بررسی تاثیر تنش خشکی بر رشد و خصوصیات فیزیولوژیکی گونه های وحشی وزراعی گندم

محورهای موضوعی : زراعت و اصلاح نباتات

نفیسه مهدی نژاد ¹ (دانشگاه زابل)
حمیرا شاهی ² (گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، ایران)

تاریخ دریافت : 1398/04/03 تاریخ پذیرش : 1399/10/26 تاریخ انتشار : 1398/01/01

کلید واژه: محتوای نسبی آب برگ, تائوشی, بولانی, مکانیسم, اورارتو,

چکیده مقاله :

به-منظور بررسی پاسخ ژنوتیپ‌های وحشی و زراعی گندم به تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل درسال-96 1395درآزمایشگاه بیوتکنولوژی ومهندسی ژنتیک پژوهشکده زیست فناوری کشاورزی دانشگاه زابل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلدان روی ارقام زراعی تتراپلویید (بهرنگ، شبرنگ)، هگزاپلویید (بولانی، سیستان) و گونه های وحشی گندم (تائوشی، اورارتوواسپلتوئیدس) به‌ عنوان عامل اول و تیمار آبیاری در سه سطح عادی (آبیاری 90 درصد ظرفیت نگهداری آب ، تنش ملایم (60درصد ظرفیت نگهداری آب) و تنش شدید (40درصد ظرفیت نگهداری آب) به‌عنوان عامل دوم انجام گردید. بررسی‌های فیزیولوژیکی شامل کلروفیل a و b، کلرفیل کل، کارتنوئید، کارائی مصرف آب، محتوای نسبی آب برگ (RWC) و مورفولوژیکی شامل تولید ماده خشک گیاه (وزن خشک گیاهان)، وزن خشک ساقه ، وزن تر ساقه ، وزن خشک ریشه، وزن تر ریشه، طول ساقه، طول ریشه بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر ساده تنش خشکی تاثیر معنی‌داری بر صفات کلروفیل a،b ، کل، کارتنوئید، وزن خشک ساقه، وزن خشک گیاه، محتوای نسبی آب برگ، کارائی مصرف آب و هم چنین برصفات طول ساقه، وزن تر ریشه، وزن ترساقه، وزن خشک ریشه گذاشت. نتایج مقایسه میانگین نشان داد ارقام و گونه های متحمل دارای بیشرین وزن تر ساقه، وزن خشک گیاه، محتوای نسبی آب برگ و کارایی مصرف آب بودند. در مقایسه ارقام زراعی و وحشی رقم زراعی بولانی وگونه وحشی تائوشی مقاومت بیشتری از خود نشان داند.

چکیده انگلیسی:

In order to study The Effects of drought Stress in response of wheat cultivars and wild genotype, a factorial experiment was carried out in completely randomized design in pot with three replications at 2017-2018 years. The wheat cultivars including (Bolani, behrang, shabrang, sistan) and wild (urartu, tauschii, speltoides) were as the first factor and irrigation treatment with three levels consisted of normal (80% of water holding capacity of soil), mild stress (60%) and severe stress (40%) was as the second factor. Physiological studies include: chlorophyll a and b, total chlorophyll, carotenoids, Water Use Efficiency, Leaf Relative water content and the was morphological: dry matter production (dry weight of plants), stem dry weight, stem fresh weight, Root dry weight, Root fresh weight, stem length and Rott length. Analysis of variance showed that simple effect of drought stress had a significant effect on the traits chlorophyll a and b, total, carotenoids, stem dry weight, plant dry weight of plant , leaf relative water contwnt, water use efficiency and also on stem length, stem fresh weight characteristics and Root dry weight. The result of the mean comparison showed that the tolerant cultivaers had the highest stem fresh weight, plant dry weight of plant, Leaf Relative water content and Water Use Efficiency. Comparison of cultivars and wild: cultiwars of Bolani and tauschii wild life showed more resistance.