رابطه اذن و مسؤولیت مدنی

محورهای موضوعی : حقوق خصوصی

محمدهادی مهدوی ¹ (واحد نجف آبادی)

تاریخ دریافت : 1396/02/12 تاریخ پذیرش : 1396/02/12 تاریخ انتشار : 1396/02/12

کلید واژه: اذن, اذن مطلق, اذن امانی, اذن ضمانی, مأذون و مسؤولیت مدنی,

چکیده مقاله :

مسأله مهمی در مباحث فقهی و حقوقی تحت این عنوان مطرح است که آیا تصرف در مال دیگری با اذن مالک آن بدون تعدی و تفریط نیز ضمان‌آور و موجب مسؤولیت مدنی می‌گردد یا این که اذن مالک مانع از تحقق ضمان می‌باشد؟ از ظاهر عبارات برخی از فقیهان به طور ضمنی استنباط می-شود که تصرف در مال دیگری با اذن مالک ضمان‌آور نیست(بجنوردی، 1419، 2، 13). عده‌ای دیگر بر امانی‌بودن تصرف مأذون نیز تصریح نموده‌اند(محقق اردبیلی 1408، 8، 192). از سوی دیگر از عبارات برخی از فقیهان ضمانی‌بودن تصرف مأذون در برخی از موارد استفاده می‌شود. در مأخوذ بالسوم با این که گیرنده مال آن را با اذن مالک گرفته است ضامن است(میرزای قمی، 1413، 2، 154). بنابراین عبارات فقیهان در خصوص این که آیا اذن مالک رافع ضمان و مسؤولیت مدنی می‌باشد یا نه خیلی واضح و گویا نیست و در مواضع و مصادیق مختلف متفاوت می‌باشد. در این تحقیق به بررسی انواع اذن (اذن مطلق، اذن امانی و اذن ضمانی) پرداخته شده و به این نتیجه نائل آمده که صرف اذن موجب رفع ضمانت نیست. بنابراین گفته کسانی که صرف اذن را موجب امانی‌شدن ید و یا رفع ضمانت متصرف می‌دانند صحیح نیست. ازسوی دیگر این حالت امانی بودن اذن نیز مورد بررسی قرار گرفته است و سرانجام پذیرفته شده که چنین اذنی موجب رفع ضمان از متصرف و امانی‌شدن ید او خواهد گردید خواه این اذن در چارچوب عقود معین باشد یا در قراردادهای نامعین.

چکیده انگلیسی:

There is an important issue in legal and jurisprudence discussions: Does possession of others' property permitted by the owner, with no voluntary waste, also brings about civil liability? Or does owner's permission remove liability? From the purport of some jurists' statements, it is implied that possession of others' property permitted by the owner does not bring about civil liability. Some other jurists have also stipulated that permitted possession enjoys a fiduciary nature. On the other hand, from the statements of some jurists in some cases, it is inferred that possession of permitted property brings about civil liability. In permitted possession, although the possessor possesses a property with owner's permission, he will be liable for it. Jurists' statements in terms of the fact that whether or not owner's permission negates civil liability is not thus much clear and self-descriptive. They differ in different situations and implications. In this research, types of (absolute, trust, liability) permission were dealt with and this result was obtained that absolute permission does not negate liability. Therefore, those who believe that absolute permission brings about trust possession or removes possessor's civil liability are not right. Yet, if possession is free of charge, with no compensation, the permission will not be liable. On the other hand, is has been reviewed that if permission is granted in trust, this type of permission will cause possessor's removal of civil liability and trust possession, whether this permission is granted in the form of determinate or indeterminate contracts.