تجزیه‌وتحلیل تطبیقی سیاست خارجی روسیه و ایران در قبال ایالات‌متحده آمریکا از سال 2011 تا 2020
محورهای موضوعی : روابط بین الملل
پریسا حبیبی سورکی
1
*
,
محمد باقر مکرمی پور
2
,
شهره پیرانی
3
1 -
2 - مدرس دانشگاه و دانشجوی دکتری علوم سیاسی،مطالعات سیاسی انقلاب اسلامی دانشگاه شاهد
3 - علوم سیاسی و مطالعات انقلاب اسلامی دانشگاه شاهد. تهران
کلید واژه: سیاست خارجی, ایالات‌متحده آمریکا, روسیه, ایران, نوواقع‌گرایی,
چکیده مقاله :
جمهوری اسلامی ایران و روسیه به عنوان دو عنصر تأثیرگذار در نظام بین‌المللی فعلی، به دنبال افزایش نقش و جایگاه خود در نظام بین الملل هستند. آمریکا هم به عنوان یک ابرقدرت پس از جنگ جهانی دوم، با سقوط شوروی، نفوذ خود را به صورت گسترده در سطح جهان افزایش داده است. این کشور به عنوان یک قدرت جهانی، با هدف دستیابی به منافع بیشتر و ترویج فرآیندهای جهانی مطابق با اهداف و نیازهای خود، در مناطق و زمینه‌های گوناگونی از نفوذ و حضور برخوردار است. ناحیه خاورمیانه و خلیج‌فارس به عنوان یکی از نقاط کلیدی جلب توجه آمریکا بوده است. ایران، با موقعیت ژئوپلیتیک و استراتژیک مهم در منطقه خلیج‌فارس و خاورمیانه، تأثیرگذارترین نقش را در تعامل با آمریکا، به عنوان یک قدرت فراتر از منطقه، داشته است. در این حین، مشاهده می‌شود که در مقابل تنش‌ها و سیاست‌های تعارضی بین ایران و آمریکا، روسیه سعی در تعامل و همکاری در مراحل مختلف با آمریکا داشته است. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه‌ای و نیز باهدف اصلی «تجزیه‌وتحلیل تطبیقی سیاست خارجی روسیه و ایران در قبال آمریکا از سال 2011 تا 2020» به نگارش درآمده است. سؤال اصلی پژوهش این است که سیاست خارجی کشورهای ایران و روسیه به‌طور مقایسه‌ای در قبال آمریکا از سال 2011 تا 2020 چگونه بوده است؟ نتایج و یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که روسیه نسبت به ایران سیاست خارجی متعادل‌تر در قبال آمریکا دارد و درجایی که منافعش ایجاب کند حاضر به تعامل و همکاری با آمریکا می‌باشد اما ایران سیاست خارجی تهاجمی در مقابل این کشور داشته و مشکل این دو کشور را حل نشدنی می‌داند.
The Islamic Republic of Iran and Russia, as two influential actors in the current international system, seek to enhance their roles and standings in global affairs. The United States, as a superpower since World War II and especially after the collapse of the Soviet Union, has significantly expanded its influence globally. As a global power, the U.S. aims to achieve greater interests and promote global processes in line with its objectives and needs, maintaining presence and influence in various regions and fields. The Middle East and the Persian Gulf, as key focal points, have attracted significant attention from the U.S. Iran, with its critical geopolitical and strategic position in the Persian Gulf and the Middle East, has played the most influential role in interactions with the U.S., a power beyond the region. Meanwhile, it is observed that while Iran-U.S. relations are characterized by tensions and conflicting policies, Russia has sought interaction and cooperation with the U.S. at various stages. This study employs a descriptive-analytical method and gathers information through library research, with the primary objective of conducting a "comparative analysis of the foreign policies of Russia and Iran towards the United States from 2011 to 2020." The main research question is: How have the foreign policies of Iran and Russia towards the U.S. been, comparatively, from 2011 to 2020? The research results and findings indicate that Russia has maintained a more balanced foreign policy towards the U.S. compared to Iran. Russia is willing to engage and cooperate with the U.S. when its interests are at stake, whereas Iran has pursued an aggressive foreign policy towards the U.S., perceiving the issues between the two countries as insurmountable.
1. ابوالحسنی هستیانی, علمی مقدم, منصوری, امینی میلانی, مینو. (2023). بررسی تأثیر تحریم های مالی و تجاری بر نرخ ارز در ایران (رهیافت فازی). اقتصاد مالی, 17(63), 49-94.ره ۱۰۸
2. افخمی، امید(1398)، "بررسی روابط ایران و آمریکا از منظر مؤلفه‌های قدرت هوشمند"، مجله سیاست دفاعی، شماره
3. بهشتی پور، حسن (1387). "دو بستر و یک رویا» همشهري دیپلماتیک". سال سوم. شماره ،25 خردادماه.
4. ترکی، لیلا؛ مظاهری، باران، (1401)،"تأثیرات اقتصادی تحریمهای مالی بر اقتصاد ایران"، فصلنامه علمی، پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، سال بیست و دوم، شماره چهار، ص 98-69
5. تکلیف. (2012). امکان‌پذیری همکاری یا رقابت بین اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز در صادرات گاز طبیعی از طریق خط لوله. پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران, 2(5), 49-79.
6. ثمودی پیله ورد، علیرضا(1397)،"حوزه‌های اختلاف میان روسیه و غرب در دوره چهارم ریاست جمهوری پوتین" فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز"، شماره ۱۰۵.
7. جانسیز، احمد و اعجازی، احسان( ۱۴۰۰)، "تحلیل رابطه بین ایران و ایالات‌متحده آمریکا از منظر موازنه تهدید" فصلنامه علمی سیاست جهانی، شماره ۱، ص ۱۶۳- ۱۹۶.
8. دیباوند، هادی (2016). بررسی تحلیلی امکان‌پذیری ارتقای امنیت ملی و افزایش هزینه تهدید نظامی جمهوری اسلامی ایران از طریق صادرات گاز به‌صورت خط لوله و LNG. فصلنامه آفاق امنیت, 8(29), 47-88.
9. رضایی، علیرضا (1389). "الگوي روسیه از نظم در نظام بینالملل پساجنگ سرد «نظم موازنه محور»،"فصلنامه مطالعات سیاسی؛ سال دوم، شماره ،7 بهار.
10. رضائی، مسعود(1392)،"بازبینی طرح سپر دفاع موشکی و افق آن در روابط روسیه- آمریکا" فصلنامه راهبرد، شماره ۷۲، ص ۲۰۹- ۲۴۰.
11. عابدینی, عبدالله, حسنی. (2022). نقش محاکم ایران در اجرای حقوق بینالملل. پژوهشهای حقوقی, 21(51), 7-38.
12. عالیشاهی، عبدالرضا( ۱۳۹۸)،" ماهیت راهبردهای تهاجمی ترامپ در برابر جمهوری اسلامی ایران؛ ریشه‌ها و پیامدهای امنیتی و نظامی" مجله علمی سیاست دفاعی، شماره ۱۰۶، ص۸۵- ۱۱۲.
13. فیضی، سیروس(۲۰۰۴)،"معمای ایرانی: نزاع میان ایران و آمریکا"، ف بین‌المللی روابط خارجی، شماره ۴.
14. قنبرلو، عبدالله( (1397)، "مبنای نظری تحریمهای مربوط به برنامه هسته‌ای ایران: مقایسه دیپلماسی دولت های ترامپ و اوباما" فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره ۲.
15. کرمی، جهانگیر (۱۳۹۰)،"معامله بزرگ در روابط روسیه و آمریکا دوره مدویدیف و اوباما" فصلنامه مطالعات جهانی.
16. کولایی، الهه (1390)،"روابط روسیه و آمریکا در پرتو سیاست از سرگیری اوباما" مطالعات اوراسیا مرکزی، شماره ۹.
17. متقی، دکتر ابراهیم (۱۳۸۸)،" همکاری های نامتقارن ایران و آمریکا در دوران اوباما" فصلنامه بین‌المللی روابط خارجی، شماره۳، ص ۷- ۳۲.
18. موسوی، سید حامد و رضوی، سلمان (۱۳۹۹)،" تاثیر اندیشکده های آمریکایی بر سیاست خارجی دولت ترامپ در قبال حضور منطقه‌ای ایران" نشریه علمی آفاق امنیت، شماره ۴۸.
19. نصراللهی، فرشته( ۱۳۹۰)،"بازنگری در روابط روسیه و آمریکا" فصلنامه تحقیقات سیاسیو بین‌المللی، شماره ۹.
20. نقدی نژاد، حسن (۱۳۸۷). "رقابت روسیه و آمریکا در اوراسیا" ، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره ۶۲.
21. نوایی، فرهاد (1387). "پیروزي بر قانون: تداوم پوتینیسم"، همشهري دیپلماتیک، سال سوم، شماره ،25 خردادماه.
22. هدایتی شهیدانی، مهدی(۱۳۹۷)،"تعارضات روسیه و آمریکا در دوره ریاست جمهوری ترامپ و رویکرد رسانه ای به آن" پژوهشنامه رسانه بینالملل، شماره اول.
23. هیرو، دیلیپ (1386). «جهان در مسیري چندقطبی: قدرتهایی که در حوزههاي انرژي. رسانه، تسلیحات و اقتصاد ظهور کردهاند». پوراندخت مجلسی، روزنامه ایران، دوازدهم شهریورماه.
24. یزدانی، عنایت‌الله( ۱۳۹۴)،" نقش آمریکا و روسیه در بحران‌های ژئوپلیتیکی گرجستان و اوکراین"، فصلنامه علمی پژوهشی سیاست جهانی، شماره ۴.
Abushov, K. (2019). Russian foreign policy towards the Nagorno-Karabakh conflict: prudent geopolitics, incapacity or identity?. East European Politics.
Deyermond, R. (2016). The Uses of Sovereignty in Twenty-first Century Russian Foreign Policy. Europe-Asia Studies.
Freire, M. & Simão, L. (2015). The Modernisation Agenda in Russian Foreign Policy. European Politics and Society.
Meyhami, M. (2019). The legitimate expectations of the investor in contrast to the essential security interests of the host state and its analysis as a political risk. Private Law Research, 8(28), 255-284.
Motallebi, M., & Gholami, M. (2016). Securitization Approach of NATO and Islamic Republic of Iran. Political Science Quarterly, 12(35), 53-77
Noori, V., Hassan Hosseini, S. (2019). Egoism in the US Foreign Policy over Trump’s Tenure; The Results and the Implications. Research Letter of International Relations, 12(47), 179-216..
Ziegler, C. (2012). Conceptualizing sovereignty in Russian foreign policy: Realist and constructivist perspectives. International Politics.