تبیین فقهی حقوقی شروط ثمن باز در قراردادهای انرژی

محورهای موضوعی : حقوق خصوصی

سام محمدی ¹ , سام محمدی ² , حسین کاویار ³

1 - دانشگاه مازندران
2 - دانشگاه مازندران
3 - واحد میمه

تاریخ دریافت : 1396/02/12 تاریخ پذیرش : 1396/02/12 تاریخ انتشار : 1396/02/12

کلید واژه: غرر, بیع, شرط ثمن باز,

چکیده مقاله :

معلوم و معین بودن عوضین از شرایط صحت عقود مغابنی از جمله بیع است. با این حال در برخی از قراردادها به ویژه قراردادهای مرتبط با حوزه ی انرژی مانند نفت و گاز که در آنها ثمن حین انعقاد قرارداد به صورت مقطوع و تفصیلی معین نمی شود، میزان ثمن در آنها متغیری وابسته به عناصر دیگر است. این گونه قراردادها را عقد بیع با ثمن باز (Open Price) گویند. در این قراردادها، متعاملین در هنگام انعقاد قرارداد نمی توانند و یا نمی خواهند ثمن خود را دقیقاً معلوم و معین سازند بلکه تعیین آن را به شاخص های کم و بیش متغیری در آینده محوّل می کنند و حتی ممکن است در برخی حالات، ثمن را مسکوت بگذارند. با توجه به حجم فزاینده ی این قراردادها، بررسی وضعیت حقوقی آنها ضرورت دارد. سؤال پژوهش حاضر این است که آیا قراردادی که ثمن آن مفتوح و باز است، صحیح می باشد یا یکی از طرفین می تواند از پای بندی به آن امتناع کند و به بهانه ی نقص در یکی از شرایط اساسی قرارداد و بطلان قرارداد از اجرای تعهدات خویش شانه خالی کند؟ این مقاله، بر آن است تا با مطالعه ی مبانی مسأله در فقه و حقوق ایران، راه را بر پذیرش و توسعه ی این گونه معاملات هموار نماید. تحلیل رویکردهای متفاوتی که در قبال این نوع قراردادها وجود دارد، موضوع این مقاله است.

چکیده انگلیسی:

    Being clear is one of the validity conditions of the sale contract. However, in some contracts particularly contracts related to the energy sector the price is not specify in detailed at time of the conclusion of contract. Such contracts is titled the sale by open price. In such contracts, the parties cannot or will not specify the price exactly at time of conclusion but they are assigned the determination of price to indicators more or less variable in future and even in some cases lay dormant. Because of growing volume of these contracts studying their legal status is necessary. The question of this paper is that whether sale by open price is valid because of the pretext of nullity of the contract and defects in the conditions of the contract? This paper is to studying the principles of issue in Jurisprudence and Iranian law is pave the way for the acceptance and development of such contracts.