مقایسه کیفیت زندگی، امید به زندگی و خودکارآمدی در زنان مبتلا به سرطان پستان در مرحله مقدماتی و پیشرفته

محورهای موضوعی : روان شناسی

ریتا لیاقت ^{1 *} , الهه دلمانیان ²

1 - گروه روانشناسی دانشکده آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
2 - کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. ایمیل: [e-mail]

تاریخ دریافت : 1403/11/03 تاریخ پذیرش : 1404/03/11 تاریخ انتشار : 1404/04/28

کلید واژه: کیفیت زندگی, امید به زندگی, خودکارآمدی, زنان مبتلا به سرطان پستان مرحله مقدماتی , زنان مبتلا به سرطان پستان مرحله پیشرفته.,

چکیده مقاله :

امروزه سرطان، یکی از مهمترین مشکلات بهداشتی در سراسر جهان محسوب می‌شود. طبق مطالعات، بیش از یک سوم بیماران مبتلا به سرطان از اختلالات روانی رنج می‌برند و اضطراب و افسردگی رایج‌ترین علائم روانی هستند. هدف از انجام پژوهش حاضر مقایسه کیفیت زندگی، امید به زندگی و خودکارآمدی در زنان مبتلا به سرطان پستان در مرحله مقدماتی و پیشرفته بود. روش پژوهش توصیفی از نوع علی-مقایسه‌ای بود. جامعه‌ی آماری پژوهش شامل کلیه زنان مبتلا به سرطان پستان د در بیمارستان فرهیختگان تهران در سال 1403 بودند. حجم نمونه 30 نفر از زنانی که مبتلا به سرطان پستان در مرحله مقدماتی(گرید 1) و 30 نفر از زنانی که مبتلا به سرطان پستان در مرحله پیشرفته (گرید 3) بودند، در نظر گرفته شد که بصورت نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند که به پرسشنامه‌ی كيفيت زندگي سازمان جهاني بهداشت، مقیاس امیدواری اشنایدر و پرسشنامه‌ی عمومی‌خودکارآمدی شرر و همکاران پاسخ دادند. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS  نسخه 25 و آزمون تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) تجزیه و تحلیل شدند. با توجه به نتایج حاصل از پژوهش ميزان F مشاهده شده بین دو گروه از زنان مبتلا به سرطان پستان در مرحله مقدماتی و پیشرفته از نظر امید به زندگی، خودکارآمدی و کیفیت زندگی، تفاوت معناداری وجود دارد. بنابراین فرضیه پژوهش مبنی بر اینکه بین کیفیت زندگی، امید به زندگی و خودکارآمدی در زنان مبتلا به سرطان پستان در مرحله مقدماتی و پیشرفته تفاوت وجود دارد، مورد تایید است. همچنین متغیر امید به زندگی بیشترین مجذور اتا را (768/0) دارا می‌باشد.

چکیده انگلیسی:

Today, cancer is considered one of the most important health problems worldwide. According to studies, more than one-third of cancer patients suffer from mental disorders, and anxiety and depression are the most common psychological symptoms. The aim of the present study was to compare quality of life, life expectancy and self-efficacy in women with early and advanced breast cancer. The research method was a descriptive causal-comparative type. The statistical population of the study included all women with early and advanced breast cancer attending Farhikhtegan Hospital in Tehran in 2024. The sample size was 30 women with early stage breast cancer (grade 1) and 30 women with advanced stage breast cancer (grade 3), who were selected through purposive sampling and responded to the World Health Organization Quality of Life Questionnaire (1996), Schneider Hopefulness Scale (1991), and Scherer et al. General Self-Efficacy Questionnaire (1982). The collected data were analyzed using SPSS version 25 statistical software and multivariate analysis of variance (MANOVA) test. According to the results of the study, there is a significant difference in the F value observed between the two groups of women with breast cancer in the early and advanced stages in terms of life expectancy (P < 0.01; F = (58, 1) 192.037), self-efficacy (P < 0.01; F = (58, 1) 872.110), and quality of life (P < 0.01; F = (58, 1) 576.6).

منابع و مأخذ:

حیدری آل کثیری، زینب و دشت بزرگی، زهرا (1400) تاثیر آموزش مثبت نگری بر خوش بینی، امید به زندگی و خودمدیریتی در بیماران مبتلا به دیابت. فرهنگ و ارتقای سلامت، 5(1)، 115-108. URL: http://ijhp.ir/article-1-396-fa.html
عبدولی، مصطفی و ذبیح زاده، عباس. (1400). ارتباط نیازهای معنوی و تاب آوری بر کیفیت زندگی در بیماران ديابتی. مجله علوم پزشکی صدرا، 9 (2)، 186-173. https://doi.org/10.30476/smsj.2021.88768.1182
غفاری، مظفر؛ اسمعلی، احمد؛ عبدالمنافی، وحید و فرجی، کبری. (1403). طراحی مدل علی امید به زندگی در افراد مبتلا به بیماری سرطان براساس استواری روانی، سوگیری تعبیر و تن انگاره. مجله پژوهش پرستاری ایران، 90، 46-36. URL: http://ijnr.ir/article-1-2891-fa.html
قربانی، یاسمن؛ شه‌پناه، میترا و قاسم‌زاده، عزیزرضا. (1400). رابطه بین خوش بینی، امیدواری و معنویت با شدت علائم بیماری در زنان مبتلا به سرطان پستان شهر تهران. نشریه روانشناسی زن، 2(1)، 22-13.
کرامتی،‌ هادی و شهرآرای، مهرناز. (1383). بررسی نقش خودکارامدی ادارک شده در عملکرد ریاضی. مجموعه علوم انسانی، نوآورهای آموزشی، 4 (1) ، 115-103.
مکری والا، مهرنوش. (1400). تدوین و اعتبار یابی بسته تلفیقی گشتالت درمانی و درمان شناختی رفتاری و مقایسه اثربخشی آن با برنامه‌های شناختی- رفتاری و گشتالت درمانی بر میزان خودکارآمدی، امید به زندگی و شدت و کنترل درد در زنان مبتلا به سرطان سینه. پایان نامه دکتری رشته مشاوره دانشگاه علامه طباطبایی.
نجات، سحرناز. (1387). کیفیت زندگی و اندازه گیری آن. مجله تخصصی اپیدمیولوژی، 4(2)، 62-57. URL: http://irje.tums.ac.ir/article-1-146-fa.html
نهتائی، وحید و پیمان، نوشین. (1403). نقش حمایت اجتماعی بر کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به سرطان پستان: مرور نظام مند. مجله دانشکده پزشکی اصفهان، 761، 247-227. https://jims.mui.ac.ir/article_31224.html
Abdevali, M., & Zabihzadeh, A. (2021). The Effect of Spiritual Needs and Resiliency on Quality of Life in Diabetics. Sadra Medical Sciences Journal, 9(2), 173-186. [Persian] https://doi.org/10.30476/smsj.2021.88768.1182
Cai, T., Verze, P., Johanson, T, B. (2021). The Quality of Life Definition: Where Are We Going?. Uro J. Urol. 1, 14–22. https://doi.org/10.3390/uro1010003
Carreira, H., Williams, R., Müller, M., Harewood, R., Stanway, S., & Bhaskaran, K. (2018). Associations between breast cancer survivorship and adverse mental health outcomes: a systematic review. JNCI: Journal of the National Cancer Institute, 110(12), 1311-1327. DOI: 10.1093/jnci/djy177
Corn, B. W., Feldman, D. B., and Wexler, I. (2020). The science of hope. Lancet Oncol, 21, e452–e459. DOI: 10.1016/S1470-2045(20)30210-2
Davis, SC., & Snyder, E. (2024). Factors impacting quality of life for breast cancer survivors. Nurse Pract, 49(5), 17-23. doi: 10.4103/jmh.JMH_15_17
De Jaeghere, E. A., Tuyaerts, S., Van Nufel, A. M., Belmans, A., Bogaerts, K., Baiden-Amissah, R., ... & Denys, H. G. (2024). Correction: Pembrolizumab, radiotherapy, and an immunomodulatory five-drug cocktail in pretreated patients with persistent, recurrent, or metastatic cervical or endometrial carcinoma: Results of the phase II PRIMMO study. Cancer Immunology, Immunotherapy, 74(1), 32.‏ DOI: 10.1007/s00262-024-03873-5
Delmar, C., Seibaek, L., & Hounsgaard, L. (2018). Sustaining hope and life courage in patients undergoing ovarian cancer surgery – the impact of care. Eur J Cancer Care (Engl), 27(1), 32- 48. DOI: 10.1111/ecc.12562
Dent, R., Cortés, J., Pusztai, L., McArthur, H., Kümmel, S., Bergh, J., ... & Schmid, P. (2024). Neoadjuvant pembrolizumab plus chemotherapy/adjuvant pembrolizumab for early-stage triple-negative breast cancer: quality-of-life results from the randomized KEYNOTE-522 study. JNCI: Journal of the National Cancer Institute, 116(10), 1654-1663.‏ https://doi.org/10.1093/jnci/djae129
Elliott, K., Haworth, E., Bolnykh, I., McAllister-Williams, R. H., Greystoke, A., Todd, A., & Sharp, L. (2024). Breast cancer patients with a pre-existing mental illness are less likely to receive guideline-recommended cancer treatment: A systematic review and meta-analysis. The Breast, 103855.‏ https://doi.org/10.1016/j.breast.2024.103855
Foa, E. B., Franklin, M. E., & Moser, J. (2002). Context in the clinic: how well do cognitivebehavioral therapies and medications work in combination?. Biological psychiatry, 52(10), 987-997. DOI: 10.1016/s0006-3223(02)01552-4
Galin, S. Heruti, I. Barak, N. & Gotkine, M. (2018). Hope and self-efficacy are associated with better satisfaction with life in people with ALS. Amyotrophic Lateral Sclerosis and Frontotemporal Degeneration, 19(7-8), 611-618. DOI: 10.1080/21678421.2018.1476546
Ghaffari, M., Esmali, A., Abdolmanafi, V., & Faragji, K. (2024). Designing a Causal Model of Life Expectancy in Patients with Cancer Diseases based on Mental Toughness, Interpretation Bias and Body Image. IJNR, 19(3), 36-46. [Persian]
URL: http://ijnr.ir/article-1-2891-fa.html
Ghorbani Ashin, Y., Shahpanah, M., & Ghasemzadeh, A. R. (2021). The relationship between optimism, hope and spirituality with severity of symptoms in breast cancer patients in Tehran. Psychology of Woman Journal, 2(1), 13-22. [Persian]
Heydari Alkasiri, Z., & DashtBozorgi, Z. (2021). The Effect of Positivistic Education on Optimism, Life Expectancy and Self-Management in Patients with Diabetes. Iran J Cult Health Promot 2021; 5 (1) :108-115. [Persian] URL: http://ijhp.ir/article-1-396-fa.html
Hutz, C, S., Midgett, A., Pacico, C., Bastianello, M, R., Zanon, C., (2014). The Relationship of Hope, Optimism, Self-Esteem, Subjective Well-Being, and Personality in Brazilians and Americans. Psychology, 5, 514-522. https://doi.org/10.4236/psych.2014.56061
Iliescu, MG., Stanciu, LE., Uzun, AB., Cristea, AE., Motoască, I., Irsay, L., Iliescu, DM., Vari, T., Ciubean, AD., Caraban, BM., & Ciufu, N. (2024). Assessment of Integrative Therapeutic Methods for Improving the Quality of Life and Functioning in Cancer Patients—A Systematic Review. J Clin Med, 13(5), 1190. https://doi.org/10.3390/jcm13051190
Iwanowicz Palus, G., Mroz, M., & Bień, A. (2021). uality of life, social support and selfefficacy in women after a miscarriage. Journal Health Qual Life Outcomes, 19(16), 1-8. DOI: 10.1186/s12955-020-01662-z
Jacobs, F., Agostinetto, E., Miggiano, C., De Sanctis, R., Zambelli, A., & Santoro, A. (2023). Hope and hype around immunotherapy in triple-negative breast cancer. Cancers, 15(11), 2933.‏ DOI: 10.3390/cancers15112933
Jonis, Y. M. J., Wolfs, J. A. G. N., Hummelink, S., Tielemans, H. J. P., Keuter, X. H. A., van Kuijk, S., ... & Qiu, S. S. (2024). The 6 month interim analysis of a randomized controlled trial assessing the quality of life in patients with breast cancer related lymphedema undergoing lymphaticovenous anastomosis vs. conservative therapy. Scientific Reports, 14(1), 2238.‏ DOI: 10.1038/s41598-024-52489-3
Keramati, H., & Shahraray, M. (2004). Investigating the role of perceived self-efficacy in mathematical performance. Humanities, Educational Innovators, 4(1), 103-115.
Koç, Z., Kaplan, E., & Tanrıverdi, D. (2024). The effectiveness of telehealth programs on the mental health of women with breast cancer: a systematic review. Journal of Telemedicine and Telecare, 30(3), 405-419.‏ DOI: 10.1177/1357633X211069663
Laranjeira, C., Querido, A. (2022). Hope and Optimism as an Opportunity to Improve the “Positive Mental Health” Demand. Frontiers in Psychology, 13, 1-6. doi: 10.3389/fpsyg.2022.827320
Li, S., Xiang, Y., Li, H., Yang, C., He, W., Wu, J., ... & Ye, Z. (2024). Body image, self-efficacy, and sleep quality among patients with breast cancer: a latent profile and mediation analysis. European Journal of Oncology Nursing, 71, 102652.‏ DOI: 10.1016/j.ejon.2024.102652
Martinez-Calderon, J., Flores-Cortes, M., Morales-Asencio, J. M., Fernandez-Sanchez, M., & Luque-Suarez, A. (2020). Which Interventions Enhance Pain Self-efficacy in People With Chronic Musculoskeletal Pain? A Systematic Review With Meta-analysis of Randomized Controlled Trials, Including Over 12 000 Participants. The Journal of orthopaedic and sports physical therapy, 50(8), 418–430. DOI: 10.2519/jospt.2020.9319
Mokrivala, M. (2021). Development and validation of a combined package of Gestalt therapy and cognitive behavioral therapy and comparing its effectiveness with cognitive-behavioral programs and Gestalt therapy on self-efficacy, life expectancy, and pain intensity and control in women with breast cancer. Doctoral thesis, Counseling, Allameh Tabatabaei University. [Persian]
Nejat, S. (2008). Quality of Life and its Measurement. Irje, 4(2), 57-62
URL: http://irje.tums.ac.ir/article-1-146-fa.html
Nohtani, V., & Peyman, N. (2024). The Role of Social Support on Quality of Life in Breast Cancer Patients: A Systematic Review. Journal Of Isfahan Medical School, 761, 227-247. https://jims.mui.ac.ir/article_31224.html
Peng, CH., Ye, ZJ., Zhang, HW., Liang, MZ., Zhao, JJ., Sun, Z., & et al. (2018). A biopsychosocial model of resilience for breast cancer: A preliminary study in mainland China. Eur J Oncolol Nurs, 36, 95 -102. https://doi.org/10.1016/j.ejon.2018.08.001
Pieh, Ch., O´Rourke, T., Budimir, S., Probst, Th. (2020). Relationship quality and mental health during COVID-19 lockdown. PLoS ONE, 15(9), e0238906. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0257118
Schiavon, C. C., Marchetti, E., Gurgel, L. G., Busnello, F. M., and Reppold, C. T. (2017). Optimism and hope in chronic disease: a systematic review. Front. Psychol, 7, 2022.
Sedrak, M. S., Sun, C. L., Bae, M., Freedman, R. A., Magnuson, A., O’Connor, T., ... & Ji, J. (2024). Functional decline in older breast cancer survivors treated with and without chemotherapy and non-cancer controls: results from the Hurria Older PatiEnts (HOPE) prospective study. Journal of Cancer Survivorship, 1-13.‏ DOI: 10.1007/s11764-024-01594-3
Serrano, D., Gandini, S., Guerrieri-Gonzaga, A., Feroce, I., Johansson, H., Macis, D., ... & DeCensi, A. (2018). Quality of life in a randomized breast cancer prevention trial of low-dose tamoxifen and fenretinide in premenopausal women. Cancer Prevention Research, 11(12), 811-818. DOI: 10.1158/1940-6207.CAPR-18-0073
Sherer, M., & Maddux, J. (1982). The self-efficacy scale: Construction and validation. Psychoical Reports, 51, 663-671. DOI:10.2466/pr0.1982.51.2.663
Snyder, C. R. (2002). Hope Theory: Rainbows in the Mind. Psychological Inquiry, 13(4), 249-275. https://doi.org/10.1207/S15327965PLI1304_01
Snyder, CR, (2000). The past and possible futures of hope. Jounal of socal and clinical phychology, 19(1), 11-2. https://doi.org/10.1521/jscp.2000.19.1.11
Tu, H., Zhang, L., Xu, M., Zhao, Z., Han, J., & Yan, L. (2024). The mediating effect of self-efficacy on social support and cancer screening behavior among Chinese women: a cross-sectional study. BMC Women's Health, 24(1), 454.‏ DOI: 10.1186/s12905-024-03296-5
Walker, R. J., Smalls, B. L., Hernandez-Tejada, M. A., Campbell, J. A., & Egede, L. E. (2014). Effect of diabetes self-efficacy on glycemic control, medication adherence, self-care behaviors, and quality of life in a predominantly low-income, minority population. Ethnicity & disease, 24(3), 349–355.
Williams, D. M., Dunsiger, S., Emerson, J. A., Dionne, L., Rhodes, R. E., & Beauchamp, M. R. (2020). Are self-efficacy measures confounded with motivation? An experimental test. Psychology & health, 35(6), 685–700. https://doi.org/10.1080/08870446.2019.1683179
Xiong, W., Huang, M., Leung, X. Y., & Li, Y. (2025). The healing impact of travel on the mental health of breast cancer patients. Tourism Management, 106, 104997.‏ https://doi.org/10.1016/j.tourman.2024.104997