بررسی تاریخ تصوف و تشیع در دوران حکومت تیموریان ایران

محورهای موضوعی : تاریخ ایران اسلامی

پوران دخت رمضان جماعت ¹ , ناصر جدیدی ²

1 - گروه تاریخ، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد، نجف آباد، ایران
2 - گروه تاریخ، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد، نجف آباد، ایران

تاریخ دریافت : 1400/09/26 تاریخ پذیرش : 1401/08/03 تاریخ انتشار : 1400/08/01

کلید واژه: تشیع, تصوف, حروفیه, تسنن, نوربخشیه,

چکیده مقاله :

یکی از ویژگی های بارز دوره حکومت تیموریان ایران گسترش همزمان طریقت های تصوف و نزدیکی آن با تشیع است که در دراز مدت تحول بزرگی در مذهبن طریقتهریان ایران گسترش همزمان طریقته های تصوف و نزدیکی آن با تشیع است غالب در ایران بوجود آورد و در نهایت نیز غلبه تشیع بر تسنن را در دوره صفویه در پی داشت . دوران تیموری از لحاظ ارتباط میان تصوف و تشیع دارای خصلت ویژه ای بود در این دوره تصوف و تشیع با از دست دادن جهات ممیزه خود و با افزوده شدن عنصر فلسفی به هر دو موجب تکوین جنبش های ارتباط میان تصوف و تشیع دارای خصلت ویژه ای بود در این دوره تصوف و تشیه با از دست دادن جهات ممیزه خود و با اف فکری شد که آینده را برای هر دو رقم زد . از سوی دیگر آغاز قرن نهم ، یک مقطع حساس در تاریخ تشیع ایران به شمار می‌رود؛ چرا که تصوف در این دوره حلقه پیوند تسنن و تشیع گردید و خود تشیع نیز در قالب تصوف تبلور یافت و همین موضوع در گسترش و نفوذ تشیع در بسیاری از سرزمین‌های اغلب سنی‌ مذهب نقش مهمی ایفا کرد. در این دوره یک فقیه شیعی خصوصیات یک صوفی تمام عیار را داشت و یک صوفی محض نمونه ای از یک متکلم شیعی جلوه می نمود. اینکه چرا و چگونه تصوف و تشیع در این دوره با هم همسو شد از جمله مباحثی است که همیشه مورد سوال پژوهشگران قرار داشته است.

چکیده انگلیسی:

The extraordinary development of Sufism and the proliferation of monasteries is a feature of the ninth century AH in Iran. On the other hand, the beginning of this century is a significant period in the history of Shiism in Iran; Because Sufism in this period became the link between Sunni and Shiite and Shiism itself was crystallized in the form of Sufism and this issue played an important role in the spread and influence of Shiism in many lands of most Sunni religions. Many sects of thought with the Shiite approach such as Harufiyeh, Moshasheieh, Noorbakhshieh and Nemat Elahieh in transferring the Iranian intellectual approach from Sunni to Shiite in the ninth century AH finally provided the grounds for the emergence of the Safavid Shiite government in every way. How Sufism was incorporated into Shi'ism is one of the topics that has always been questioned by scholars.This research seeks to study the proximity and connection between Sufism and Shiism in the ninth century AH with a descriptive and analytical method and analyze its consequences. It was especially religious in connection with Sufism and Shi'ism of the previous period.