شناسایی مولفه های الگوی ایجاد شفافیت سازمانی در راستای ارتقای سلامت اداری

محورهای موضوعی : پژوهشنامه اقتصاد و کسب و کار

احسان شاملو محمودی ^{1 *} , حسن امیری ² , ماشاالله ولیخانی دهاقانی ³

1 - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت دولتی، مجتمع ولیعصر (عج)، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد تهران جنوب
2 - استادیار، گروه مدیریت دولتی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران
3 - استادیار، گروه مدیریت دولتی، مجتمع ولیعصر (عج)، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد تهران جنوب

تاریخ دریافت : 1403/09/12 تاریخ پذیرش : 1403/12/19 تاریخ انتشار : 1404/04/10

کلید واژه: سلامت اداری , شفافیت سازمانی , شفافیت, معنویت سازمانی, فرهنگ سازمانی, پاسخگویی, مسئولیت پذیری,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه­های الگوی ایجاد شفافیت سازمانی در راستای ارتقای سلامت اداری انجام شد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و به روش دلفی انجام شده است. جامعه آماری در بخش کیفی، 35 نفر از مدیران مجرب و محققین دانشگاهی در رشته های مرتبط بود که در این حوزه صاحبنظر و دارای تألیفات و یا تجارب و سابقه مدیریتی بودند که تعداد 15 نفر انتخاب شد. نمونه­گیری در بخش کیفی به روش هدفمند از بین مدیران مجرب این حرفه و نیز اساتید و محققین دانشگاهی انتخاب شد. در پژوهش حاضر، جهت گردآوری داده­ها در خصوص ابعاد، مؤلفه­های شفافیت سازمان از ابزار مصاحبه استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از روش­های تحلیل محتوا، مقایسه مستمر و همچنین جدول توزیع فراوانی، درصد توافق و ضریب کندال در قالب نرم افزار spss-26 انجام شد. بعد از سه دور، 39 مؤلفه شفافیت سازمانی در راستای ارتقای سلامت اداری شناسایی شد. پس از ماهیت مؤلفه­های شناسایی شده در پنج دسته (شفافیت، معنویت سازمانی، فرهنگ سازمانی، پاسخگویی، مسئولیت پذیری) طبقه­بندی شدند. نتایج حاصل از رتبه بندی نشان داد که مولفه تعهد شغلی با میانگین (8/39)، مؤلفه روش­هایی برای عرضه خدمت به مردم و پاسخگو بودن در مقابل آن­ها با میانگین (60/9)، مؤلفه شفافیت سازمان به عنوان یک فرایند کنش اجتماعی با میانگین (7/9) و متغیر نهادهای مستقل و دائمی برای نظارت و ارزیابی با میانگین (7/24) مهمترین مؤلفه­های شناسایی شده در شفافیت سازمانی در راستای ارتقای سلامت اداری سازمان شهرداری بوده­اند. سیاست­گذاران و مدیران در بخش شهرداری تهران می­توانند از نتایج این پژوهش به عنوان راهنمایی برای پیشبرد اهداف سازمان بهره جویند.

چکیده انگلیسی:

The current research was conducted with the aim of identifying in the model of creating organizational transparency in order to promote administrative health. This research was done in terms of practical purpose and by Delphi method. The statistical population in the qualitative section was 35 experienced managers and university researchers in related fields who were experts in this field and had writings or experience and management experience, and 15 people were selected. Sampling in the qualitative part was selected in a purposeful way from experienced managers of this profession as well as university professors and researchers. In the current research, the interview tool was used to collect data regarding the dimensions and components of the organization's transparency. Data analysis was done using content analysis methods, continuous comparison, as well as frequency distribution table, percentage of agreement and Kendall's coefficient in spss-26 software. After three rounds, 39 components of organizational transparency were identified in order to improve administrative health. According to the nature of the identified components, they were classified into five categories (transparency, organizational spirituality, organizational culture, accountability, responsibility). The results of the ranking showed that the component of job commitment with an average of (39.8), the component of ways to provide service to people and being accountable to them with an average of (9.60), the component of transparency of the organization as a The process of social action with an average of (9.7) and the variable of independent and permanent institutions for monitoring and evaluation with an average of (24.7) were the most important components identified in organizational transparency in order to improve the administrative health of the municipal organization. Policy makers and managers in Tehran municipality can use the results of this research as a guide to advance the goals of the organization.

منابع و مأخذ:

1. پورعزت، علی اصغر (1390). مختصات اداره ســالم بــه روایت نهج البلاغه؛ طرحی برای مبارزه با فساد اداری. بنیاد نهج البلاغه تهران.
2. پورکیانی، مسعود، رحمانی، محمد، کمالی، محمدجلال، و درخشان، مژگان. (1400). شناسایی و ارائه مدل خط مشی های سلامت نظام اداری و بررسی رابطه آن با اثر بخشی سازمانی (مطالعه موردی؛ وزارت امور اقتصادی و دارایی). مطالعات راهبردی سیاست گذاری عمومی(مطالعات راهبردی جهانی شدن)، 11(38 )، 180-203.
3. پناهی، بلال. (1400). فراتحلیل متغیرهای مؤثر بر شفافیت سازمانی و متغیرهای تأثیرپذیر از آن در پژوهش های انجام شده در ایران. نشریه مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره 19، شماره 4، 706-683.
4. پورکیانی، مسعود، رحمانی، محمد، کمالی، محمدجلال و درخشان، مژگان (1400). شناسایی و ارائه مدل خط مشی های سلامت نظام اداری و بررسی رابطه آن با اثربخشی سازمانی (مطالعه موردی: وزارت امور اقتصادی و دارایی). فصلنامه علمی مطالعات راهبردی سیاست گذاری عمومی، دوره 11، شماره 38، ص 202-181.
5. جمشیدیان، محمد امین؛ میرسپاسی، ناصر؛ دانش فرد، کرم اله. (1399). طراحی الگوی شفافیت سازمانی در جهت سلامت نظام اداری. فصلنامه علمی مدیریت استاندارد و کیفیت. فصلنامه علمی مدیریت استاندارد و کیفیت. 10 (3)، 1-14.
6. حمیدی، محسن، نقی امیری، علی، یزدانی حمیدرضا. (1402). طراحی و تبیین مدل ارتقاء سلامت اداری در سازمان‌های مناطق آزاد تجاری، صنعتی کشور. مدیریت فرهنگی. 17(60)، 81-59.
7. حسني، علي و شمس، عبدالمجید (1391). راهکارهای مبارزه با فساد اداری بر اساس ارزش های اسلامي. مجله اسلام و پژوهش های مدیریتی، 5 (1)، 81-104.
8. خاکباز، ا، خیرخواهان، ج. (1383). سیاست شفافیت: آیا دست نامرئی بازار نیاز به دستکش شفاف دارد؟. تهران: دفتر بررسی های اقتصادی.
9. خزائی م.، تقوایی ر. (1402). رابطه بین پاسخگویی با شفافیت سازی و سلامت اداری در ادارات دولتی. نشریه علمی رویکردهای پژوهشی نوین مدیریت و حسابداری, 7(25), 259-278
10. درويش، حسن و عظیمي، فاطمه (1395). بررسي تأثیر شفافیت سازماني بر کاهش فساد اداری با میانجيگری اعتماد سازماني، مجله مديريت دولتي (1)، 166-153.
11. رهنمود، فرج الله و عباسپور، باقر (1386). حاکمیت خوب و امکان پیاده سازی آن در ايران، مجله مطالعات مديريت بهبود و تحول، 55، 38-25.
12. شــریعتمداری، مهدی (1388). بررسی رابطة بین سلامت ســازمانی با اثربخشی مدیران مدارس مدیریت آموزش و پرورش شــهر تهران. علوم تربیتی، ســال دوم، شماره 6 ، صص 151-119.
13. شجری پرستو (1393). از رکود تا بهبود اقتصادی، تازه های اقتصاد، دوره جديد، 7(126).
14. صمدی، عباس، و عباسي، مهرناز (1391). بررسي تأثیر سرمايه اجتماعي بر رفتار رقابتي شرکت ها. مجله مديريت فرهنگ سازماني، 10(2)، 108-85.
15. طجرلو، رضا، فراهانی، محمدصادق، و قلیخانی، روح اله. (1401). مطالعه تطبیقی سازوکارهای تضمین شفافیت در شرکت های دولتی. پژوهش های نوین حقوق اداری، 4(10 )، 235-260.
16. فرج وند، اسفنديار (1396). از هم افزايي تا هم آفريني. فصلنامه مديريت سازمان های دولتي، 6(1)، 62-51.
17. معین، زهرا؛ هاشمیان نژاد، فریده؛ قربانی، محمود. (1401). شناسایی ابعاد و مولفه‌های شفافیت سازمانی با رویکرد ارتقای سلامت سازمانی در دانشگاه علوم پزشکی (یک مطالعه کیفی). مدیریت بهداشت و درمان، دوره 13، شماره 3 (45)، 82-65.
18. کیان‌پور، شهرزاد، تیموری، هادی. (1402). بررسی رابطۀ بین شفافیت سازمانی و دوستی در محل کار. جامعه شناسی کاربردی. 34 (3)، 108-85.
19. معین، زهرا؛ هاشمیان نژاد، فریده؛ قربانی، محمود. (1400). طراحی مدل شفافیت سازمانی با رویکرد ارتقای سلامت سازمانی در دانشگاه علوم پزشکی زاهدان. سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، 5(2 )، 152-171.
20. محمدی، فرشته، کریمی، جواد، عباسی، همایون. (1399). تبیین الگوی کاهش فساد اداری از طریق فناوری اطلاعات و ارتباطات، شفافیت و سلامت سازمانی. جامعه شناسی سبک زندگی. 6(16)، 166-147.