بررسی رابطۀ بین کسری بودجه، تورم و عرضۀ پول در ایران

محورهای موضوعی : پژوهشنامه اقتصاد و کسب و کار

علی دهقانی ¹ (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب)
معصومه احیایی ² (دانشگاه ازاداسلامی واحد تهران جنوب)
بیژن صفوی ³ (استادیار دانشگاه آزاداسلامی واحد تهران جنوب)

تاریخ دریافت : 1395/08/08 تاریخ پذیرش : 1395/11/15 تاریخ انتشار : 1396/02/01

کلید واژه: تورم, دولت, نرخ رشد, کسری بودجه, عرضۀ پول,

چکیده مقاله :

ارتباط بین کسری بودجة دولت، رشد عرضة پول و تورم، یکی از مهم‌ترین مباحثی است که در اقتصاد کلان مورد بررسی قرار می‌گیرد. در بسیاری از کشورها از سیاست کسری بودجه، به‌عنوان یکی از ابزارهای سیاست مالی استفاده می‌کنند. ارتباط بین کسری بودجة دولت و متغیرهای کلان اقتصادی که هدف این مطالعه است، تاحدی مبهم است. شواهد آماری مربوط به ارتباط متغیرهای نرخ تورم و کسری بودجة دولت و تولید ناخالص داخلی 27 کشور جهان، نشان می‌دهد که ارتباط بین کسری بودجة دولت و تورم برای همة کشورها یکسان نیست. برای مثال، کشورهایی مانند انگلستان، فرانسه و ایتالیا، باوجود آنکه نسبت کسری بودجة بالایی دارند، نرخ تورم در آنها بسیار پایین است. از سوی دیگر، برخی از کشورها مانند شیلی و مکزیک، دارای مازاد بودجه هستند، ولی با این حال، نرخ تورم در آنها دورقمی است. بنابراین، می‌توان گفت که نحوة تأمین مالی و شرایط کلان اقتصادی در چگونگی تأثیر کسری بودجه بر متغیرهای اقتصادی نقش زیادی دارد. هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطة بین کسری بودجه، تورم و عرضة پول در ایران است. روش پژوهش حاضر، از نظر هدف، کاربردی و از نظر علّی، پس‌رویدادی است. در آزمون فرضیات یک دورة زمانی 10 ساله، از سال 1383 تا 1393 درنظر گرفته شده است. در آزمون‌های این پژوهش، از روش اقتصادسنجی که شامل آزمون‌های مانایی، وایت، یوهانسون و آزمون خودرگرسیون برداری(VAR) است، برای آزمون فرضیه‌ها استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که در پژوهش حاضر، بین کسری بودجة دولت و تورم، بین کسری بودجه و رشد عرضة پول و بین تورم و رشد عرضة پول رابطة مثبت و معناداری وجود دارد، و فرضیه‌های پژوهش همگی تأیید شدند.

چکیده انگلیسی:

The main objective of this study was to investigate the relationship between budget deficits, inflation and money supply growth rate in Iran as one of the most important subjects in macroeconomics. In many countries, the budget deficit policy is used as one of the tools of financial policy. The relationship between the government budget deficit and the macroeconomic variables is somewhat ambiguous. All data related to inflation, budget deficit and money supply growth rate have been collected from the Central Bank of the Islamic Republic of Iran and the Iranian Statistical Center. Econometric methods including stability test, White, Johansson and vector regression test (VAR) were used to examine the hypothesis. The results of the present study show a positive and significant relationship between budget deficit, inflation and money supply growth that confirms the hypotheses of the study.