Lefebvre و مطالعه درصد پارازیتیسم آن بر اساس روش‌های رایج و فراخوان

محورهای موضوعی : حشره شناسی و سایر بندپایان

عبدالرضا صیادمنصور ¹ , لطیفیان مسعود ² , ابراهیم سلیمان نژادیان ³ , علیرضا عسکریان‌زاده ⁴

1 - شوشتر، کشت و صنعت کارون، اداره تحقیقات کشاورزی، بخش گیاه‌پزشکی،
2 - موسسه گیاهپزشکی کشور
3 - دانشگاه شهید چمران اهواز
4 - گروه گیاهپزشکی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران

تاریخ دریافت : 1389/06/02 تاریخ پذیرش : 1389/12/02 تاریخ انتشار : 1390/03/01

کلید واژه: Phonology, parasitoid, Sesamia nonagrioides, Platytelenomus hylas, Sugarcane stem borer, Telenomus busseolae, واژه‌های کلیدی: درصد پارازیتیسم, روش فراخوان, Sesamia nonagriodes, Keywords: Sugarcane,

چکیده مقاله :

ساقه‌خواران نیشکر مهمترین آفت این محصول در مناطق نیشکرکاری دنیا و ایران می‌باشند. در طول سال‌های 1384-1385 درصد پارازیتیسم تخم ساقه‌خوار نیشکر Sesamia nonagrioides Lefebvre توسط زنبور پارازیتویید Telenomus busseolae Gahan در منطقه کشت و صنعت کارون شوشتر مورد مطالعه قرار گرفت. مطالعات در سال اول در مزرعه بازرویی و در سال دوم در مزرعه کشت جدید روی رقم Cp48-103 انجام شد. نمونه برداری‌ها به صورت هفتگی بوده و در هر نمونه‌برداری تعداد تخم ساقه‌خوار نیشکر و درصد پارازیتیسم به روش معمولی و به روش فراخوان مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که نوسانات کل تخم‌های ساقه‌خوار با تعداد تخم‌های پارازیته در مزرعه بازرویی روند مشابهی داشته ولی در مزرعه کشت جدید در اوایل شهریورماه جمعیت تخم‌های آفت زیاد درحالی که تعداد تخم پارازیته شده کم شده بود. این پارازیتویید در مزرعه کشت جدید دارای 6 دوره فعالیتی در یک سال زراعی می‌باشد. میزان هم زمانی جمعیت‌های فعال دو گونه آفت و پارازیتویید در ابتدای فصل پایین است ولی با گذشت زمان میزان هم زمانی افزایش یافته و در دوره فعالیتی دوم پارازیتویید به حداکثر می‌رسد. علاوه بر این، نتایج حاصل بین دو روش محاسبه درصد پارازیتیسم اختلاف وجود دارد. از آن جایی که نتایج درصد پارازیتیسم به روش فراخوان با شرایط واقعی هماهنگی بیشتری دارد بنابراین می‌توان چنین استنباط کرد که محاسبه درصد پارازیتیسم به این روش می‌تواند به طور موثرتری در مدیریت کنترل بیولوژیک این آفت مورد استفاده قرار گیرد. در ضمن این پارازیتویید در کاهش جمعیت ساقه‌‌خوار بسیار مهم بوده و نقش زیادی در دینامیسم جمعیت آن بازی می‌کند.

چکیده انگلیسی:

Sugar cane stem borers are the most important pest of this crop in the world and Iran. Parasitism percent of the stem borer Sesamia nonagrioides Lefebvre by the wasp Telenomus busseolae Gahan was studied in Shooshtar, south of Iran in 2005-2006. The study was conducted in a Ratoon field in the first year and in a Plant field in the second year, both cultivated with variety of CP48-103. Numbers of parasitized and non-parasitized eggs were recorded weekly and percent parasitism was calculated by two methods of common and recruitment methods. Results showed a similar trend of the host and parasitoid populations in Ratoon field. However, the population of host’s eggs was in high in Plant field in the beginning of September, while the number of parasitized eggs was low. In addition, the parasitoid showed six period of activities during the agronomic year. According to these results the two methods were different, in percent parasitism eraluation. Meanwhile these results showed that recruitment was more reliable than the common method. The study also indicated that the parasitoid has an important effect on population dynamics of sugar cane stem bore in this area.