عوامل تعیین کننده تقلب در گزارشگری مالی بر اساس نظریه پنتاگون
محورهای موضوعی : کیفیت گزارشگری مالی
صادق آخوندزاده
1
,
مریم امامی میبدی
2
*
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد حسابداری، گروه حسابداری، واحد شاهین شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهین شهر، ایران
2 - استادیارگروه حسابداری، واحد شاهین شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهین شهر، ایران.
کلید واژه: تقلب, گزارشگری مالی, نظریه پنتاگون.,
چکیده مقاله :
در سالهاي اخير سوء استفاده و تقلب در شركتها، گزارشگري مالي نادرست و ضعف در مديريت شركتها عامل مهمي در بحران مالی دهه اخير بوده است. از طرفی، رسوایی‌های مالی علاوه بر داشتن زیان‌های اقتصادی مانند، متضررکردن اعتباردهندگان، سرمایه‌گذاران و سهامداران، هزینه‌های سیاسی، قضایی و اجتماعی را نیز در بر دارد. همچنین، گزارشگری مالی متقلبانه علاوه بر تأثیر مستقیم بر شرکت، بر کارکنان، اعتباردهندگان و سرمایه‌گذاران نیز تأثیر داشته و موجب تضعیف قابلیت اعتماد صورتهای مالی و بازارهای سرمایه خواهد شد. لذا، هدف اصلی این پژوهش تعیین عوامل تقلب در صورتهای مالی از نظریه پنتاگون است. در بررسی تقلب در گزارشگری مالی از نظریه پنتاگون پنج بعد به ترتیب؛ فشار، فرصت، منطقیسازی، شایستگی و تکبر بر صورتهای مالی 105 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال‌های 1395-1401 با استفاده از مدل رگرسیون چند متغیره که با روش اثرات ثابت تابلویی بررسی شده است نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که ابعاد پنج گانه نظریه پنتاگون شامل؛ فشار، فرصت، منطقیسازی، شایستگی و تکبر تاثیر مثبت و معناداری بر گزارشگری مالی متقلبانه دارند. این ضرورت ایجاد یک استراتژی هدفمند ضد تقلب از طریق ایجاد آگاهی بخشی در مورد صداقت و ارزشهای اخلاقی در جهت گزارشگری مالی شفاف، اجرای قوانین و سیستم تنبیهی قوی در بخش حسابرسی و بهبود کنترلهای داخلی را خاطر نشان مینماید.
In recent years, abuse and fraud in companies, incorrect financial reporting and weakness in the management of companies have been an important factor in the financial crisis of the last decade. On the other hand, financial scandals, in addition to having economic losses such as harming creditors, investors and shareholders, also include political, judicial and social costs. Also, in addition to directly affecting the company, fraudulent financial reporting has an effect on employees, creditors and investors and will weaken the reliability of financial statements and capital markets. Therefore, the main goal of this research is to determine the factors of fraud in financial statements from the Pentagon theory. In the investigation of fraud in financial reporting from the five-dimensional Pentagon theory, respectively; pressure, opportunity, rationalization, competence and arrogance on the financial statements of 105 companies admitted to the Tehran Stock Exchange in 2001-2015 using a multivariate regression model that was examined with the panel fixed effects method, the results of the research showed that The five dimensions of the Pentagon theory include; Pressure, opportunity, rationalization, competence and arrogance have a positive and significant effect on fraudulent financial reporting. This highlights the necessity of creating a targeted anti-fraud strategy by creating awareness about honesty and ethical values for transparent financial reporting, implementing laws and a strong punitive system in the audit department, and improving internal controls.
احمدی، سید جلال. فغانی ماکرانی، خسرو. فاضلی، نقی. (1403). تکنیک‌های داده کاوی و پیش بینی تقلب صورتهای مالی. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت. 13(52): 15-28.
تشدیدی، الهه. سیاسی، سحر. اعتمادی، حسین. عدل، آذر. (1398). ارائه رویکردی نوین در پیش‌بینی و کشف تقلب صورتهای مالی با استفاده از الگوریتم زنبور عسل، مجله علمی دانش حسابداری. 10(3): 139-167.
خلیلی ثمرین، فاطمه. خلیل پور، مهدی. رمضانی، جواد. (1400). رتبه‌بندی عوامل درون‌سازمانی و برون سازمانی موثر بر گزارشگری مالی متقلبانه با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی. فصلنامه اقتصاد مالی. 15(55): 231-246.
خوشبخت، اسماعیل. تائبی نقندری، امیرحسین. زینلی، حدیث. (1401). دینداری، اخلاق حرفه‌ای حسابداران و تقلب‌های گزارشگری مالی. پژوهشهای حسابداری مالی و حسابرسی، مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده انتشار آنلاین از تاریخ 10 خرداد 1401.
رجب دری، حسین. (1401). تدوین مدل ششضلعی تقلب مالی با رویکرد اسلامی: بررسی اهمیت و تعامل اجزا. مطالعات دین، معنویت و مدیریت. 9(17): 5-31.
رضازاده، فرزانه. رضایی، فرزین. حمیدی، ناصر. (1399). تاثیر خودکارآمدی، منبع‌کنترل و ویژگی‌های تاریک شخصیت بر گزارشگری مالی متقلبانه. دوفصلنامه علمی حسابداری ارزشی و رفتاری. 5(10): 131-167.
فلاح حمیدی، حامی، فغانی ماکرانی، خسرو و ذبیحی، علی(1400). قدرت و بیش اطمینانی مدیران و گزارشگری متقلبانه. اقتصاد مالی. 15(54).379-400.
کولیوند، عباس. حسنی، محمد. متین فرد، مهران. (1402). ارائه مدل توسعه‌یافته پیش‌بینی تقلب با تمرکز بر مؤلفه‌های کیفیت گزارشگری مالی و کیفیت حسابرسی در شرکت‌های تولیدی. پیشرفت های حسابداری. 15(1): 1-29.
نعمتی کشتلی، رضا. (1400). بررسی تأثیر راهبردهای یادگیری خودکنترلی بر ارزیابی ریسک تقلب مالی. پژوهشهای مالی و رفتاری در حسابداری. 1(2): 21-40.
Beneish, M.D. (1999). The Detection of Earnings Manipualtion. Financial Analyst Journal, 24-26.
Cressey, D. R. (1953). Other People’s Money: a Study in the Social Psychology of Embezzlement (F. Press (ed.)).
Efendi, M. A. (2018). The Power of Good Corporate Governance Teori dan Implementasi (edisi 2). Salemba Empat.
Evana, E., Metalia, M., Mirfazli, E., Georgieva, D. V., & Sastrodiharjo, I. (2019). Business Ethics in Providing Financial Statements: The Testing of Fraud Pentagon Theory on the Manufacturing Sector in Indonesia. Business Ethics and Leadership, 3(3), 68–77.
Evander, E., & Ratnanigsih, E. (2018). Pengaruh Good Corporate Governance terhadap Manajemen Laba Melalui Aktivitas Riil. Equilibrium Jurnal Bisnis & Akuntansi, XII(1), 17–32.
Fitri, F. A., Syukur, M., & Justisa, G. (2019). Do The Fraud Triangle Components Motivate Fraud In Indonesia? Australasian Accounting, Business and Finance Journal, 13(4), 63–72.
Handoko, B. L., & Natasya. (2019). Fraud Diamond Model for Fraudulent Financial Statement Detection. International Journal of Recent Technology and Engineering, 8(3), 6865–6872.
Handoyo, B. R., & Madolidi. B. B. I. (2021). The influence of internal audit and internal control toward fraud prevention, International Journal of Financial, Accounting, and Management 3(1), 45-64.
Hasnan, S., Othman, N., Mohamed Hussain, A. R., & Ali, M. M. (2022). The influence of fraud triangle factors on real earnings management. Journal of Governance & Regulation, 11(2), 94–106.
Howarth, C. (2011). Putting the Freud in Fraud: Why the Fraud Triangle Is No Longer Enough.
Inayah, J. Z. & Chariri, A. (2024). The Determinants of Financial Statement Fraud: Fraud Pentagon Perspective. Jurnal Akuntansi Aktual, 11(1), 19-34. doi:10.17977/um004v11i12024p019.
Jaya, I. M. L. M., & Poerwono, A. A. A. (2019). Pengujian Teori Fraud Pentagon Terhadap Kecurangan Laporan Keuangan pada Perusahaan Pertambangan di Indonesia. Jurnal Ilmu Akuntansi, 12(2), 158–167.
Jensen, M. C., & Meckling, Wi. H. (1976). Theory of the Firm: Managerial Behavior, Agency Cost and Ownership Sructure. Journal of Financial Economic 3, 3, 305–360.
Kuncara, T & Ihsan, A. (2022). Financial Statement Fraud Detection with Beneish M-Score Analysis on Soe Companies in the Mineral and Coal Industry Sector Listed on Idx. East Asian Journal of Multidisciplinary Research 1(2): 49-58
Narsa, N., Afifa, L., & Wardhaningrum, O.(2023). Fraud triangle and earnings management based on the modified M-score: A study on manufacturing company in Indonesia. Heliyon 9 (2023) e13649.
Priantara, D. (2013). Fraud Auditing & Investigation. Mitra Wacana Media.
Rachman, Muhammad Nurielhuda. Suhendro, Saring. Azhar, Rialdi. (2023). Analysis of factors affecting fraudulent financial reporting in fraud pentagon perspective, ASIAN JOURNAL OF ECONOMICS AND BUSINESS MANAGEMENT, 2(1): 342 – 352.
Rahmawati, A. S., & Nurmala, P. (2019). Pengaruh Fraud Pentagon Terhadap Deteksi Kecurangan Laporan Keuangan. Tangible Journal, 4(2), 200–213.
Rusmana, O., & Tanjung, H. (2019). Identifikasi Kecurangan Laporan Keuangan dengan Fraud Pentagon Studi Empiris BUMN Terdaftar di Bursa Efek Indonesia. Jurnal Ekonomi, Bisnis Dan Akuntansi, 21(4).
Sahla, W.A. and Ardianto, A. (2022), "Ethical values and auditors fraud tendency perception: testing of fraud pentagon theory", Journal of Financial Crime, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print. https://doi.org/10.1108/JFC-04-2022-0086.
Saputra, R. A. (2016). Pengaruh Fraud Indicators Terhadap Fraudulent Financial Statement (Studi Empiris pada Perusahaan yang Listed di BEI Tahun 2013-2015).
Sari, M. P., Pramasheilla, N., Fachrurrozie, Suryani, T., & Pamungkas, I. D. (2020). Analysis of Fraudulent Financial Reporting With KAP Big Four as a Moderation Variabel : Crowe’s Fraud’s Pentagon. International Journal of Financial Research, 11(5), 180–190.
Selviana, S., & Weny, C. D. (2021). Pengaruh Audit Tenure, Ukuran KAP, dan Pergantian Auditor Terhadap Integritas Laporan Keuangan (Studi Empiris pada Perusahaan Sektor Transportasi yang Terdaftar di Bursa Efek Indonesia Tahun 2017-2019). Publikasi Riset Mahasiswa Akuntansi (PRIMA), 2(2), 169–183.
Septriani, Y., & Handayani, D. (2018). Mendeteksi Kecurangan Laporan Keuangan dengan Analisis Fraud Pentagon. Jurnal Akuntansi Dan Bisnis Politeknik Caltex Riau, 11.
Sihombing, K. S., & Rahardjo, S. N. (2014). Pengaruh Fraud Diamond dalam Mendeteksi Financial Statement Fraud (Studi Empiris pada Perusahaan Ritel yang Terdaftar di Bursa Efek Indonesia Tahun 2014 – 2016). Diponegoro Journal of Accounting, 3(2), 1–12.
Skousen, C. J., Smith, K. R., & Wright, C. J. (2009). Detecting and Predicting Financial Statement Fraud: The Effectiveness of the Fraud Triangle and SAS No. 99. SSRN Electronic Journal, 99.
Sofa, M., & Sholichah, M. (2019). Pengaruh Fraud Risk Factor Menurut Fraud Pentagon terhadap Kecurangan Laporan Keuangan. Journal of Islamic Accounting and Tax, 2(2), 127–139.
Summers, S. L., & Sweeney, J. T. (1998). Fraudulently misstated financial statements and insider Trading: An empirical analysis. The Accounting Review, 73(1), 131–146.
T. Mark, J. (2014). Playing offense in a high-risk environment. Crowe Horwath.
Tesa, C., & Harto, P. (2016). Fraudulent Financial Reporting: Pengujian Teori Fraud Pentagon pada Sektor Keuangan dan Perbankan di Indonesia. Simposium Nasional Akuntansi XIX, Lampung.
Tesa, C., & Harto, P. (2016). Fraudulent Financial Reporting: Pengujian Teori Fraud Pentagon pada Sektor Keuangan dan Perbankan di Indonesia. Simposium Nasional Akuntansi XIX, Lampung.
Tuanakotta, T. (2016). Akutansi Forensi & Audit Investigatif (2nd ed.). Salemba Empat.
Ulfah, M., Nuraina, E., & Wijaya, A. L. (2017). Pengaruh Fraud Pentagon dalam Mendeteksi Fraudulent Financial Reporting (Studi Empiris pada Perbankan di Indonesia yang Terdaftar di BEI). Paper Dipresentasikan Di Forum Ilmiah Pendidikan Akuntansi, 5(1), 399–417.
Wahyuni-TD, I.S., Haron, H. and Fernando, Y. (2021). The effects of good governance and fraud prevention on performance of the zakat institutions in Indonesia: a Sharīʿah forensic accounting perspective, International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print.
Wijayanti, D.M., Senjani, Y.P. and Farah, W. (2024), "The role of Machiavellian personality, altruistic personality, religiosity, whistleblowing system, and accounting firm size in mitigating fraud intention", Journal of Financial Crime, Vol. 31 No. 1, pp. 119-134.
Wolfe, D. T., & Hermanson, D. R. (2004). The Fraud Diamond : Considering the Four Elements of Fraud: Certified Public Accountant. The CPA Journal, 74(12), 38–42.
Yovanka, S., & Sugiarti, Y. (2024). Fraud Pentagon Analysis in Preventing Academic Fraud during Online Learning in the COVID-19 Period. Perspektif Akuntansi, 7(1), 58–78. https://doi.org/10.24246/persi.v7i1.p58-78.