برنامه ریزی و زو ن بندی ذخیر ه گاه زیستکره حرا براساس معیارهای بین المللی با تأکید بر جزیره قشم( با استفاده ازGIS)
محورهای موضوعی : آب و محیط زیستحسنعلی لقایی 1 , مسعود منوری 2 , بشیر رئیسی 3
1 - عضو هیات علمی دانشگاه تهران
2 - دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
3 - دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
کلید واژه: برنامه انسان و کره مسکون, ذخیر ه گاه زیست کره, منطقه حفاظت شده, پارک ملی, پناهگاه حیا توحش, تالاب بین المللی, زون بندی, مدیریت, برنامه ریزی,
چکیده مقاله :
از آنجایی که هدف از این تحقیق بهر هبرداری بهینه از منطقه مورد مطالعهدر راستای اهداف ذخیره گاه زیست کره بود با استفاده از منابع اکولوژیک ومنابع اقتصادی اجتماعی با بهره گیری از روش تجزیه و تحلیل سیستمیجهت زو نبندی استفاده GIS و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیاییگردید. با توجه به اینکه این منطقه فاقد عوارض برجسته و تغییراتتوپوگرافی خاص بوده جهت زون بندی ذخیره گاه زیس تکره از نقش ههایشیب، ارتفاع، جهت و در نهایت نقشه واحد شکل زمین که به طور معمولدر مطالعات مربوط به ارزیابی توان اکولوژیک محی طهای خشکی مورداستفاده قرار می گیرد، در این مطالعه مورد استفاده قرار نگرفته و به جایآن از فاکتورهای بیولوژیکی و اقتصادی اجتماعی و نق شهای سه گانه ذخیره گاه زیست کره )نقش توسعه نقش حفاظت، نقش لجستیک( وتعریف مربوط به هر یک از زو نها، مورد استفاده قرار گرفت که در نهایتت عداد سه هسته طبیعی، یک زون ضرب هگیر پیرامونی و 2 زون بینابینیانتخاب گردیدند که از سطح کل ذخیر هگاه زیس تکره 28983 هکتار بهعنوان زون هسته 50156 هکتار به عنوان زون ضرب هگیر پیرامونی و 7694هکتار به عنوان زون بینابینی اختصاص یافته اند.
As the aim of this research was optimum use offield area ,along with goals of biosphere reservestatutory frame work, the ecological and socioeconomicalinformation sources, and systematicanalysis method, and GIS technology were usedto zone the area. Since the area lack specifictopographic changes and other noticeable factors,gradient, altitude, direction and also unifiedtopographic map which were usually used in theassessment of ecological capacity of terrestrialecosystem have not been used in this study. Andinstead, biological and socio-economical factorsand three functional roles of biosphere reserves(conservation, development and logistic) anddefinition related to each zone has been considered.Finnally, it was selected three core zone, onesurrunding buffer zone and two transition zoneswhich there have been delineated 28983 ha oftotal surface area of Harra biosphere reserve ascore zone, 50156 ha as buffer zone, and 7694 ha astransition zone.
. بلوکباشی، علی. ) 1379 (، جزیره قشم صدف ناشکفته خلیج فارس، دفتر
پژوه شهای فرهنگی
2 . پوروخشوری، علی. ) 1380 (، راهکارهای توسعه بهینه زیس تمحیطی در
گردشگری ساحلی، انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست
. 3. تصاویر ماهوار های 1998 ، لندست 7
4 . خسروی، محمد. ) 1371 (، مطالعه اکولوژیک جنگ لهای حرا در منطقه
حفاظت شده حرا، سازمان حفاظت محیط زیست.
5 . دانه کار، افشین. ) 1380 (، بررسی رابطه متقابل درختان حرا و جانوران
وابسته )با تأکید بر شکم پایان(، درجنگ لهای مانگرو حوزه خمیر و قشم
)ذخیر هگاه بیوسفری حرا(،پایا ننامه دکترا، دانشکده منابع طبیعی وعلوم
دریایی، دانشگاه تربیت مدرس
6 . رئیسی، بشیر. ) 1376 و 1377 و 1378 و 1379 و 1380 (، گزار شهای
مأموریت از ذخیره گاه زیست کره حرا، دفتر زیستگا هها و امور مناطق،
سازمان حفاظت محیط زیست
1379 ( گزارش اقتصادی - 7 . سازمان برنامه و بودجه استان هرمزگان ) 80
اجتماعی استان هرمزگان
1374 ( ایستگاه سینوپتیک جزیره قشم - 8. سالنامه آماری ) 1379
9 . فاطمی، محمدرضا. ) 1370 (، پروژه بررسی های اکولوژیک پهنه جزر و
مدی بندرخمیر سازمان حفاظت محیط زیست.
1. قهرمان، احمد. ) 1378 (، راهنمای نقشه پوشش گیاهی طبیعی جزیره 0
قشم.
11 . مرکز آمار ایران، ) 1375 (، سرشماری عمومی نفوس ومسکن شهرستان
قشم
1. مجنونیان، هنریک. ) 1374 (، ذخیر هگا ههای زیس تکره، انتشارات 2
سازمان حفاظت محیط زیست
1. مجنونیان، هنریک. ودیگران ) 1376 (، منطقه حفاظت شده حرا، 3
انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست
1. مجنونیان، هنریک. ) 1376 (، ذخیر هگاه زیس تکره، مجله طبیعت و 4
منابع، شماره 7
15 مهندسین مشاور سوئکو ) 1999 (، طرح جامع جزیره قشم
16- UNESCO. MAB digest 19.1998.A guide to biosphere
reserve management: A methodology applied to French
biosphere reserves
17- UNESCO, Biosphere reserve directory, Department
of environment of IRAN
18- www.unesco.org