تأثیر عرف بر احکام حجاب و پوشش زنان مسلمان

محورهای موضوعی : حقوق خصوصی

مهرانه درزی ¹ , محمد جعفری هرندی ² , محمد صادق موسوی ³

1 - دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - دانشیار گروه فقه و اصول، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - دانشیار گروه فقه و اصول، مدرسه شهید مطهری، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1398/03/05 تاریخ پذیرش : 1398/03/05 تاریخ انتشار : 1398/03/01

کلید واژه: تأثیر, عرف, حکم, موضوع, حجاب و پوشش, زینت,

چکیده مقاله :

حجاب به عنوان یک اصل اساسی در میان فقهاء و اندیشمندان اسلامی پذیرفته شده به طوری که عدم اعتقاد به آن نشانه خروج از دین اسلام برشمرده می شود و در مقابل گروهی از اندیشمندان و فقهاء به مسأله پوشش با این دید نگاه نمی کنند و این مسأله امروز نیز با گسترش حضور روز افزون زنان در اجتماع باعث ایجاد اختلافات شدیدی بین فقهاء و اندیشمندان اسلامی شده است. لذا این مقاله با واکاوی بحث پوشش از طریق بررسی وضع پوشش در زمان نزول آیه حجاب و همچنین بررسی درستی و نادرستی مقدار پوشش فعلی و مقایسه آن با حجاب متداول زمان پیامبر(ص) پرداخته است. بر این اساس، در این مقاله هدف نویسنده بررسی پوشش یا حجاب از جهت نو و جدید یعنی از لحاظ تأثیر عرف بر آن و تأثیرات این نوع بررسی و تحقیق را در حل تعارض موجود در احکام پوشش مورد بررسی قرار می دهد و برای اثبات این نظریه به ذکر شواهدی از آیات و روایات می پردازد.

چکیده انگلیسی:

Hijab is accepted among the Islamic jurists and scholars as a basic principle so that disbelieving in it is transcribed as a sign of heresy (exiting from Islam); despite this, a group of scholars and jurists don’t look at Hijab in this same way, also today this issue, in addition to the increasing presence of women in society, has caused deep divisions between the Islamic jurists and scholars. Therefore, the present article discusses the quality and quantity of Hijab in modern time by conducting a survey on the Hijab at the time of the descent of the Hijab verse and comparing the Hijab in modern times with the traditional hijab at the time of the prophet (PBUH). Accordingly, in this paper, the author tries to review the hijab in a new way by studying the effect of conveniences on it and effect of this type of research on solving the present situation conflicts with the Hijab provisions, using examples of verses and hadiths to prove this theory.

منابع و مأخذ:

) فارسی

1. ابوالفتح الجرجانی، سید امیر، (1362)، تفسیر شاهی(آیات الاحکام)، نوید، تهران.


2. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، (1376)، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، آستان قدس، مشهد رضوی.


3. ترکاشوند، امیرحسین، (1389)، حجاب شرعی در عصر پیامبر، بی­نا، تهران.


4. جعفری هرندی، محمد، (1393)، زن در اسلام وجاهلیت، نوگل، تهران.


5. دورانت، ویل و آریل، (بی تا)، تاریخ تمدن،ترجمه محسن اشعریون، بی­جا: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.


6. عابدیان، میرحسین، (1381)، عوامل مؤثر در تغییر حکم، مجله متین 15و16، سایت حوزه، 29 /1/89.


7. قرشی، سید علی اکبر، (1412)، قاموس قرآن، دارالکتب الاسلامیه، تهران.


8. لعل نهرو، جواهر، (1386)، نگاهی به تاریخ جهان، ترجمه محمود تفضّلی، امیرکبیر، تهران.


9. مکارم شیرازی، ناصر، (1374)، تفسیر نمونه، دارلکتب الاسلامیه، تهران.


10. واعظی، محمد، (1392)، وضعیت زن در جاهلیت، انتشارات سایت خبر گزاری فارس،7/2/92 .

 

ب) عربی:

1. ابن منظور، جمال الدین محمد ابن مکرم، (1414)، لسان العرب، دارلفکر، بیروت.


2. اردبیلی، احمد بن محمد(مقدس اردبیلی)، (بی­تا)، زبده البیان فی احکام القرآن، مکتبه المرتضویه، تهران.


3. اردبیلی، احمد بن محمد(مقدس اردبیلی)، (1403)، مجمع الفائده و البرهان و شرح الأذهان، انتشارات اسلامی، قم.


4. مجلسی(علامه)، محمدباقر، (1403)، بحار الأنوار، دارالأحیاء الثرات، بیروت.


5. البحرانی، شیخ یوسف، (بی­تا)، الحدائق، نشر اسلامی، قم.


6. الجصاص، ابی بکر احمد بن علی الرازی، (1415)، احکام القرآن، دارلکتب العلمیه، بیروت.


7. الدارمی،عبدالله بن بهرام، (1349)، سنن الدارمی، الاعتدال، دمشق.


8. زمخشری، (بی تا)، تفسیر الزمخشری الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بی جا: بی نا.


9. سجستانی، سلیمان ابن اشعث،(بی تا)، سنن ابی داود، دارالعربیه، بیروت.


10. السیوطی، جلال الدین، (1365)، الدار المنثور، دارالفکر، بیروت.


11. سیوری، فاضل مقداد بن عبدالله، (1393)، کنز العرفان، ترجمه عقیق بخشایشی، نوید الاسلام، قم.


12. شریف رضی،(بی تا)، نهج البلاغه، الحسنون، بی جا.


13. شهید اول، محمد بن جمال الدین مکی العاملی، (بی­تا)، القواعد و الفوائد، مکتبه المفید، قم.


14. طباطبایی، علامه سید محمد حسین، (بی­تا)، المیزان فی التفسیر القرآن، قم: موسسه نشر اسلامی حوزه علمیه.


15. طبرسی، حسن، (1415ق)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مؤسسه الاعلمی، بیروت.


16. عاملی، شهید ثانی، زین الدین بن علی، (14120)، الروضه البهیه (شرح لعمه)، داوری، قم.


17. عاملی، شهید ثانی، زین الدین بن علی، (1380)، الروضه البهیه(شرح لعمه)، دارالتفسیر اسماعیلیان، قم.


18. عاملی، الحر، (بی­تا)، وسائل الشیعه (اسلامیه)، دارالحیاء التراث العربیه، بیروت.


19. علی، جواد، (بی­تا)، المضل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، بی­جا: بی­نا.


20. خوئی، سید ابوالقاسم، (1371)، مصباح الفقاهه، مکتبه داوری، قم.


21. مغنیه، محمدجواد، (1421)، الفقه علی المذاهب الخمسه مغنیه، دارالجواد، بیروت.


22. مغربی، قاضی نعمان، (1385)، دعائم الاسلام، آل بیت، قم.

Al-Bahrani, S. (No date). Al-Hadaeq. Qom: Islamic Publication.

Al-Daremi, A. (1931). Sonan Al-Daremi. Damascus: Al-Etedal.

Al-Sayouti, J. (1946). Al-Dar Al-Mansour. Beirut: Dar Al-Fakr.

Ameli, S. (1992). Al- Rozhat Al-Bhaiyah. Qom: Davari.

Ardebili, A. (1983). Majma Al-Faedat val Borhan va Sharh Al-Azhan. Qom: Islamic Publication.

Ibn Manzoor, J.  (1994).  Lesan Al-Arab. Beirut: Dar Al-Fekr.

Jafari Harandi, M. (2014). Woman in Islam. Tehran: Nogle.

Khoei, S. (1952). Mesbah Al-Feqahah. Qom: Davari.

Maghrebi, Q. (1965). Daem Al-Islam. Qom: Aal Bayt.

Majlesi, M. B. (1983). Behar Al-Anvar. Beirut: Dar Al-Ahya Al-Torath.

Makarem Shirazi, N. (1995). Tafsir Nemooneh. Tehran: Dar Al-Kotob Al-Islamiyah.

Mughniyeh, M.J. (2000). Al-Fiqah Ala Al-Mozahib Al-Khamseh Moghniyeh. Beirut: Dar Al-Javad.

Qorashi, A. A. (1992). Qamoos Quran. Tehran: Dar Al-Kabul Al-Islam.

Razi, H.  A. (1957). Rozal Jananan va Roh Al-Jannaf fi Tafsir Al-Quran. Mashhad: Astan Qods Razavi.

Shahid Aval, M. (No date). Al-Qavaed val Favaed. Qom: Maktobat Al-Mofid.

Tabarsi, H. (1995). Majma Al-Bayan fi Tafsir Al-Quran. Beirut: Al-Alami Institute.

Tajrani, A. (1943). Tafsir Shahi. Tehran: Navid Publication.

Torkashvand, A.  (2010). Hijab in the age of the Prophet. Tehran: Tehran Publication.