تحلیلی بر تحول ذائقه ایرانی از قهوه به چای در عصر قاجار

محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی

علی اکبر غندی ¹ , سهیلا ترابی فارسانی ² , احمد کامرانی فر ³

1 - دانشجوی گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران. [e-mail]
2 - دانشیار گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران. (نویسنده مسئول) [e-mail]
3 - استادیار گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

تاریخ دریافت : 1397/05/21 تاریخ پذیرش : 1397/07/22 تاریخ انتشار : 1396/12/01

کلید واژه: قاجار, چای, قهوه, تغییر ذائقه,

چکیده مقاله :

چکیده علیرغم این که در طول چند صد سال و تا آخرین دهه های قرن 13 ه.ق، نوشیدنی محبوب و عمومی همه مردم ایران قهوه بود، اما در آخرین دهه های این قرن و اوایل قرن 14 ه.ق، چای جزء جدایی ناپذیر آداب غذایی هر فرد ایرانی گردید. بدیهی است بررسی و تحلیل این تغییرات از اهمیت ویژه ای در تاریخ اجتماعی ایران برخوردار است.از این رو و در این نوشته به دنبال پاسخ به این پرسش هستیم که چه عواملی در تغییر ذائقه ایرانی از قهوه به چای دخیل بوده و این تحول چگونه صورت گرفته است؟ به زعم ما هر چند نقطه صفری برای شروع تغییرات در کنش افراد در طول تاریخ وجود نداشته و ندارد، اما دستاوردهای این پژوهش حاکی از آن است که نقطه عطف این جامعه پذیری در دو دهه آخر قرن 13 ه.ق، به وقوع پیوست. هر چند از اولین سال های شکل گیری سلسله قاجار، بذر این تغییر کاشته شد و در اواخر حکومت ناصری به بار نشست. در این پژوهش کوشیده می شود علل و عوامل داخلی و خارجی این تغییر اجتماعی واکاوی شود و روش تحقیق به صورت کتابخانه ای است. کلید واژه: چای، قهوه، تغییر ذائقه، قاجار، قهوه خانه ، چای خانه.

چکیده انگلیسی:

Abstract Although for hundreds of years and also until the last decades of the 13th century (H.Q.) coffee was Iranians’ popular and favorite drink, over the late 13th and early 14th centuries, tea became an inseparable item of every Iranian eating habits. Studying and analyzing such a change has some special importance in the social history of Iran. Hence, the present piece of research tries to find out what factors made the Iranians change their drink from coffee to tea, and how the change occurred. As we think, although there has not been a clear historical starting point for the beginning of people’s habit changes, the results of the present paper indicate that the peak of such a social popularity occurred during the two last decades of the 13th century (H.Q.). The early years of forming Ghajar dynasty ushered in introducing the change and its outcome appeared over the ending years of Naseri government. In the present paper the researcher has tried to have an in-depth look at the given domestic and foreign social changes. Library research method has been used by the researcher. Key words: tea, coffee, eating habit change, Qajar, coffee shop, Tea shop