ارتقای سلامت جسمی روانی شهروندان با طراحی محیط و منظر شهری

محورهای موضوعی : آب و محیط زیست

محمد باقری ¹ , حمیدرضا عظمتی ²

1 - استادیار، گروه معماری، دانشگاه هنر اسلامی تبریز
2 - استادیار گروه معماری، دانشگاه شهید رجایی

تاریخ دریافت : 1387/01/18 تاریخ پذیرش : 1387/05/26 تاریخ انتشار : 1388/01/01

کلید واژه: طراحی پایدار, اختلاط کاربری ها, فضاهای پیاده مدار, توسعه نوسنت گر ا, حمل و نقل عمومی, سلامت و ایمنی,

چکیده مقاله :

بحران سلامت و عدم ایمنی محیطی در ابعاد جسمی و روانی، فضاهایشهری ومسکونی معاصر را تهدید م یکند. فقدان ایمنی شهرونداندر مقابل تصادفات، عدم امنیت در فضاهای شهری و سکونتی، انزو ا،افسردگی و گسست اجتماعی در محلات شهری و نیز وابستگی مفرطشهروندان به اتومبیل و ک متحرکی در اقشار مختلف از بیمار یهای مزمنشهری و محیطی هستند. در چنین شرایطی اتخاذ رو کیر دهای نوینبرنامه ریزی و طراحی محیط برای ارتقای سلامت محیطی شهروندانضروری است. طراحی فضاهای باز و محلات شهری متناسب با آسایشو سلامت شهروندان کیی از اهداف طراحی شهری پایدار به شمار م یرودکه در سا لهای اخیر- به ویژه در کشورهای توسعهی‌افته گسترش زیادیداشته و ارائه راهنماها و معیارهای طراحی برای آسایش، سلامت و ایمنیشهروندان از نتایج چنین رو کیردی بوده است. فرضیه این نوشتار آن استکه رو کیرد طراحی محلات شهری پایدار از طریق طراحی و ارتقای کیفیتفضاهای شهری و نواحی مسکونی م یتواند به ارتقای سلامت عمومیشهروندان منجر شود. بر این اساس طراحی فضاهای باز و سبز محل ی،برنامه ریزی فضاهای شهری پیاد ه، ایجاد محلات متراکم با کاربر یهایمختلط مسکونی و تجاری و اداری، اجرای طر حهای شهری میا نافزا درفضاهای باز و ب لااستفاد ه، افزایش دسترسی فیز کیی و بصری ساکنان بهطبیعت از طریق طراحی طبیع تگر ا، ایجاد فرص تهای فرهنگی اجتماعیو تجاری تفریحی در محله ، کاهش وابستگی زندگی شهری به اتومبیلاز طریق تجهیز محلات به خدمات عمومی نظیر مدارس محله ا ی، توسعهشبکه حمل و نقل بین محلی و ارتقای کیفیت فضاهای جمعی در مراکزمحلی متناسب با گرو ههای جمعیتی استفاده کننده از راهبردهای پایدار برایارتقای سلامت و ایمنی عمومی در محیط شهری شناخته شده است. بدیهیاست که افزایش کارایی محیط و منظر شهری و استفاده بیشتر شهرونداننیز به ترویج و گسترش فعالیت فیز کیی و حمل نقل غی رموتوری نیز کمکخواهد کرد.

چکیده انگلیسی:

Current urbanization and settlement trends haveadverse psycho-physical impact on the safety,health and well-being of the city dwellers. Crime,lack of community, lack of physical activity anddependence on motorized transportation serve asexamples of urban ills. Sustainable design strategiesin urban neighborhoods and open spaces can havesignificant contribution to human physical healthand psychological well-being. The sustainable urbandesign agenda and design criteria such as green andquality open spaces, pedestrian areas, creating denseneighborhoods with mix land uses and infilldevelopment projects in derelict and lost spaces,decreasing dependence on motorized transportwith public services such as community schoolsand developing local public transport are of themain strategies that can addressed the varioushealth and well-being contributions of differenturban habitats. 

منابع و مأخذ:

1. UN-HABITAT, 1996 .The Habitat Agenda Goals and
Princi ples, 14-Commitments and the Gl bal Plan for
Action. Available at:
<http://www.unhabtat.org/declarations/documents/The_
Habitat_ Agenda.pdf
2. Tzoulas,K,James,p.Finding Links Between Biodiversity and
Human Health and Well-Being, School of Environment life
Science, University of Salford,England,Manchester,MS4W.
Available at: www.els.salford.ac.uk/urbannature/outputs/
papers/ Tzoulas_IPRC04.pdf
3. WHO, 1997. City Planning for health and sustainable devel
opment. European Sustainable Development and Health
Series 2.EUR/ICP/ POLC 06 03 05B.
4. Jackson L E.The relationship of urban design to
human health and cindition.Landscape And U ban
Planning.2003:64191-200. Available at:
<http://www.elsevier.com/locate/landurblan.
5. Sullivan W.C, Kuo F.E Depooter, S.F.The Fruit Of
Urban Nature,Vital Neighborhood Spaes. Environment and
Behavior.2004:36(5):678-700.
6. Badland, H.Schofield, G.Transport, urban design and
physical activity: an evidence-based update. Transport
Research Part D10 (2005)177-196.
7. Promoting Public Health through Smart Growth; 2005.
Available at: www.smartgrowth.bc.ca/downloads/SGBC_
Health%20Report%20 Final.pdf
8. DTLR, 2002. Improving urban parks play areas and open
space. Department of Transport Local Government and
Regions; London.
9. Morris, Nina .” Health, Well-Being and Open Space
Literature Review”, 2003. Available at:
<http: www. Www .openspace.eca.ac.uk/pdf/Health Well
being.pdf
10. Creating a Healthy Environment: The Impact of the Built
Environment on Public Health. Washington, DC: Sprawl
Watch Clearinghouse Monograph Series; 2001. Available
at: http://www.sprawlwatch.org. Accessed January 10,
2002.
11. Saelens B, Sallis JF, and Black JB, Chen D. Neighbor
hood-based differences in physical activity: an environ
ment scale evaluation. American Journal of Public Health
2003; 93(9):15521558.