بررسی مزیت نسبی و سیاست های حمایتی از محصول ذرت استان کرمانشاه با استفاده از ماتریس تحلیل سیاستی

محورهای موضوعی : اقتصاد کاربردی

سید شمس الدین حسینی ¹ , محمد رضا نیک پیام ²

1 - استادیار گروه اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، گروه اقتصاد، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1396/09/26 تاریخ پذیرش : 1396/11/26 تاریخ انتشار : 1397/03/01

کلید واژه: مزیت نسبی, ماتریس تحلیل سیاستی, ذرت,

چکیده مقاله :

در این پژوهش با استفاده از ماتریس تحلیل سیاستی شاخص های هزینه منابع داخلی، حمایت اسمی از محصول، حمایت اسمی برنهاده، حمایت موثر و شاخص سودآوری اجتماعی برای سال های 93-1389 وبرای محصول ذرت استان کرمانشاه محاسبه شده اند .برای اینکار محاسبات به دو طریق یکبار برای کشاورزان حرفه ای و یکبار برای کشاورزان سطح متوسط استان انجام پذیرفته است. طی چهار سال مورد بررسی شاخص DRC تولید ذرت برای کشاورزان معمولی تنها برای سال زراعی 90-1389 کوچکتر از یک بوده و وجود مزیت را نشان می دهد. اما برای کشاورزان حرفه ای شاخص DRC برای دوسال 91-1390و 92-1391 کوچکتر ازیک محاسبه شده که نشان دهنده وجود مزیت می باشد. شاخص NPCI بدست آمده نشان میدهد که سیاست های حمایتی دولت از نهاده ها در همه سال ها مثبت بوده است. همچنین شاخص NPC محاسبه شده گویای آن است که سیاست های حمایتی دولت از محصول ذرت تنها در سال 91-1390 به ضرر کشاورزان بوده است، برای بقیه سال ها قیمت خرید تضمینی ذرت توسط دولت بیشتر از قیمت بازار جهانی بوده و محصول ذرت مشمول یارانه ضمنی قرار گرفته است. ضریب حمایت موثر EPC نیز برای ذرت در همه سال ها بیشتر از یک بوده و حمایت موثر دولت را نشان می دهد. شاخص سود آوری خالص اجتماعی NSP نیز برای کشاورزان حرفه ای در سال های زراعی 91-1390 و 92-1391 و برای کشاورزان معمولی در سال 90-1389 مثبت بوده است. خالص سود آوری و در بقیه سال ها منفی بوده و زیان خالص اجتماعی را نشان می دهد.

منابع و مأخذ:

منابع

آمار واردات تعرفه و گمرکات.(سال های گوناکون) .گمرک جمهوری اسلامی ایران. وبسایت گمرک جمهوری اسلامی ایران (www.irica.gov.ir)

احمدی،کریم. و دیگران.1394.آمارنامه کشاورزی سال 1392. تهران: وزارت جهاد کشاورزی، معاون برنامه ریزی و اقتصادی، مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات.

احمدی،کریم. و دیگران.1394.آمارنامه کشاورزی سال 1393. تهران: وزارت جهاد کشاورزی. معاون برنامه ریزی و اقتصادی. مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات

جلیل پیران ، حسین. و نسیم ناصر اسکویی. 1394. بررسی مزیت نسبی، رقابتی محصولات عمده کشاورزی در استان البرز. مجله اقتصادی. شماره سه وچهام.

حسینی، سید شمس الدین. و احسان احتیاطی. 1385.مزیت رقابتی و اندازه گیری آن، مطالعه موردی متانول ایران.فصلنامه پژوهشهای اقتصادی. سال پنجم،شماره چهارم.

زمانیان ، غلامرضا. و زهرا عبدی. 1394. برآورد میزان حمایت از صنعت فولاد کشور. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 77 ، زمستان 1394

سپهردوست،حمید. وسوده السادات امامی.1390.بررسی مزیت نسبی و سیاستگذاری دولت در تولید گردوی استان همدان.نشریه دانش کشاورزی و تولید پایدار. جلد1،شماره4.

طوسی، ماندانا. و مریم اردستانی.1388.بررسی مزیت نسبی محصولات زراعی صنعتی ایران. اقتصاد         کشاورزی و توسعه. سال هفدهم.شماره 68.

عبادزاده، حمید رضا. و دیگران. 1393. آمارنامه کشاورزی سال 1392.تهران: وزارت جهاد کشاورزی، معاون برنامه ریزی و اقتصادی، مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات.

عبادزاده، حمید رضا. و دیگران. 1394. بررسی آمار سطح برداشت و میزان تولید 36 سال محصولات زراعی،1357لغایت 1392.تهران: وزارت جهاد کشاورزی، معاون برنامه ریزی و اقتصادی، مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات.

 فلاحتی،علی. و یوسف احمدیان.1391. بررسی مزیت نسبی محصولات عمده کشاورزی استان کرمانشاه در سال های زراعی81و84و86. اقتصاد کشاورزی و توسعه. سال بیستم، شماره 80.

قلی بگلو،محمد رضا.1384. بررسی تأثیر سیاستهای حمایتی دولت در مزیتهای نسبی مطالعه موردی بخش زراعت و باغبانی استان قزوین. اقتصادآشاورزی و توسعه، سال سیزدهم، شماره 50.

قلی زاده، حشمت اله و دیگران.1393.آمارنامه محصولات زراعی سال90-1389.تهران: وزارت جهاد کشاورزی. معاون برنامه ریزی و اقتصادی. مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات.

 قلی زاده، حشمت اله و دیگران.1393.آمارنامه محصولات زراعی سال91-1390.تهران: وزارت جهاد کشاورزی. معاون برنامه ریزی و اقتصادی. مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات.

کرباسی، علی رضا.و فاطمه رستگاری پور.1393.بررسی مزیت نسبی تولید و صادرات زعفران.نشریه زراعت و فناوری زعفران.دوره 2 شماره1

 محمودی، ابوالفضل. و بهزاد ثانی.1386. مقایسه ی شاخص های حمایت از محصولات زراعی درایران وکشورهای صنعتی : کاربرد ماتریس تحلیل سیاستی. اقتصاد وکشاورزی. جلد 2، شماره1.

مهدی پور، اسماعیل. و دیگران .1385. بررسی مزیت نسبی تولید سیب زمینی در ایران. مجله علمی-پژوهشی علوم کشاورزی. سال دوازدهم .شماره 1.

            Kanaka, s., & Chinnadurai, m. (2013). THE POLICY ANALYSIS MATRIX OF RICE CULTIVATION IN INDIA. European Journal of Physical and Agricultural Sciences, Vol. 1 No. 1, 8-19.

Deardorff, A. (2003). Introduction to Comparative Advantage. Econ 340, 1-7.