بررسی فقهی و حقوقی اتانازی (مرگ از روی ترحم)

محورهای موضوعی : حقوق خصوصی

محمد جعفری هرندی ¹ , فاطمه جبارزاده ²

1 - واحد شهر ری
2 - واحد شهر ری

تاریخ دریافت : 1396/02/12 تاریخ پذیرش : 1396/02/12 تاریخ انتشار : 1396/02/12

کلید واژه: حکم, قتل, اذن, پزشک, اتانازی,

چکیده مقاله :

اتانازی از جمله مسائل بحث‌‌برانگیز پزشکی در محافل مذهبی و حقوقی دنیا است. این امر در رابطه با بیماران لاعلاج و صعب‌العلاجی است که قادر به ادامه زندگی نبوده و تقاضای سلب حیات خویش را از پزشک دارند. پس از بررسی پزشکی اتانازی و انواع آن، به تحلیل فقهی و حقوقی این مسأله پرداخته شد و با وحدت ملاک از مسائل مشابه فقهی و قانونی بیان گردید که: حکم تکلیفی فعل پزشک در اتانازی یا مرگ از روی ترحم، حرمت است و حرمت یک حکم است و حکم قابل اسقاط نمی‌باشد که همه فقها بر آن اتفاق نظر داشتند. اما حکم وضعی فعل پزشک در این مسأله به جهت احراز قصد کشتن پزشک و یا کادر پزشکی فعل نوعاً کشنده، نسبت به بیمار که موجب قتل عمدی است و حکم وضعی در قتل نفس، قصاص می‌باشد ولی وجود اذن مقتول قبل از قتل موجب شبهه در قتل گردیده و بنابر نظر مشهور فقها، موجب سقوط حق قصاص می‌شود. در مقابل عده‌ای از فقها با استناد به قاعده‌ی «اسقاط ما لم یجب» قائل به عدم سقوط حق قصاص شدند چرا که ایشان بر این نظرند که ابتدا باید حقی ثابت گردد تا اسقاط شود و حق قصاص پس از مرگ ثابت می‌شود نه قبل از آن.

چکیده انگلیسی:

Euthanasia or death due to compassion is discussed in religious and legal groups of the world as a conservatory medical issue that is concerned with incurable patients who have no ability to live and request death from their physician. This question was analyzed with respect to judicial and lawful studies after medical study of euthanasia. The religious task of physician in euthanasia or death due to compassion is as a revere which is a religious judgment. Such judgments are not terminable because of consensus by all the religious jurisprudents. But religious restraining order of physician's action is murder in this case due to intentional kill by the physician or medical team and it is considered as premeditated murder, so religious restraining order for such actions is retaliation, but permission of murdered person before the murder makes it doubt and according to well known ideas of religious jurisprudents, it waives the retaliation. In return, some of the religious jurisprudents believe that retaliation is not waived pursuant to rule of ESGHATE MA LAM YAJAB (Waiving what is not necessary at present) because at first they believe that the right shall be demonstrated then it may be waived and right of retaliation would be demonstrated after death not before.