نقش حرمسرا در سیاست خارجی صفویان

محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی

انور خالندی ¹ , کیوان شافعی ² , معصومه درسار ³

1 - دانش آموخته دکتری تاریخ ایران
2 - استادیار گروه تاریخ، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.
3 - دکترای تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی

تاریخ دریافت : 1401/02/16 تاریخ پذیرش : 1401/05/15 تاریخ انتشار : 1401/06/01

کلید واژه: سیاست خارجی, زنان, صفویان, حرمسرا, خواجگان,

چکیده مقاله :

حرم یا حرمسرا در طول تاریخ ایران همواره نقش سیاسی و اجتماعی داشته و عموماً بر ساختار سیاسی کشور تأثیر نهاده است. در دوره صفوی نیز حرمسرا همواره در سیاست‌های داخلی و خارجی کشور دخالت می‌کرد. مقاله حاضر در پی روشن نمودن میزان تأثیر و دخالت حرمسرا در سیاست خارجی صفویان و تصمیم‌گیری در این حوزه است که به عنوان یکی از کانون های مطرح در تصمیم‌گیری سیاست خارجی صفویان قابل بررسی است. روش تحقیق در این مقاله مبتنی بر روش توصیفی ـ تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات نیز کتابخانه‌ای است.یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد که در این دوره نقش حرمسرا در سیاست خارجی صفویان دارای فراز و نشیب بوده است. تا قبل از دوره شاه عباس یکم حرمسرا به میزان کمی در مقایسه با دوره پس از شاه عباس یکم در امر سیاست خارجی دخالت داشتند. لکن به دلیل سیاست جدید شاه عباس مبنی بر در حرم نگهداشتن شاهزادگان و تربیت آنان در حرمسرا، پس از او نوعی کانون پنهان قدرت در داخل حرمسرا که متشکل از زنان و خواجگان بود، تشکیل گردید که نقش مهمی در تصمیم گیری و مسائل مربوط به سیاست خارجی صفویان داشتند.

چکیده انگلیسی:

Harem had always played a social and political roles throughout the history of Iran and generally had influenced the political structure of the country. And also, in the Safavid period, the Harem interfered in the Internal and foreign policy of the country. This article wants to clear the rates of impact and interference of harem on the foreign policy of the Safavids, a problem that can be studied as one of the raised canon on the act of decision making on the foreign policy of the Safavids. The findings of our research shown that in this period the role of Harem in the foreign policy of the Safavids was in Ups and downs condition. Before Shah Abbas I the Harem had little interference in foreign policy in compared with the period before him. But because of the king's new policy on keeping and upbringing the princes in the harem, after him, a hidden center of power that was composed of women and eunuchs had been formed within the harem in which had important role in decision-making and relevant issues on the foreign policy of the Safavids.The research method in this article is based on analytical- descriptive method and the way of data collecting is Libraries method.