سنجش وضعیت بهداشت و سلامت محیط کار در کتابخانه‌های مرکزی دانشگاهی شهر تهران

محورهای موضوعی : نظام ها و خدمات اطلاعاتی

آرزو مقصودی ¹ , هاجر زارعی ² , سیدمحمد سیدعلوی ³

1 - کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی
2 - استادیار علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن
3 - دانشجوی دکتری مدیریت آموزش عالی و عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات

تاریخ دریافت : 1393/07/08 تاریخ پذیرش : 1393/11/20 تاریخ انتشار : 1393/12/01

کلید واژه: کتابخانه‌های دانشگاهی, آبدارخانه, سرویس‌های بهداشتی, تهویه, بیولوژیکی, بوفه و رستوران, بهداشت محیط کار,

چکیده مقاله :

هدف: هدف این پژوهش شناخت وضعیت بهداشت کتابخانه‌های مرکزی دانشگاهی مستقر در شهر تهران است. روش‌شناسی: روشاین پژوهش پیمایشی- توصیفی است. جامعه آماری این پژوهش شامل 20 کتابخانه‌ مرکزی دانشگاه‌های دولتی و آزاد شهر تهران است که با استفاده از سیاهه وارسی ای محقق ساخته داده‌های مرتبط با هفت شاخص بهداشت کتابخانه جمع‌آوری گردید. داده‌های به دست آمده از سیاهه وارسی با استفاده از نرم‌افزارها و تکنیک‌های آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای رتبه‌بندی مؤلفه‌های پژوهش از آزمون فریدمن استفاده شده است. یافته‌ها: تجزیه و تحلیل یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که کتابخانه‌های مرکزی دانشگاهی تهران، در خصوص مجموع شاخص بهداشت و سلامت 18 درصد در وضعیت نامناسب، 40 درصد در وضعیت متوسط، 36 درصد در وضعیت مناسب و 3 درصد در وضعیت بسیار مناسب قرار دارند و در 3 درصد از کتابخانه‌ها این شاخص ها رعایت نشده است. نتیجه‌گیری: وضعیت بهداشت و سلامت محیط کار در کتابخانه‌های مرکزی دانشگاهی مستقر در شهر تهران با در نظر گرفتن مؤلفه‌های بهداشت و سلامت محیط کار در سطح متوسط قرار گرفته‌اند و تا حدودی موفق عمل کرده‌اند.

چکیده انگلیسی:

Purpose: This study aimed to assess the occupational health in the University Central Librarriess located in Tehran. Methodology: This study is a descriptive survey. The population consisted of central libraries of universities in Tehran (a total of 20 libraries). Data were collected using a questionnaire. The data obtained from the questionnaire were analyzed using SPSS software. Findings: Analysis showed that the health indicators if Tehran university libraries in total, is18 percent in poor condition, 40% percent medium, 36% good condition, and 3% very good condition. Health indicators are not observed in 3% of the libraries. Conclusion: Assessment of occupational health in Central University Libraries in Tehran with safety measures, showed that occupational health and safety is in medium condition and can be considered as successful.

منابع و مأخذ:

ابراهیمی، غلامرضا (1386). آئین‌نامه استقرار سیستم مدیریت سلامت کار، کارگر و محیط کار به انضمام قانون بازنشستگی پیش از موعد در مشاغل سخت و زیان‌آور. زاهدان: بام تهران.

ادکوک، ادوارد (1390). اصول ایفلا برای حفاظت و نگهداری از مواد کتابخانه‌ای. (حبیب الله عظیمی، مترجم). تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.

پرتو، بابک (1385). حفاظت و نگهداری مواد کتابخانه‌ای. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها(سمت).

تیرگر، آرام (1386). بهداشت حرفه ای. تهران: اندیشه رفیع.

خادمی، مصطفی (1389). بهداشت، ایمنی و محیط زیست در فرآیندهای صنعتی بر اساس معیارهای اوشا. محمدرضا خانی، علیرضا خادمی. تهران: آوای قلم.

خبرگزاری برنا (1390). روز جهانی ایمنی و بهداشت در محیط کار چیست؟. بازیابی 1 آذرماه 1392، از http://www.bornanews.ir/Pages/News-41371.aspx

درواح، بهمن(1391). ایمنی-بهداشت-محیط زیست. بازیابی 20 دی‌ماه 1392، از http:// darvah-hse.persianblog.ir

سلیمی‌فر، ژاله (1392). کتابخانه مرکزی: ساختار، جایگاه، اهمیت. همدان: سپهر دانش.

علییاری، محمد (1389). ارتباط بهداشت محیط کار با انگیزش و بهره وری(با نگاهی به مواد 39 و 86 قانون خدمات کشوری). مصطفی علییاری. مدت ماهنامه دانشگاه تهران. شماره 75: 40-43.

کارلن، مارک (1388). اصول و مبانی نورپردازی در معماری (کورش محمودی، زهرا جمشیدی و هما صامت، مترجم). تهران: آینده سازان، شهر آب.

کرمی، مصطفی (1389). راهنمای کاربردی استقرار، طرح ریزی، پیاده سازی و توسعه سیستم مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست. سبزوار: امید مهر.

میرحسینی، زهره؛ میراکبری، سید محمود (1388). بررسی وضعیت ایمنی در مقابل آتش‌سوزی کتابخانه منطقه 8 دانشگاه آزاد اسلامی. فصلنامه دانش‌شناسی، 2 (4): 59-70

نمازی، مینو؛ صادقی‌فرد، ناصر (1386). آشنایی با نیازمندی‌های سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه‌ای. تهران: مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران.

وهابی، حسین (1385). امنیت شغلی با رویکرد ایمنی و سلامت و نقش آن در نگهداری کارکنان سازمان.

یوسف ‌زاده، بابک (1392). پایان نامه ارزیابی وضعیت ایمنی و بهداشت حرفه‌ای در صنایع کوچک تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و تدوین راهنمای مربوطه. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی. واحد علوم و تحقیقات،  تهران.

Senyah, Yaw; Bruce Lampte, Richard (2011): Personal Security and Safety In Academic Libraries: A Case Study of the Kwame Nkrumah University of Science and Technology Library, Kumasi, Ghana. Library & Archival Security. (In Persian).