شناسایی ومقایسه تطبیقی پسماندهای ویژه صنعتی با کاربرد روش‏های UNEP,RCRA و فهرست مدون ایران (مطالعه موردی یک مجتمع پتروشیمی در غرب ایران)

محورهای موضوعی : آب و محیط زیست

پریسا احمدی ¹ , نعمت اله جعفرزاده حقیقی فرد ² , لعبت تقوی ³ , مهدی احمدی مقدم ⁴

1 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد علوم محیط‌ زیست، دانشکده محیط‌زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران *(مسئول مکاتبات)
2 - مرکز تحقیقات فن آوری های زیست محیطی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران.
3 - دانشکده محیط‌زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
4 - مرکز تحقیقات فن آوری های زیست محیطی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران. گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران.

تاریخ دریافت : 1392/01/21 تاریخ پذیرش : 1392/05/30 تاریخ انتشار : 1393/07/01

کلید واژه: پسماندهای صنعتی ویژه, UNEP, RCRA, فهرست مدون کشوری,

چکیده مقاله :

صنعت پتروشیمی یکی از مهم ترین پایه های تولیدی و از شاخص های توسعه یافتگی درکشور بوده اما از انجا که هر فرایند تولیدی در صنعت مستلزم رهاسازی مقادیری مواد زاید و پسماندهای غیرقابل مصرف است، غالبا موجب تولید پسماندهای متنوعی شده و باعث تاثیر سو برمحیط زیست می شوند.یکیاز شیوه های بسیار مناسب برای ایجاد تعامل و پیوند بین صنعت پتروشیمی و محیط زیست و کاهش اثرات سوء فعالیت های این صنعت در محیط زیستشناسایی و مدیریت منسجم پسماندهای این بخش صنعتی جهت کاهش مشکلات محیط زیستی ناشی از تولید آن ها و جلوگیری از اتلاف مواد با ارزش و قابل استفاده ناشی از فرایند تولید است. این مطالعه با هدف شناسایی و مقایسه تطبیقی پسماندهای ویژه یک مجتمع پتروشیمی در غرب ایران با هدف آمارگیری در چهارچوب مدیریت صحیح پسماندها و کاهش مخاطرات محیط زیستی ناشی از تولید آن ها انجام شده است. پس از شناخت و بررسی فرایند تولید، نقاط تولید، نوع و حجم پسماندهای تولیدی و تناوب تخلیه آن ها شناسایی شد و براساس روش های ارایه شده بین المللی( RCRA، UNEP) و فهرست مدون کشوری پسماندها گروه بندی شده و شناسه های مخصوص به هر ماده اختصاص داده شد. در این واحد صنعتی 42 چشمه تولید وجود دارد که منجر به تولید سالیانه 353 تن پسماند می شود. بررسی دوره تولید نشان داد %6/65 پسماندها به طور دایم و %3/34 به طور موقت تولید می شود. مهم ترین پسماند تولید شده روغن های صنعتی و زاید می باشد، این مواد دارای خصوصیات سمیت، اشتعال زایی و واکنش پذیری هستند، بنابراین نیاز به رعایت نکات ایمنی در مدیریت آن ها است.

چکیده انگلیسی:

The petrochemical industry is one of the most important production bases and the country's development indicators. Since the production process involves the release of dozens of wastes and non- consumable materials, however, it often leads to creation of various wastes and have adverse effects on the natural environment. One very good way to create interaction and connection between the petrochemical industry and the environment and to reduce the adverse effects of industrial activities on the environment is identification and management of wastes in this industrial sector to reduce the environmental problems associated with its production and prevents loss of valuable and usable materials in the production process. This study aimed to identify and compare the special wastes of a petrochemical complex in the Western Iran to survey within the waste proper management framework and reduce the environmental risks associated with their production. After the identification and assessment of production process, the areas of production, type and volume of produced wastes, and the frequency of discharges were detected. Based on the proposed International (RCRA, UNEP) methods and Iran’s written list, the wastes were grouped and unique identifiers were assigned to each of the materials. In the studied industrial unit, 42 production areas produced 353 tons of wastes per year. The investigation showed that 65.6% of wastes were produced permanently and 34.3% were produced temporarily. The most important produced waste was industrial and waste oil. This material has toxicity, flammability, and reactivity properties; so safety is needed in handling them.

منابع و مأخذ:

1. El-Fadel, M., Zeinati, M., El-Jisr, K., Jamali, D., (2001).Industrial waste management in developing countries; the case of Lebanon. J. Environ. Manage., 61: 281–300.


2. احمدی، پریسا- شناسایی و طبقه­بندی پسماندهای صنعتی خطرناک مجتمع صنایع پتروشیمی کرمانشاه براساس روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP)- پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات تهران- دانشکده محیط­زیست و انرژی، 1392: صفحات68 تا73 و 90 تا93 و113 تا 120.
   
   
   1. RCRA’s chemical waste compatibility list, adopted from www.epa.gov
   
   
   2. Shaw , 1983 , International Legislation and the Transport of Hazardous Wastes UNEP Industry and Environment . Special issue .
   
   
   3. Iran's Environmental Protection Agency - Office of Water and Soil Pollution -1389 htpp://www.irandoe.org/doeportal/wsp
   
   
   4. گروه پژوهشی و تحقیقاتی نارگان زیست اندیش-مروری بر تعاریف و قوانین پسماندهای صنعتی- چاپ اول- انتشارات سازمان بازیافت و تبدیل مواد- 1390- فصل اول.
   
   
   5. سبزعلیپور، سیما و همکاران- امکان سنجی کمینه سازی مواد زائد صنعتی در مجتمع پتروشیمی بندر امام- فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست- 1385-  دوره نهم شماره2
   
   
   6. نامداری، اعظم- شناسایی، طبقه بندی و مدیریت پسماندها و مواد شیمیایی مصرفی در شرکت پتروشیمی پردیس عسلویه براساسRCRA  و کنوانسیون بازل- فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، 1389- دوره دوازدهم، شماره4.
      
      
      1. US Environmental Protection Agency, Identification and listing of hazardous waste, 40 CFR, Chapter I , PART 261, adopted from http://ecfr1.access.gpo.gov
      
      
      2. EPA, 2003, Program for Identification and Classification on Used Oil
      
      
      3. Environmental Protection Agency , 1990 , hazardous Waste management System, Federal Register , Vol. 45 , No. 98 , Book 2 , USA
      
      
      4. Abduli. M. A, Abbasi. M, Nasrabadi. T,  Hoveidi. H, Razmkhah. N-2006-  Solid waste management in Tabriz Petrochemical Complex-Iran. J. Environ. Health. Sci. Eng., 2006, Vol. 3, No. 3, pp. 185-192
      
      
      5. Nancy , J. , 1992 , Industrial Pollution Control , 2nd edition , Van Nostrand reinhold , New York , PP. 96-111
      
      
      6. Cheremisinoff, N. P., (2003). Handbook of solidwaste management and waste minimization Technologies, Butterworth-Heinemann.
      
      
      7. جعفرزاده، محمدتقی و همکاران- الزامات مدیریت پسماند (الزامات زیست محیطی صنایع پتروشیمی)- چاپ اول- انتشارات مدیریت HSE شرکت ملی صنایع پتروشیمی- 1390- فصل نهم.
         
         
         1. Kum V., Sharp A. and Harnpornchai N. 2005. Improve the Solid Waste Management in Phnom Pech City: astrategic approach.
         
         
         2. Pescod , M.B. , Saw , C.B., 1998 , Health Care Waste Management and Recycling in Four Major Cities , Malaysia. 10- P.M.