اثربخشی رهیافت مدرسه مزرعه با تأکید برتولید محصولات سالم (موردمطالعه: گوجه‌فرنگی‌کاران بخش کاکی)
محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی
کلید واژه: اثربخشی آموزشی, امنیت غذایی, ترویج کشاورزی, کرک پاتریک, مدرسه مزرعه,
چکیده مقاله :
مدرسه مزرعه، رهیافتی مؤثر برای افزایش ظرفیت کشاورزان در به کارگیری فناوری های جدید در مزرعه است که می تواند موجب بهبود امنیت و سلامت غذایی شود. در استان بوشهر این رهیافت از سال 1387 اجرا شده است. سنجش اثربخشی این مدارس می تواند در جهت توسعه ی کمّی و کیفی آن مؤثر بوده و نتایج کاربردی مفیدی را فراهم آورد. ازاین‌رو، هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی این رهیافت بوده که با محوریت تولید محصولات سالم در بین گوجه فرنگی کاران بخش کاکی اجرا شده است. در این پژوهش از الگوی کرک پاتریک به شیوه توصیفی- تحلیلی و به‌صورت پیمایش در بین تمامی گوجه فرنگی کاران شرکت کننده در برنامه مدرسه مزرعه (80 نفر) استفاده شد. ابزار پژوهش پرسشنامه‌ای بود که روایی آن به تأیید پانل متخصصان دانشگاهی و کارشناسان جهاد کشاورزی رسید. پایایی پرسشنامه نیز با انجام یک مطالعه ی راهنما و محاسبه ی ضریب آلفای کرونباخ 72/0 تا 86/0 برای ابعاد مختلف الگوی کریک پاتریک مورد تأیید قرار گرفت. یافته های تحقیق نشان داد که وضعیت ابعاد چهارگانه الگوی کریک پاتریک شامل واکنش، یادگیری، مهارت و نتایج در سطح مطلوبی قرار دارند. علاوه بر آن، نتایج تحلیل رگرسیون خطی چندگانه نشان داد پراهمیت‌ترین متغیرهای تأثیرگذار در بُعد یادگیری شامل سطح زیر کشت، میزان اراضی و تولید بودند که 38% از واریانس متغیر وابسته (یادگیری) را تبیین نمودند. این در حالی است که در خصوص بُعد مهارت، این متغیرها شامل تحصیلات، سابقه کشاورزی و تولید بودند که تبیین 31% از واریانس مهارت را بر عهده داشتند. درنهایت پیشنهادهایی در راستای بهبود اثربخشی رهیافت مدرسه مزرعه ارائه شده است.
Farmer field school (FFS) is an effective education and extension approach for increasing farmers’ potential to use modern technology which is expected to help food security. This approach has been implemented in the Boushehr province since 2008. Accordingly, determining the effectiveness of these schools can help to improve the performance of them. Therefore, this study was conducted to determine the effectiveness of the FFS approach that was implemented for tomato farmers of Kaki district in Boushehr province. For this purpose, a survey methodology was employed in to a sample of 80 FFS members. The Kirkpatrick model was used to evaluate the program. Questionnaires based on the model were administered face to face to all the 80 FFS members. Face validity of the questionnaire was confirmed by panel of experts, and the questionnaire was subjected to reliability testing by using data collection in the pilot study with Cronbach’s Alpha value of 0.72 to 0.86. The research found out that the FFS course offered was effective in the areas assessed, learning, behavior, reaction and result. It also found out that the most significant variables in terms of learning dimension involves cultivation, the arable land and production. The regression model explained 38% of the variance of the dependent variable (learning). This is despite the fact that these variables for skill dimension include level of education, experience and production. The regression model explained 31% of variance of the skill dimension. Finally, according to research findings presented proposals to improve the effectiveness of FFS approach