تبیین و بازتولیدقدرت‌هایمؤثر بر افزایش کیفیت حضورپذیری بانوان با رویکرد ایرانی-اسلامی (نمونه موردی: فضای شهری پیرامونبقاع متبرکه)
محورهای موضوعی : شهرسازیحمید پورحسین روشن 1 , محمدرضا پورجعفر 2 , حمیدرضا صارمی 3
1 - دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، گروه شهرسازی، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
2 - استاد، دانشکده معماری و شهرسازی، گروه شهرسازی، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
3 - دانشیار، دانشکده معماری و شهرسازی، گروه شهرسازی، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
کلید واژه: نظریه زمینه ای, فضای شهری اطراف بقاع متبرکه, روش تحقیق کیفی, بانوان, حضور پذیری,
چکیده مقاله :
فضاهای شهری اطراف بقاع متبرکه به دلیل ماهیت دینی- آیینی خود بستر مناسبی جهت حضور امن و آزادانه بانوان فارغاز نگرش های جنسیتی ایجاد کرده است. هدف این پژوهش تبیین کیفیات موجود در فضاهای شهری خاص )بقاع متبرکه( ومؤلفه های موجود در آ نها از منظر نظام ادراکی- معنایی بانوان بوده تا در این راستا به تبیین ویژگ یهایی جهت حضور مطلوببانوان در فضاهای مختلف دست یافت. روش شناسی کلی فرآیند پژوهش، روش تحقیق کیفی بوده است. یافته های کیفی مطالعهبا بهر هگیری از نظریه زمینه ای نشان داد که هشت مؤلفه ی ناظر کل، احترام به فضا، قلمرو ذهنی پنهان فضا، ترس از انجام خطا،امید به تشویق، بعد آموزش محور فضا و محرمیت ب هعنوان قدرت های مؤثر برافزایش حضور پذیری زنان مؤثرند. مقوله هسته اینبررسی نیز بازتولید معانی ایمانی و آیینی در فضاهای مذهبی و تأثیر آن بر کیفیت حضور پذیری زنان در فضا هست.
Public spaces are a place for meeting everyday needs and public life in cities. These spaces change over time, based on socioeconomic and cultural conditions. The suitability of the urban spaces depends on the ability of them to respond on the needs of their users. Despite the fact that women consist half the city's population, does not pay attention to the design and construction of urban spaces. It is necessary is to explain the intellectual definitions of women in relation to urban spaces so that can be extracted the factors that increase the quality of women's presence in these spaces. Urban spaces around the holy shrines because of its religious nature have created a good bed for the free and secure presence of women without gender-based attitudes. This research has tried to explain the qualities of special urban spaces (the space around holy shrines) from the Perceptual-Semantic System of Women so answer the reasons for the presence of women in different spaces. Since the purpose of this research is the semantic perception of women from urban spaces, qualitative methodology has been selected as the dominant methodology and ethnographic research method for conducting research operations and the basis theory method for analyzing data. The participants comprise thirty-five women from Rasht's Sagharizan and Lahijan's Gaabune neighborhood. A targeted sampling method was used to select the participants. The data in this study were collected using open observation, participatory observation and interviewing. In this research, the field theory approach, which is one of the methods for analyzing qualitative data, is used to analyze the data. The findings of this study were based on the frameworks presented in the qualitative method and the underlying theory. The textual data and interviews were collected from 35 women in urban spaces Around Holy Shrines in order to open the line for extracting the initial coding concepts. Qualitative findings using the Grounded theory showed that the eight factors of the total observer, respect for space, hidden mental territory, fear of fault, hope for encouragement, educational dimension of space and privacy as essential powers are effective in increasing the presence of women. The obtained findings can be generalized in urban spaces in the following cases: Observer: In the components of observer women, lady's directors, and family presence and ... the ability to represent. Hidden Space Matter: Creating educational and promotional dimensions in a set to change the realm of space users will prepare women and men for space presence .Encourage good behaviors in space: Such a kind of perspective and management will provide a strong pivotal education, especially for lower age groups. Education axis space: Urban space is required to emphasize the proper behaviors of the space .Fear of mistake: Using management and control rules to deal with inappropriate behaviors and hidden cybercrime in space. Participation in space change: the presence of women in space change and change. In this way , the body and space behavior will be corrected, and the requirements of all the groups will be present.
رودگر،محمدجواد. ( 1388). عدالت جنسیتی از دیدگاه علامه طباطبایی و شهید مطهری. مطالعات راهبردی زنان، 49-80.
طباطبایی، محمدحسین.(1390).المیزان فی تفسیر القرآن، (جلد 4)،تهران: مرکز نشر فرهنگی رجا.
علیخواه، فردین؛ وشفیعی،معصومه.(1393).فضا و بازتولید قدرت، مطالعه‌ای درباره تفکیک جنسیتی در دانشگاه‌های تهران، تحقیقات فرهنگی ایران. 7 (25)،95-122.
فاضلی،نعمت الله. (1394). زنانه شدن فضای شهری در ایران امروز، با تکیه بر فضای کلان‌شهر تهران. پژوهش‌نامه زنان ، 2، 107-132.
فاضلی،نعمت‌الله؛ و ضیای،محدثه. (1393). شهردوستدارزنشناساییمعیارهایشهردوستدارزنازنظرزنانمتعلقبهپایگاه‌ها وتیپ‌هایمختلفاجتماعیتهران،نشریه جامعه پژوهی فرهنگی،5، 59-94.
محمد‌پور، احمد. (1392).روش تحقیق کیفی ضد روش (منطق و طرح در روش‌شناسی کیفی)،تهران: نشر جامعه شناسان.
مطهری،مرتضی. (1368). پیرامون انقلاب اسلامی، تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی.(1393).نظام حقوق زن در اسلام،تهران: انتشارات صدرا.
مفید، محمدبن‌محمد.(1391).امالی شیخ مفید، تهران: انتشارات آدینه سبز.
Bagheri, N. (2013).Modernizing the public space: gender identities, multiple maternities, and space politics in Tehran, Unpublished doctoral dissertation, Missouri University, Kansas.
Beebeejaun, Y. (2017). Gender, urban space, and the right to everyday life. Journal of Urban Affairs, 39(3), 323-334.
Fenster, Tovi. (2005). The right to the gendered city: Different formations of belonging in everyday life.Journal of Gender Studies, 14:3, 217-231.
Johnson, A. M., & Miles, R. (2014). Toward more inclusive public spaces: Learning from the everyday experiences of Muslim Arab women in New York City. Environment and Planning A, 46, 5-14
Kern, L., & Wekerle, G. R. (2008). Gendered spaces of redevelopment: Gendered politics of city building. In Gender in an urban world (pp. 233-262). Emerald Group Publishing Limited.
Sweet, E. L., & Ortiz Escalante, S. (2015). Bringing bodies into planning: Visceral methods, fear and gender violence. Urban Studies, 52(10), 1826-1845.
Vaiou, D., & Lykogianni, R. (2006). Women, neighbourhoods and everyday life. Urban Studies, 43(4), 731-743.
Whitzman, C., Andrew, C., & Viswanath, K. (2014). Partnerships for women’s safety in the city: “Four legs for a good table”. Environment and Urbanization, 26(2), 443-456.
Whyte, W. H.(1980).the Social Life of Small Urban Spaces, Washington D.C: Conservation Foundation,
رودگر،محمدجواد. ( 1388). عدالت جنسیتی از دیدگاه علامه طباطبایی و شهید مطهری. مطالعات راهبردی زنان، 49-80.
طباطبایی، محمدحسین.(1390).المیزان فی تفسیر القرآن، (جلد 4)،تهران: مرکز نشر فرهنگی رجا.
علیخواه، فردین؛ وشفیعی،معصومه.(1393).فضا و بازتولید قدرت، مطالعه‌ای درباره تفکیک جنسیتی در دانشگاه‌های تهران، تحقیقات فرهنگی ایران. 7 (25)،95-122.
فاضلی،نعمت الله. (1394). زنانه شدن فضای شهری در ایران امروز، با تکیه بر فضای کلان‌شهر تهران. پژوهش‌نامه زنان ، 2، 107-132.
فاضلی،نعمت‌الله؛ و ضیای،محدثه. (1393). شهردوستدارزنشناساییمعیارهایشهردوستدارزنازنظرزنانمتعلقبهپایگاه‌ها وتیپ‌هایمختلفاجتماعیتهران،نشریه جامعه پژوهی فرهنگی،5، 59-94.
محمد‌پور، احمد. (1392).روش تحقیق کیفی ضد روش (منطق و طرح در روش‌شناسی کیفی)،تهران: نشر جامعه شناسان.
مطهری،مرتضی. (1368). پیرامون انقلاب اسلامی، تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی.(1393).نظام حقوق زن در اسلام،تهران: انتشارات صدرا.
مفید، محمدبن‌محمد.(1391).امالی شیخ مفید، تهران: انتشارات آدینه سبز.
_||_