بررسی اثر تغییرات قیمت نفت و طلا بر نرخ ارز در ایران

محورهای موضوعی : اقتصاد کاربردی

بهزاد فکاری ¹ , هانی حمزه کلکناری ² , عاطفه بیانی ³

1 - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، سرپرست گروه اقتصاد مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق بازرگانی ایران و پژوهشگر مرکز تحقیقات و نوآوری سازمان اتکا، (نویسنده مسئول) [e-mail]
2 - دانش آموختگان کارشناسی ارشد اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد
3 - دانش آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد

تاریخ دریافت : 1395/07/17 تاریخ پذیرش : 1396/08/23 تاریخ انتشار : 1396/09/01

کلید واژه: نرخ ارز, زیووت-اندریوز, گریگوری هانسن, الگوی واریانس شرطی اتو رگرسیو ,

چکیده مقاله :

ارزش دلار آمریکا، قیمت نفت خام و قیمت طلا سه متغیر مهم اقتصادی هستند که تغییرات آن‌ها تأثیرات عمده ای بر روند رشد اقتصادی کشورهای تولیدکننده نفت دارد. در این مطالعه با توجه به اثرات متقابل بازارهای جهانی نفت خام، طلا و نرخ ارز بر هم، تأثیر تکانه های حاصل از قیمت نفت ایران و قیمت طلای جهانی بر نوسانات نرخ ارز ایران با استفاده از داده‌های روزانه 1391:4 تا 1392:5 و الگوی واریانس شرطی اتو رگرسیو آستانه‌ای با لحاظ شکست ساختاری بررسی شده‌است. نتایج نشان داد که میزان تکانه های مثبت و منفی (اخبار خوب و بد) اثرات معنی‌داری از لحاظ آماری داشته و تأثیر اخبار خوب بازارهای نفت و طلا روی نرخ ارز بیشتر بوده است. از همین رو با توجه به مثبت بودن اثر، می‌توان با کنترل بازار طلا و نفت و ایجاد ثبات در این بازارها به تثبیت وکنترل نرخ ارز نیز کمک کرد. طبقه بندی JEL: F31، E31

منابع و مأخذ:

ابونوری، ع. و کیان پیشه، الف. (1395). تاثیر نا اطمینانی قیمت نفت بر بازارهای مالی در ایران. فصلنامه انرژی ایران ، سال نوزدهم، شماره 59: 75-87.

جعفرزاده، م. و صباحی، الف. (1394). عوامل موثر بر قیمت طلا در ایران. نشریه اقتصاد پولی، مالی ، سال بیست و سوم، شماره 11: 83-99.

داور زاده، م. (1386). پیش بینی شاخص قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران: رویکردی بر تحلیل تکنیکی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان.

صمدی، س، شیرانی فخر، ز.و داورزاده، م. (1386). بررسی میزان اثرپذیری شاخص سهام بورس اوراق بهادار تهران از قیمت جهانی نفت و طلا (مدلسازی و پیش بینی). فصلنامه بررسی‌های اقتصادی، دوره4، شماره2، تابستان86.

کشاورز­حداد، غ.و معنوی، ح. 1387. تعامل بازار سهام و ارز در ایران با تکیه بر تأثیر تکانه‌های نفتی. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال دوازدهم، شماره 37.

هوشمند، م.، فهیمی، ر. (1389). تخمین رابطه بلندمدت قیمت حقیقی نفت خام و ارزش واقعی دلار آمریکا. مجله دانش و توسعه، سال هفدهم، شماره 30.

نوروزی، م. ص. (1390). نوسانات قیمت طلا و رابطه آن با بازار نفت خام. ماهنامه اکتشاف و تولید، 83: 13.

Atkins, F.J. (1989). Co-integration, Error Correction and the Fisher Effect, Applied Economics, 21:1611 – 1620.

Beyer, A., Haug, A.A., and Dewald, W.G. (2009). Structural Breaks, Co-integration and the Fisher Effect”, European Central Bank Working Paper Series, No. 1013.

Coudert, V., Mignon, V., Penot, A. (2008). Oil Price and the Dollar. Energy Studies Review, Vol 15:2.

Dickey, D.A., and Fuller, W.A. (1979). Distribution of the Estimation for Autoregressive Time Series with a Unit Root. American Statistical Association, 74: 427-431.

Dikhey, D.A., and Fuller, W.A. (1981). Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root. Econometrica, 49 (4), pp 1057–1072.

Dorndusch, R., and Fischer, S. (1980). Exchange rates and the current account, Am Economic Rev, 70, 960-71

Enders, W. (1996). RATS Handbook for Econometric Time Series, New York: John Wiley and Sons Inc.

Engle, R.F., and Granger, C.W.J. (1987). Co-integration and Error Correction: Representation, Estimation and Testing, Econometrica, 55(2):251-276.

Fisher, Irving (1930). The Theory of Interest. New York: Macmillan.

Fratzscher, M., Schneider, D and Robays, I.V. (2014). Oil Prices, Exchange Rates and Asset Prices. Working Paper SerieS NO 1689, European Central Bank.

Glosten, L. R., R. Jaganathan., and D.Runkle (1993). On the Relation between the Expected Value and the Volatility of the Normal Excess Return on Stocks. Journal of Finance, 48, 1779-1801.

Gregory, A.W., Nason, J.M., and Watt, D. (1996). Testing for Structural Breaks in Cointegrated Relationships, Journal of Econometrics, 71:321-341

Hale, T., and Chang, Y. (2011). Oil and gold prices: correlation or causation? Economic Growth Centre Working Paper Series, pp 1-36.

Hall, A.D. (1994). Testing for a unit root in time series with pretest data based model selection, Journal of Business and Economic Statistics, 12:461-470.

Hatemi-J, A., and Irandoust, M. (2008). The Fisher Effect: A Kalman Filter Approach to Detecting Structural change, Applied Economics Letters, 15:619-624.

Hwan Kim., Myeong. And Dilts, D.A. (2011). The relationship of the value of the dollar, and the prices of gold and oil: a tale of asset risk. Economics Bulletin. 31(2), pp 1151-1162.

Johansen, S. (1988). Statistical Analysis of Cointegration Vectors, Journal of Economic Dynamics and Control 12:231-254.

Kwiatkowski, D., Philips P.C.B., Schmidt P., and Shin, Y. (1992). Testing the null hypothesis of stationarity against the alternative of a unit root. Journal of   Econometrics, 54, pp 159–178.

Mishkin, F.S. (1992). Is the Fisher effect for real? A re-examination of the Relationship between Inflation and interest rates, Journal of Monetary Economics, 30:195 – 215.

Oresotu. (1992). Interest rates Behavior under a Programme of Financial Reform: The Nigerian Case. CBN Economic and Financial Review, 30(2):109-125.

Perron, P. (1997). Further Evidence on breaking trend functions in macroeconomic variables, Journal of Econometrics, 80:355-385.

Philips, P.C.B., and Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression.  Biometrika, 75 (2), pp 335–346.

Sari, R., Hammoudeh, S., and Soytas, U. (2010). Dynamics of oil price, precious metal prices, and exchange rate. Energy Economics, 32, pp 351-362.

Shaaria, M.Sh., Hussainb, E. and Abdul Rahim, H. (2013). The Effects of Oil Price Changes and Exchange Rate Volatility On Unemployment: Evidence From Malaysia. International Journal of Research in Business and Social Science IJRBS Vol.2 No.4: 2147-4478.

Soytas, U., Sari R., Hammoudeh, S., and Hacihasanoglu, E. (2009). World oil prices, Precious metal prices and macroeconomy in Turkey. Energy Policy, 37, pp 5557-5566.

Tao, J., and Green, C.J. (2012). Asymmetries, causality and correlation between FTSE100 spot and futures:A DCC-TGARCH-M analysis. International Review of Financial Analysis.24, pp 26-37.

Toyoshima, Y., and Hamori, Sh. (2011). Panel cointegration analysis of the Fisher effect: Evidence from the US, the UK, and Japan. Economic Bulletin, Volume 31, Issue 3: 2674-2682.

Uchendu, O.A. (1993). Interest Rate Policy, Savings and Investment in Nigeria, Central Bank of Nigeria Economic and Financial Review, 31(1):34-52.

Wallace, M.S., and Warner, J.T. (1993). The Fisher Effect and the term Structure of Interest Rates: Tests of Co-integration”, The Review of Economics and Statistics,75,(2):320-324.

Zakoin, J., M. (1994). Threshold Heteroskedastic Models. Journal of Economic Dynamics and Control. 18, 931-944.

Zalduendo, J. (2006). Determinates of Venezuela's Equilibrium Real Exchange Rate.IMF WP.

Zhang, Y.J., and Wei, Y.M. (2010). The crude oil market and the gold market: Evidence for cointegration, causality and price discovery. Resources Policy, 35, pp 168-177.

Zivot, E., and Andrews, D.W.K. (1992). Further evidence on the Great Crash, the Oil-price Shock, and the Unit Root Hypothesis, Journal of Business and Economic Statistics, 10(3): 251-270.