ارث کودک ناشی از تلقیح مصنوعی

محورهای موضوعی : حقوق خصوصی

محمدصادق طباطبایی ¹ , مارال عمویی ²

1 - دانشگاه اصفهان
2 - دانشگاه اصفهان

تاریخ دریافت : 1396/02/12 تاریخ پذیرش : 1396/02/12 تاریخ انتشار : 1396/02/12

کلید واژه: نسب, تلقیح مصنوعی, ارث, شرایط ارث,

چکیده مقاله :

با پیشرفت دانش پزشکی و امکان درمان ناباروری از طریق پزشکی مسائل متعدد و پیچیده‌ای در حوزه‌های اخلاقی، حقوقی، اجتماعی و دینی مطرح شده است، که می‌بایست از طرف فقها از یک سو، حقوقدانان و متخصصان علوم اجتماعی از سوی دیگر به آنها پاسخ مناسب داده شود، تا زمینه مناسب جهت وضع و تدوین قوانینی جامع و راهگشا فراهم گردد. یکی از آثار حقوقی کودک ناشی از تلقیح مصنوعی، توارث بین این کودک و صاحبان نطفه است. در این زمینه سؤالات متعددی مطرح است از جمله اینکه در تلقیح مصنوعی با اسپرم شوهر و یا اسپرم بیگانه بین چه کسانی رابطه خویشاندی برقرار می‌شود و بین فرزند و چه کسانی رابطه توارث ایجاد می‌شود؟ وضعیت توارث کودکانی که نطفه آنها پس از فوت صاحب اسپرم منعقد شده چگونه است؟ آیا باید برای جنین‌های مذبور همانند جنین ناشی از باروری طبیعی سهم‌الارث معینی از ترکه مورث کنار گذاشته شود؟ از آنجایی که نسب یکی از موجبات ارث شناخته شده‌است ارث کودکانی که از طریق تلقیح مصنوعی متولد می‌شوند، تابع ثبوت یا عدم ثبوت نسب میان طفل و صاحب اسپرم و تخمک است چنانچه رابطه نسبی میان طفل و صاحب اسپرم از یک سو و صاحب تخمک از سوی دیگر، به رسمیت شناخته شود، توارث میان آنها برقرار می‌شود و برعکس هرگاه رابطه نسبی میان کودک و والدین او برقرار نشود، مسأله توارث میان آنها منتفی خواهد بود. در این مقاله تلاش شده است تا با تکیه بر اصول و قواعد کلی فقه و حقوق و نیز بهره‌گیری از فتاوی فقها و اندیشه‌های حقوقی برای سؤالات فوق پاسخ مناسب ارائه گردد.

چکیده انگلیسی:

With the advancement of medical knowledge and the possibility of infertility treatment through medical sciences, different and complex issues and questions have been alleged in the moral, lawful, social and religious areas. They should be answered by jurisconsults and lawyers and sociology scientists to provide suitable background for codifying comprehensive rules. One of the lawful effects of child birth by artificial insemination is inheritance between child and sperm owners. There are many questions in this regard as follows: In artificial insemination with husband s' sperm or sperm of an alien who become relatives? And between the child and which person to be established an inheritance relation? What is the inheritance status of child whose semen coagulated after the death of owner's sperm. Is there any similarity between inheritance of this embryos and ones who born naturally? And etc. The authors explain mentioned questions and indicate there would be inheritance relation based on genealogy relationship.