جایگاه زمان و مکان در روش‌شناسی بعد از هجرتِ پیامبر اکرم (صَلَّی‌اللهُ‌عَلَیهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم) در گذر از جامعه‌ی
محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهیدکتر حمید پارسانیا 1 , دکتر حبیب‌اله حلیمی‌جلودار 2
1 - استادیار دانشگاه باقرالعلوم قم
2 - استادیار دانشگاه مازندران
کلید واژه: پیامبر, روش‌شناسی, جامعه‌ی‌جاهلی, بعد از هجرت, زمان و مکان,
چکیده مقاله :
پیامبر اکرم (صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَآلِهِ وَسَلَّم) در جامعه ای به راه قویم قرآن دعوت می نمود، که مردم به سوی باطل هجوم آورده و فساد و ظلم بر تمام شؤون زندگی آنان مستولی بود، با این وجود، خداوند سبحان می‌خواهد به دست آن حضرتحق را حکومت داده، دل‌های مردم را از پلیدی شرک پاک کند و رفتارشان را پیراسته و اجتماع شان را اصلاح سازد. پیامبر خاتم (صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَآلِهِ وَسَلَّم) در دوران دعوت ده ساله ی بعد از هجرت خود با موقعیت های مختلف از حیث زمان و مکان و با مردمی متفاوت از حیث روان شناختی و جامعه شناختی مواجه بود که این خود اقتضائات متفاوتی را به دنبال داشت. لذا در این مقاله به این سؤال پاسخ داده خواهد شد که آیا این اقتضائات مختلف چه از بُعد روان شناختی و جامعه شناختی و چه از بُعد نقش زمان و مکان در روش شناسی آن حضرت لحاظ شده است؟ با مطالعه و تحلیل کتب تاریخی، سیره، مغازی، تراجم و تفاسیر این نتیجه به دست آمده است که رسول الله (صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَآلِهِ وَسَلَّم) هماز حیث روان شناختیو جامعه شناختی رعایت ظرفیت عقول مردم می نمود، و هم با لحاظ این عبارت که هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد با تأسیس مسجد، تخریب مسجد، اعزام دعات، ایجاد وحدت ملّی، ارسال پیک به سران کشورها، مذاکراه و... توانست گستره ی اسلام را به گستردگی جهان وسعت بخشد.
Great Prophet in society invited people, that they rush to in the direction of null in their all different walks of life,to become dominant corruption and oppression in spite of this, Good God want by that excellencies given right to government, and want cleanse people ̉s heart from polytheism uncleaness and trimmed their behaviour and then amended fhair gathering. The Final prophet in ten years inviting period after own departure was fonforonting with different stations in regard to time and place and with different people in regard to phsycology and sociology that this followed that different exigencies, SO in this paper will answered this question that whether this different exigencies also come from phsycology and Sociology dimension and time and place dimension in that excellency knowing method. With studies and analysis about historiced, sire maghazi, translations, commentary book, getting result, that great prophet observed people,s capacity from phsycology and sociology and with attention to that every speech has place and time and every point has place with establishment mosque and demolition Mosque, dispatch invitations, creation unity, sen ding messenger to negotiation countries,s heads and… He could widen Islam to spreed word.