واکنش های سیاسی امام رضا(ع) در تقابل با بحران های عصر خویش
محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی
امیر اکبری
1
(استادیار گروه تاریخ
دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد)
کلید واژه: بغداد, خراسان, فضل بن سهل, امام رضا(ع), مأمون,
چکیده مقاله :
عصر امام رضا(ع) به عنوان یکی از دوره های پرتنش سیاسی و فرهنگی از جهات مختلف قابل اهمیت است. تقسیم خلافت عباسی، درگیری میان امین و مأمون، خیزش بزرگ علویان و سرانجام دعوت امام به خراسان ناگزیر تدابیر سیاسی خاصی را از سوی امام در مقابل این بحران ها به همراه داشت. ضرورت های سیاسی دعوت امام به خراسان و نیز مقوله واگذاری ولیعهدی به ایشان یکی از وقایع بدیع خلافت عباسی و همچنین نقطه عطفی در تاریخ تشیع به حساب می آید. مقوله پیچیده ولایتعهدی و حضور امام در خراسان سوالاتی را در خصوص تدابیر سیاسی و واکنش های امام در مقابله با این بحران ها پدید آورده است. دوران حضور امام در خراسان با توجه به سیره و عملکرد ایشان بالاخص رسالت فرهنگی را که در قالب مناظرات برقرار ساختند بیش از هر چیز تدابیر امام را در مقابل هوشمندترین خلیفه عباسی یعنی مأمون کارآمد می ساخت. سرانجام توصیه و تأکید امام به مأمون برای عزیمت به بغداد متأثر از درک سیاسی امام از اوضاع آشفته جهان اسلام بود که برای برقراری امنیت و انسجام جامعه اسلامی می بایست صورت می پذیرفت. از این جهت عصر امام رضا(ع) به لحاظ سیاسی و نوع تدابیر امام به لحاظ ویژگی های برجسته آن از جلوه های درخشان دوران ائمه است.
Imam Reza’s (PBUH) period was one of the most challenging political and cultural periods. Division in the Abbassid government, conflict between Amin And Mamon,Alavians’ riot, and Imam’s being invited to Khorasan needed Imam’s special decision to counter the crises. Imam’s being invited to Khorasan and offering him heir to Caliphate was one of the unprecedented events during the Abassid’s era and was a turning point in Shiite’s history. The issue of heir to Caliphate and Imam’s presence in Khorasan called for special political measures on the part of Imam. Imam’s cultural mission was realized in the form of debates, which made his measures against the most intelligent Abbassid Caliphate, Mamon, effective. Imam advised Mamon to move to Baghdad to reestablish security and social cohesion. Such measures, which showed Imam’s prudence, are of the distinguishing features of his period.