تاریخ حکومت و حکمرانی درآئینۀ شعر فارسی (با تکیه بر اشعار فردوسی ، مولوی ، سعدی و حافظ )

محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی

علی محمد جهانی ¹ , علی عشقی سردهی ² , ابوالقاسم امیر احمدی ³

1 - دانشجوی دکتری ادبیات فارسی، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران
2 - استادیارگروه ادبیات فارسی، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران [e-mail]
3 - استادیار گروه ادبیات فارسی، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران .

تاریخ دریافت : 1402/01/26 تاریخ پذیرش : 1402/03/31 تاریخ انتشار : 1402/03/01

کلید واژه: سبک زندگی, حکومت, حکمرانی, شاعران فارسی,

چکیده مقاله :

اشعار شاعران بزرگ آئینۀ روزگار خویش است و در این بین به سبب نزدیکی شاعران با حاکمان و از طرفی دغدغۀ مردمی داشتن واز بطن مردم برخاستن باعث شده است که رفتارحاکمان و نوع حکومت آنان به روشنی در آثار شاعران بزرگ این سرزمین تجلّی پیدا کند. حاکمان تأثیربسزایی در اصلاح یا فساد جامعه و در پی آن سبک زندگی دارند، حکومت طاغوت عاملِ فسادِ سبک زندگی است و برای اصلاح جامعه باید به اصلاحِ حکومت پرداخت. رعیت درتاریخِ حکومت گذشتۀ ایران، حکم گلّه و حاکم و پادشاه نقش چوپان را داشته است که این امر دراحادیث بزرگان نیزکاملا مشهود است. نکتۀ پراهمّیت دیگرقدرت و قوّت یک حکومت از پشتیبانی مردمی آن حاصل می‌شود و حاکم در واقع امانت داراین ودیعۀ ارزشمندِ پشتیبانی مردم است که باید قدردانش باشد. در این مقاله سعی شده است از روش کتابخانه ای و با استفاده از آثار و اسناد و مدارک با اولویت آثار شعرای مورد بحث(فردوسی، مولوی، سعدی و حافظ) و همچنین آثار صاحبنظران برجسته ای که به این استوانه های ادب پارسی پرداخته اند، مصداقهای روشن از تاریخ حکومت و حکمرانی شناسایی و دیدگاههای مختلف محققان مورد مطالعه و تجزیه و تحلیل قرار گیرد.نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که طی دوران تاریخ بیش از هزار ساله شعر فارسی، هر کدام از شعرای بزرگ به شیوۀ خود در اصلاح امور جامعه و تاثیر در حکمرانی مثبت حاکمان نقش داشته اند بطوریکه در پاره ای از موارد، مسیر تاریخ را تغییر داده اند.

چکیده انگلیسی:

The poems of the great poets reflect the conditions of their time, and in the meantime, due to the closeness of the poets to the rulers, as well as being sympathetic to the people and coming from the body of the society, the behavior of the rulers and their type of government is clearly manifested in the works of the great poets of this land. Rulers have a significant impact on reforming or corrupting the society and, as a result, the lifestyle. Tyranny rule is an act of corrupting the lifestyle, and in order to reform the society, the government must be reformed. In the history of Iran's past government, the people were the herd and the ruler or the king was the shepherd, which is clearly evident in the hadiths of the elders. Another important point is that the power of a government comes from its popular support, and the ruler is actually the trustee of this valuable support, which he should be grateful. In this article, using the library method and using the works and documents of the discussed poets, including Ferdowsi, Rumi, Saadi and Hafez, as well as the works of prominent scholars who have addressed these great men of Persian literature, indicators of the history of government and governance were identified and be introduced.