مطالعه تنوع ژنتیکی از نظر صفات اگرو-مورفولوژیکی در ژنوتیپ‌های گلرنگ (.Carthamus tinctorius L)
محورهای موضوعی : زراعت و اصلاح نباتات
علی صارمی راد
1
(دانشجوی دکترا تخصصی دانشگاه آزاد کرج)
محمد هادی طالب
2
(دانشجوی دکتری اصلاح نباتات، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران)
سعید عمرانی
3
(دانشگاه شاهد- تهران)
خداداد مصطفوی
4
(مدیر گروه علوم و تکنولوژی بذر)
کلید واژه: تنوع ژنتیکی, گلرنگ, پارامتر ژنتیکی و صفات مورفولوژیک,
چکیده مقاله :
گلرنگ زراعی در مناطق وسیعی از هند و چین تا آفریقا و اروپا پراکنده می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین روابط میان عملکرد بوته، اجزاء عملکرد و صفات مورفولوژیک و نیز شناخت دقیق صفات مؤثر بر عملکرد در 32 ژنوتیپ گلرنگ، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج اجرا شد. بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی اختلاف بسیار معنی‌داری برای تمامی صفات مورد مطالعـه از جملـه صفات عملکرد بوته، وزن هزار دانه، تعداد شاخه فرعی، تعداد غوزه در بوته، وزن غوزه، زمان گلدهی، زمان رسیدگی، ارتفاع بوته و زمان گلدهی تا رسیدگی وجود داشت که حاکی از تنوع بالا در ژرم‌پلاسم مورد مطالعه می‌باشد. در بین اجزای عملکرد بیشترین وراثت‌پذیری متعلق به صفت وزن هزار دانه و تعداد شاخه فرعی بود و کمترین وراثت‌پذیری نیز به عملکرد بوته اختصاص داشت که نشان می‌دهد اصلاح غیرمستقیم عملکرد سودمندتر خواهد بود. صفات ارتفاع بوته و تعداد شاخه فرعی می‌توانند به‌عنوان شاخص انتخاب در برنامه‌های به‌نژادی مورد استفاده قرار گیرند. تجزیه کلاستر بر اساس صفات مورفولوژیک ژنوتیپ‌ها را در پنج کلاستر گروه‌بندی کرد. بر مبنای نتایج حاصل از مطالعه حاضر می‌توان اظهار نمود که با اصلاح صفات وزن غوزه و تعداد غوزه در بوته امکان دستیابی به عملکرد دانه مطلوب در ژنوتیپ‌های گلرنگ میسر خواهد شد.
Genotype safflower is scattered throughout the world from India and China to Africa and Europe. The aim of this study was to determine the relationship between plant yield, yield components and morphological traits, as well as accurate recognition of traits affecting the yield on 32 safflower genotypes in a randomized complete block design with three replications at the research farm of Islamic Azad University, Karaj Branch. Among the studied genotypes, there was a significant difference in all studied traits such as plant yield, 1000-seed weight, number of branches, number of bolls per plant, boll weight, flowering time, flowering time, plant height and flowering time until there was an examination that indicated a high diversity in the germplasm studied. Among the yield components, the most heritability was attributed to 1000 seed weight and number of branches, and the lowest heritability was attributed to plant yield, which indicates that indirect modification of yield would be more beneficial. Plant height and number of branches can be used as an index of selection in breeding programs. Cluster analysis based on morphological traits categorized genotypes into five clusters. Based on the results of this study, it can be stated that by improving the traits of boll weights and number of bolls per plant, it is possible to achieve the desired grain yield in safflower genotypes.
_||_