شناسایی نقش مدیریت آموزشی در رشد و توسعه خلاقیت و تفکر انتقادی دانشآموزان مقطع متوسطۀ شهر تهران
محورهای موضوعی : مدیریت آموزشی
کلید واژه: خلاقیت, مدیریت آموزشی, تفکر انتقادی, دانشآموزان مقطع متوسطه شهر تهران,
چکیده مقاله :
هدف از اجرای این پژوهش، شناسایی نقش مدیریت آموزشی در رشد و توسعه خلاقیت و تفکر انتقادی دانشآموزان مقطع دبیرستان شهر تهران در سال تحصیلی 1393-1392 است. روش: از نوع کمی است که به صورت پیمایشی انجام شده است. این پژوهش از نظر نحوه تجزیه و تحلیل داده ها از تحقیقات توصیفی- تحلیلی به‌شمار می‌آید. برای اندازه‌گیری متغیرها از پرسشنامه های نیمه ساختار یافته و پرسش نامه های محقق‌ساخته استفاده شد. جامعه تحقیق، همة دبیران مقطع متوسطه دبیرستان های دولتی شهر تهران هستند که از میان آنها 355 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای مرحله انجام گرفت وداده های به‌دست آمده با روشهای آماری توصیفی و آمار استنباطی (تحلیل عاملی اکتشافی) تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها: با توجه به مفروضه‌های تحلیل عاملی، ارزش ویژه سؤال‌ها، درصد تبیین واریانس توسط هر عامل، تعداد 5 عامل از 31 سؤال به شرح زیر استخراج شد که مدیران می‌توانند با آن در جهت رشد و توسعه خلاقیت و تفکر انتقادی دانشآموزان مؤثر واقع شوند: 1- آموزش خلاقیت و تفکر انتقادی به دانشآموزان؛ 2- آموزش روشهای تدریس خلاق و انتقادی به معلّمان؛ 3- ایجاد انگیزش در دانشآموزان؛ 4- ایجاد محیطی خلاق و انتقادی در محیط مدرسه و 5- ایجاد روابط انسانی مطلوب در محیط مدرسه. نتیجه‌گیری: مهم‌ترین نتیجه تحقیق حاضر این است که می‌تواند راه‌گشای مدیران، معلّمان و مختصصان برای تقویت خلاقیت و تفکر انتقادی در دانشآموزان شود.
Purpose this article seeks to identify the role of educational management in the development of creative and critical thinking high school students in Tehran in the 2013-2014 academic year is. Methods A quantitative survey was done that. This research analyzes the data, is the cross sectional descriptive study. To measure the variables of semi-structured questionnaires and letters were collected questions. exploratory) were analyzed.Results According to the assumptions of factor analysis, equity questions, the percentage of variance explained by each factor, number 5 of the 31 items were identified as follows, that managers can through the development of creative and critical thinking students work are: (1) teaching students critical thinking and creativity, critical and creative teaching methods, teacher training, 2-, 3- motivation in students' critical and creative environment at school for 4- and 5- good human relationships in the school environment. Conclusion the results of the present study is that it opens the door to be managers, expert teachers and students is to promote creativity and critical thinking.
- پیرخائفی، علیرضا؛ برجعلی، احمد؛ دلاور، علی و اسکندری، حسین (1388). تأثیر آموزش خلاقیت بر مؤلفه‌های فراشناختی تفکر خلاق دانشجویان. فصلنامه تازههای روانشناسی صنعتی، 3 (2)، 51-61.
- جهانی، جعفر (1387). نقد و بررسی مبانی فلسفی الگوی آموزشی تفکر انتقادی لیپمن. رساله دکتری، دانشگاه تهران.
- حسینی، افضل السادات (1388). ماهیت خلاقیت و شیوههای پرورش آن. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
- سیف، علی‌اکبر (1390). روانشناسی پرورشی، روانشناسی آموزش و یادگیری. تهران: انتشارات آگاه.
- شعبانی، حسن (1380). روش تدریس پیشرفته (آموزش مهارت‌ها و راهبردهای تفکر). تهران: انتشارات سمت.
- صادقی مال امیری، منصور (1386). روانشناسی کمال؛ ترجمه گیتی خوشدل. تهران: نشر پیکان.
- شریفی، علی‌اکبر و داوری، رقیه (1388). مقایسه تأثیر سه روش پرورش خلاقیت در افزایش خلاقیت دانشآموزان پایه دوم راهنمایی. مجله روان‌پزشکی بالینی ایران، 15 (1)، 57-62.
- علی‌پور، وحیده (1383). بررسی محتوای درسی کتب دوره راهنمایی از نظر تفکر انتقادی. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلّم.
- عسگری، محمد و سیف، علی‌اکبر (1386). مقایسه تأثیر تکالیف نوشتاری بر تفکر انتقادی دانشآموزان پسر سال اول متوسطه ملایر در درس‌های زیست‌شناسی و مطالعات اجتماعی. روانشناسی و علوم تربیتی. 3 (1)، 1-28
- فیشر، رابرت (1385). آموزش تفکر به کودکان؛ ترجمه مسعود صفایی مقدم و افسانه نجاریان، اهواز: رسش.
- فلاح‌دار، مهدی (1387). رابطه روشهای تدریس با شکوفایی خلاقیت دانشآموزان پایه دوم و سوم راهنمایی شهرستان نظرآباد هشتگرد. پایاننامه کارشناسی ارشد برنامهریزی آموزشی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن.
- کمالی، افسانه و خاوری، زهرا (1390). بررسی عوامل مؤثر بر تفکر انتقادی در بین دانشآموزان متوسطهشهر مشهد. مجله جامعه‌شناسی آموزش و پرورش، 1، 159-190.
- میرکمالی، سید محمد و خورشیدی، عباس (1387). روشهای پرورش خلاقیت در نظام آموزشی. تهران: انتشارات یسطرون.
- میرکمالی، سید محمد و خورشیدی، عباس (1388). عوامل مؤثر در پرورش خلاقیت دانشآموزان دوره ابتدایی استان گیلان، مجله روانشناسی و علوم تربیتی، 39 (2)، 51-75.
- مارزینو، رابرت جی. (1380). ابعاد تفکر در برنامهریزی درسی و تدریس؛ ترجمه قدسی احقر. تهران: انتشارات سمت.
- ملکی، حسن و حبیبی پور، مجید (1386). پرورش تفکر انتقادی هدف اساسی تعلیم و تربیت، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 6 ( 19)، 93-108.
- مایرز، چ. (1374). آموزش تفکر انتقادی؛ ترجمه خدایار ابیلی. تهران: انتشارات سمت.
- وکیلی، نجمه و امینی، علی (1389). بررسی موانع آموزشی شکوفایی خلاقیت دانشآموزان دوره ابتدایی از دیدگاه معلّمان ابتدایی آموزش و پرورش منطقه هلیلان در استان ایلام، فصلنامه تحقیقات مدیریت آموزشی، 4، 202-183.
- وینچ، کریستوفر (1386). استقلال، آموزش و تفکر انتقادی؛ ترجمه افشار امیری. تهران: انتشارات وزارت علوم و تحقیقات و فناوری.
- هاشمیان‌نژاد، فریده (1380). ارائه چهارچوب نظری در خصوص برنامه درسی مبتنی بر تفکر انتقادی در دوره ابتدایی با تأکید بر برنامه درسی مطالعات اجتماعی. رساله دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات.
- Adair, John (1995). The Art of Creative Thinking, Talbot Adair England.
- Adsit, K. I.(2002). Critical thining (online). Available http:// www.utc.edu/teachingresurce-
- Agnes.M, Mary M(2005). Strategies to overcome obstacle in the facilitation of critical thinking in nursing education. Nurse education today. 25, 291-298
- Albert. R. (2005). Evaluation of Human Intelligence, www. biology-online. Org/8/5- IQ Creativity learning. htm.
- Albert, R. S.(In press). The achievement of eminence as an evolutionary strategy .in M.A .
- Albert, R. S. (in press). The achievement of eminence as an evolutionary strategy .in M.A Runco (ED.), Creativity research handbook (vol. 2). Cresskill, NJ: Hampton press.
-Amabile, Teresa M. (1990); Within You Without You The Social Psychology Of Creativity And Beyond, Runco Mark A. Albert Roberts, Theories Of Creativity Sage Publications London.
- Baer, J. M. (1988). Long term effects of creativity training with middle school students. Journal of Early Adolescence, 8, 183-193.
- Bell, W. A. (1998). An assessment of the relationship between critical thinking and success in presolo flight training. Dissertation Abstract International, 59 (5-A), 1803-1815.
- Bogner, B. & Ibraković, V. (2009). Creativity in Teaching Plant Production. Educational Journal of Living Theories, 2 (2), 232-256.
- Burke, L. A. & Williams, J. M. (2008). Developing Young Thinkers: An intervention aimed to enhance children`s thinking skills. Thinking skills and Creativity, 3 (2),104-124.
- Egan Toby Marshall. (2005). Factors Influencing individual creativity In the Work Place: an Examination of Quantitative Empirical Research www//adh. Sagepub. Com/ cgi/ content.
- Gill, R. (2006). Theory and Intelligence. London: Pengurin Books.
- Gatzels, J. W. & Jackson, P. W. (2001). Creativity and Intelligence, John Willy, New York.
- Gardner, Howard (2002). The Unschooled Mind, Basic Books Adivision Of Harper Collins Pub. New York.
- Hsu-Chan, K. (2006). The Development of Taiwan Creative Education Indicator (TCEI) and The Evaluation of The Creative Education Practice. Master’s Thesis. Education Department ,National Sun Yat-Sen University, Taiwan.
- Kandemir, M. A. & Gur, H. (2009). The use of creative problem solving scenarios in mathematics education:view of some prospective teachers. Procedia social and behavioral sciences, 1, 1628-1635.
- Landry, L. (2001). Evidence-led Professional Creativity: a perspective from the General
Teaching Council for England. Educational Action Research, 12, 1 163-167.
- Lizarraga, M. L.; Baquedano, M. T.; Mangado, T. G. & Cardelle-Elawar, M. (2009). Enhancemment of thinking skilla: Effects of two intervention methods. Thinking Skills and Creativity, 4 (1), 30-34.
- Martins, E. &. Terblanche, C. (2003). Building organizational culture that stimulates Creativity and innovation. European Journal of Innovation Management, 6 (1), 64-74 .
- Pandey, Sharadindu & Sharma, R. R. K. (2009). Organizational Factors for Exploration and Exploitation, J. Technol. Manag. Innov, 4 (1).
- Renzulli, Joseph, S. (1999). News Around The World, Gifted Education International, 10, 33-45.
- Rushton, S. & Larkin, E. (2001). Shaping the learning environment: Connecting developmentally appropriate practices to brain research. Early Childhood Education Journal, 29 (1), 25-34.
- Sternberg, R. J. (2006). The nature of creativity. Creativity Research journal, 18 (1), 87-98
- Tsui, L. & Gao, E. (2007). The Efficacy of Seminar Courses. Journal of College Student Retention: Research, theory & Practice, 8 (2), 149-170.
- Torrance, E. P. (1995). Insight about creativity: Quetioned, rejected, ridiculed, ignored. Educational psychology Review, 7, 313- 322.
- Tanjitanont, P. (2011). Using Synectic Technique for Developing Creative English Writing Proficiency. 1st symposium on Hands-on Research and Development, Chiang Mai, Thailand.