سطح آگاهی شالیکاران شهرستان لنگرود در زمینه کشاورزی ارگانیک

محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی

فاطمه عسکری بزایه ¹ , محمدصادق الهیاری ² , فتح الله کشاورز ³ , مریم آرمند ⁴

1 - محقق بخش تحقیقات اقتصادی، اجتماعی و ترویج کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان
2 - دانشیار گروه مدیریت کشاورزی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
3 - استادیار آموزشی، ، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران
4 - دانش آموخته دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه خوارزمی، تهران

تاریخ دریافت : 1399/03/05 تاریخ پذیرش : 1400/03/27 تاریخ انتشار : 1400/03/01

کلید واژه: گیلان, برنج, دانش فنی, کشاورزی ارگانیک,

چکیده مقاله :

کشاورزی ارگانیک بیش از آنکه نهاده‌بر باشد، دانش‌بر است و نیاز به بهبود سطح دانش بهره‌برداران دارد. لنگرود به عنوان به یکی از شهرستان‌های مهم با سهم حدود 27 درصدی تولید برنج و یکی از مناطق مورد تقاضا برای کشت ارگانیک برنج در گیلان مطرح است. پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان آگاهی شالیکاران این شهرستان درخصوص کشاورزی ارگانیک انجام پذیرفت. جامعه آماری شامل کلیه بهره-برداران از سه دهستان به تعداد 500 نفر در سال زراعی 1396 بودند که حجم نمونه با توجه به جدول حداقل حجم نمونه بارتلت و همکاران، 211برآورد شد که برای انتخاب نمونه از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده استفاده شد. داده‌ها از طریق پرسشنامه گردآوری شد که روایی صوری و محتوایی آن، براساس نظر‌سنجی از اساتید صاحب‌نظر و کارشناسان تأمین گردید. میزان پایایی ابزار اندازه‌گیری، با تکمیل پرسشنامه از یک نمونه 30 نفری خارج از نمونه اصلی و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (7/0) تایید شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از آماره‌های توصیفی، آزمون‌های همبستگی، و رگرسیون چند متغیره در نرم‌افزار آماریSPSS22 انجام گردید. نتایج نشان داد که میزان آگاهی 8/84 درصد از پاسخگویان در زمینه کشت ارگانیک برنج در سطح متوسط و خوب قرار داشت که این امر بیانگر گرایش مثبت جامعه آماری برای کسب اطلاعات مورد نیاز در این زمینه می‌باشد.

چکیده انگلیسی:

Organic farming is more knowledge-intensive than input, and requires improving the knowledge of farmers. Langrud is considered as one of the important counties with a share of about 27% of rice production and one of the areas in demand for organic rice cultivation in Guilan. The purpose of this study was to investigate the awareness of paddy rice farmers in Langrud regarding organic farming.The statistical population was paddy rice farmers in three districts with 500 people in 2018. The sample size was 211 according to the minimum sample size of Bartlett et al. A simple random sampling method was used to select this sample size. Data were collected by questionnaire. Its face and content validity was based on a survey of opinion leaders and experts. The reliability of the measurement tool was performed by a completing a questionnaire from a sample of 30 people outside the original and calculating the Cronbach's alpha coefficients (0/7) .To analyze the data, descriptive statistics, correlation tests and multiple regression were used and analyzed by SPSS22. The results showed that the level of knowledge of 84.8% of the respondents was at a moderate and good level, which indicates the positive tendency of the statistical community to obtain the needed information.

منابع و مأخذ:

-اسدالله پور، ع.،امیدی نجف آبادی، م. و  فرج‌اله حسینی س. ج .(1399). موانع گذار به کشاورزی ارگانیک در بین شالیکاران استان مازندران. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، دوره16،شماره1، صص247-235

-افشاری، ز.، آجیلی، ع. و رضایی مقدم، ک.(1393). عوامل مؤثر بر دانش کشاورزی پایدار زنان و مردان پنبه­ کار استان اصفهان. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران،جلد 45، شماره4، صص714-703.

-اللهیاری، م.ص. ۱۳۸۷). اولویت­هایی برای محتوی برنامه­های ترویج کشاورزی در مسیر تحقق ابعاد پایداری در شرایط ایران. مجموعه مقالات اولین همایش ملی مدیریت و توسعه کشاورزی پایدار در ایران، اهواز، دی ماه، 1387، موسسه عالی علمی و پژوهشی سیمای دانش.

-آمارنامه استان گیلان.( 1393).سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان گیلان.

-بابا اکبری ساری، م.، اسدی، ع.، اکبری، م.،فخارزاده، س.ا. و سوختانلو، م.(1387). بررسی نگرش مصرف­کنندگان و عوامل موثر بر پذیرش محصولات کشاورزی ارگانیک.تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ارگانیک، دوره 39، شماره1، صص144-133.

-پاپ زن، ع. و شیری، ن.ا.(1391). بررسی موانع و مشکلات توسعه کشاورزی ارگانیک. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، شماره1، پیاپی1، صص 126-113.

-جمشیدی، ا. و حاجی میرحیمی، س.د.( 1395). عوامل موثر بر نگرش گلخانه­داران به کشاورزی پایدار در استان البر. فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی،3 دوره3، شماره2، صص285-267.

-چهارسوقی، ح.و میردامادی، س.م.(1389). بررسی رابطه بین آگاهی بوم­شناختی و دانش برنجکاری زنان شالیکار بندرانزلی با میزان رعایت معیارهای کشاورزی پایدار. مجله علوم کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز،13 دوره4، شماره 13، صص 59-47.

-خالدی،م. و امجدی، ا.(1390). بررسی انگیزه­ها و موانع تبدیل به کشاورزی ارگانیک: درس­هایی از تجربه سایر کشورها. مجموعه مقالات دومین همایش ملی توسعه پایدار روستایی، همدان، تیرماه1390، دانشگاه بوعلی سینا.  

-خوشخو،م.(1395). مروری کلی بر کشاورزی ارگانیک. مجله پژوهش­های راهبردی در علوم کشاورزی و منابع طبیعی، دوره1، شماره1، صص50-35.

-دریایی، ن.،رضایی مقدم، ک. و سلمان زاده، س.(1390). عوامل موثر بر دانش کشاورزی پایدار شالیکاران استان مازندران. فصلنامه روستا و توسعه،سال14، شماره2، صص201-185.

-رضوی، س.ح.( 1395). بررسی وضعیت کشاورزی ارگانیک در ایران و مقایسه با چند کشور منتخب(محصولات زراعی). گزارش نهایی پروژه.تهران، موسسه پژوهش­های برنامه ریزی،اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی.

سازمان جهاد کشاورزی گیلان. معاونت بهبود تولیدات زراعی. ( 1396).

-شمس، ع.، ودادی، ا. و احمدی، ز.(1394). سنجش نگرش کشاورزان شهرستان اسد آباد نسبت به کشاورزی پایدار و ارتباط آن با میزان مصرف نهاده­های شیمیایی توسط آنها. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران،دوره11، شماره1، صص210-197.

-صالحی ، ن. و کوشافر، ا.(1393).بررسی سطح آگاهی زیست محیطی معلمان زن.زن و فرهنگ، دوره6، شماره21، صص118-105.

-عباسیان، عب.، چیذری، م.و بیژنی، م.(1395). تحلیل دانش و نگرش کشاورزان شهرستان کوهدشت در راستای محافظت از خاک. پژوهش در مدیریت و توسعه کشاورزی، دوره1، شماره1،صص23-13.

-عبداللهی، س.(1378). بررسی چشم­انداز توسعه کشاورزی ارگانیک در ایران.گزارش نهایی پروژه،تهران،موسسه پژوهش­های برنامه­ریزی و اقتصاد کشاورزی

-علی بیگی، ا. ح.، دره زرشکی، م. و خاکی، م.ح.(1390). نگرش کشاورزان نسبت به آموزه­های نوین کشاورزی:مطالعه شهرستان­های مهریز و خاتم. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 2-42،شماره 4، صص 577-567.

-قدیمی، س.ع.، شعبانعلی فمی، ح.و اسدی، ع.(1391). بررسی عوامل موثر بر نگرش کشاورزان نسبت به کشاورزی ارگانیک(شهرستان فریدن). مجله پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورزی،دوره5، شماره 4، صص80-69.

-قربانی پیر علیدهی، ف.، زرافشانی، ک.و جلیلیان، ف. (1391). بررسی عوامل موثر بر دانش،نگرش، مهارت و سطح تمایلات باغداران شرکت­کننده شهرستان دالاهو در  برنامه مدیریت تلفیقی آفات. مجله علوم محیطی،9 دوره9، شماره3، صص58-41.

-کریمی، ان.، صدیقی، ح.و بابایی، ع.ر. (1390). بررسی موانع پیش برد کشاورزی ارگانیک از دیدگاه کارشناسان وزارت جهاد کشاورزی. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 2-42، شماره2، صص242-231.

مکی آبادی، ف.، لشکرآرا، ف. و میردامادی، س.م.(1395). نقش کشاورزی ارگانیک در امنیت غذایی از دیدگاه کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان تهران،فصلنامه پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورزی،دوره9، شماره2، صص20-11.

-مرادی، ژ.، حیدری،ح.، عزیزی،م. و یعقوبی، ا.(1390). تحلیل جایگاه کشاورزی ارگانیک به عنوان بستر توسعه پایدار کشاورزی از دیدگاه کشاورزان (مطالعه موردی شهرستان­های دیواندره و مریوان).مجموعه مقالات دومین همایش ملی توسعه پایدار روستایی،همدان، 15 و 16 تیرماه.

-Alzaidi, A. A.et al.(2013).An Investigation into the Farmers’ Attitudes towards Organic Farming in Riyadh Region – Kingdom of Saudi Arabia.Bulgarian Journal of Agricultural Science, 19(3),426-431.https://www.researchgate.net/publication/262488470.

-Darnhofer,Ika (2005).Organic farming and rural development: some evidence from Austria.https://doi.org/10.1111/j.1467-9523.2005.00307.x.

-DeBuk,Rijin,I.,Rolling, N.G. &Wossink,G.A.A.(2001).Farmer’s reasons for changing or not changing to more sustainable practices: an exploratory study of arable farmers in the Netherlands, The Journal for agricultural Extension and Education 7(3), 153–166.

_-FIBL & IFOAM. (2019). The World of Organic Agriculture, statistics and emerging trends.www.organic-world.net/yearbook/yearbook-2019.html.

-FIBL& IFOAM. (2017). The World of Organic Agriculture, statistics and emerging trends. http://www.organic-world.net/yearbook/yearbook-2017.html.

-Jacobson, S.K., Sieving, K. Gregory,J., Annamaria, D.(2003). Assessment of Farmer Attitudes and Behavioral Intentions toward Bird Conservation on Organic and Conventional Florida Farms. Conservation Biology17 (2), 595–606. https://www.jstor.org/stable/3095377?seq=1#page_scan_tab_contents.

-Hameed, T. S & Sawicka, B. (2016). Farmers Knowledge about the Economic and Production Aspect of Organic Farming. https://www.researchgate.net/publication/310461057.

-Khaledi, M., Gray, R., Weseen, S. & Sawyer, E. (2007). Assessing the Barriers to Conversion to Organic Farming: An Institutional Analysis, Department of Agricultural Economics University of Saskatchewan.

-Kristiansen, P., Taji, A., & Reganold, J. (2006). Organic agriculture, A Global Perspective, CABI Publishing, UK.http://orgprints.org/14042/13/14042.pdf.

-Laepple, D. and Donnellan, T. (2008). Farmer attitudes towards converting to organic farming. National Organic Conference.http://orgprints.org/18660/1/D.LappleConfpaper08.pdf.

-Mondal, S., Haitook, T. and Simaraks, S. (2014). Farmers’ Knowledge, Attitude and Practice toward Organic Vegetables Cultivation in Northeast Thailand. Kasetsart J. (Soc. Sci) 35, 158 – 166.

-Marsh, L., Zoumenou,V., Cotton,C. & Hashem,F. (2017). Organic farming: knowledge, practices, and views of limited Resource farmers and non-farmers on the Delmarva Peninsula. Org. Agr. 7,125–132. https://link.springer.com/article/10.1007/s13165-016-0150-x.

-Milestad, R. & Darnhofer, I. (2003). Building farm resilience: The prospects and challenges of organic farming. Journal of Sustainable Agriculture, 22(3), 81-97.

-Naik, M H., Srivastava, S., Godara, A, Yadav.S. (2009). Knowledge Level about Organic Farming in Haryana. Indian Res. J. Ext. Edu. 9 (1), 50-53. https://www.researchgate.net/publication/237762666_Knowledge_Level_about_Organic_Farming_in_Haryana.

-Rahmati Ghofrani, Y., Taleghani, M., Chirani, E. (2017). Organic Agriculture: Food for Future Green Consumers in Iran. International Journal of Agricultural Management and Development, 7(2), 179-189.

-Sahu, R.P., Singh, R., Singh, K. (2014). Knowledge Gap about Organic Farming Practicesof Farmers of Bageshwar District of Uttarakhand. Indian Journal of Extension Education, 45(1&2), 135-136. https://www.researchgate.net/publication/263238318.

-Salarz, R. C. (2005). Social and institutional opportunities and constraints of organic agriculture in the Philippines. Conference on International Agricultural Research for Development, Stuttgart-Hohenheim, and October 2005. http://www.tropentag.de/2005/abstracts/full/288.pd

-Takagi,C. & Suvedi,M.(2011). Awareness of organic vegetable production practices in West Java and Bali, Indonesia. International Journal of Environmental and Rural Development 2–1,100-107. https://www.researchgate.net/publication/274951390.

-Piadozo, S., Lantican, F., Pabuayon,I.M., Alicia R., Quicoy.,M.,Aprille M., Suyat,B. , Kenneth B. (2014). Rice farmer’s concepts and awareness of organic agriculture: implications for sustainability of Philippine organic agriculture program. J.ISS20 (2), 142-156.www.issaas.org/journal/v20/02/journal-issaas-v20n2-14-piadozo_etal.pdf.

-Vaarst, M. (2010). Organic Farming as a Developmebt Strategy: Who are Interested and who are not.Sustainable Development 3(1), 38-50?

-Vaarst,M. Charles ,S., Niels ,H., Mwatima, Juma, Charles ,W., Musa M.,Lise ,A., Aage, D. (2009) Organic Agriculture for Improved Food Security in Africa. Recommendations to future development. http://www.icrof.org/pdf/2009_ddrn_report_august.pdf

-Wheeler, S. (2008). What influences agriculture professionals, views towards organic agriculture? Ecological Economics, 65(1), 145-154.

-Wynen,E.(2004). Conversion to organic Grain Farming in Australia. Eco Land use Systems, Canberra, ACT, 2615.

-Waltz, E. (2004). Final results of the Fourth National Organic Farmer, Survey: Sustaining Organic Farms in a Changing Organic Marketplace, Organic Farming Research Foundation. http://www.ofrf.org/sites/ofrf.org/files/docs/pdf/4thsurvey_results.pdf.