برآورد ارزش اقتصادی و منافع زیست محیطی باغ زیتون (مطالعه موردی: استان قم)
محورهای موضوعی : اقتصاد محیط زیست
زینب کوره پزان
1
(دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران)
الهام فروتن
2
(استادیار گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران)
کلید واژه: اکسیژن, ایران, باغ زیتون, تثبیت کربن,
چکیده مقاله :
تعیین ارزش اقتصادی منابع زیست محیطی، راهکاری برای آشنا کردن مردم با خدمات و محصولات ارایه شده توسط عملکردهای زیست محیطی است. این مقاله درآمد اقتصادی یک باغ زیتون به مساحت 50 هکتار واقع در روستای لنگرود بخش قنوات استان قم را با درنظر گرفتن فاکتور های زیست محیطی (کالا و خدمات زیست محیطی مهم نظیر تولید اکسیژن ،جذب کربن وخدمات مربوط به حفاظت خاک) و بدون آن (تنها برآورد هزینه/درآمد اقتصادی) بر اساس روش های مبتنی بر هزینه ارزش گذاری مورد ارزیابی قرار می دهد. نتایج مطالعه نشان می دهد درآمدکل شامل جمع کارکردهای زیست محیطی و درآمد خالص اقتصادی باغ زیتون مورد نظر در دوره زمان 1383-1395 برابر با 325/21806939 میلیون ریال و درآمد خالص کل باغ بدون احتساب درآمد زیست محیطی برابر با 795/35948 میلیون ریال می باشد. درآمد کارکردهای زیست محیطی که ارزش ریالی درآمد حاصل از تولید اکسیژن، ترسیب کربن و تثبیت مواد مغذی خاک می باشد به ترتیب 07/20022449 ، 14/1746331 ، 319134/2210 میلیون ریال می باشد. همچنین نتایج نشان داد بیشترین ارزش ریالی کارکردهای زیست محیطی مربوط به تولید اکسیژن می باشد.
The economic value estimation of environmental resources is known as an approach to familiarize people with the services and products provided by environmental functions. So, in this research, the economic income of olive garden with 50 hectares located in Langerud village of Qom Province were evaluated with respect to environmental factors (goods and important environmental services such as oxygen production, carbon sequestration and services relating to soil conservation) and without considering it (only estimating the cost / income economy) based on cost –value methods. The results of the study revealed that olive garden total income including environmental value and economic net income were equal to 21,871,565.23 million Rial whereas; total net income without environmental income were 35948,795 million Rial in the period of 1383-1395. Ecological function income of oxygen production, carbon sequestration and soil nutrient maintain were 20,022,449.07, 1,746,331.14, 2210.319 million Rials, respectively. The results also verified the highest environmental value was related to oxygen production.
1- شفیعی لادن ،" شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه کاشت زیتون دراستان کرمان"،تابستان 1386 ، مجله اقتصادکشاورزی و توسعه ، شماره ۵۸(ویژة سیاست های کشاورزی)،
2- کریم زادگان،حسن، "مبانی اقتصاد محیطزیست"، 1382 تهران، انتشارات چاپ و نشر بازرگانی
3- دهمرده مجید،شهرکی جواد،"ارزیابی اقتصادی خسارات ناشی ازخشکی تالاب هامون بر اکوسیستم گیاهی وجانوری تالاب"، مجله تحقیقات اقتصاد کشاورزی،زمستان 1394؛ جلد 7: شماره 4
4- میرزایی فرشته، مبرقعی نغمه ،”تلفیق ارزشگذاری اقتصادی و ارزیابی اثرات محیط زیستی درایران:چالشها وراهکارها” بهار و تابستان 1391، ،مجله محیط زیست و توسعه، سال 3، شماره 5، ، صفحه 54-45
5- Bell and Garyd, "Marginal Value ofCoastal Wetlands to Florida'sCommercial Fisheries", St. Lucie press, 1989.
6- Lallan Prasad and et al, "Economic Valuation of Ecological Functions and Benefits: A Case Study of Wetland Ecosystems Along the YAMUNA River Corridors of Delhi Region",Department of Business Economics,university of Delhi Institute of Economic Growth, Delhi; and Centerfor Environmental Management ofDegraded Ecosystems, University of Delhi, 2000-2001.
7- De Groot, R. et al, "A Typology for the Classification, Description and Valuation of Ecosystem Function, Goods and Services, Ecological Economics",2002.
8- Suparmoko, Matius, "ECONOMIC VALUATION FOR ENVIRONMENTAL GOODS AND SERVICES (MARKET PRICE METHOD)", Regional Training Workshop on “The Economic Valuation of the Goods and Services of Coastal Habitats”, 2008.
9- Maitre, Daniele Perrot,"Valuing ecosystem services-advantages and disadvantages of existing methodologies and application to PES", Seminar on environmental services and financing for the protection and sustainable use of ecosystems, Geneva, 10-11 October,2005.
10- شادمان لاهیجی،فروغ، 1383 -1384 ،"ارزشگذاری اقتصادی تفرجی تالاب امیرکلایه"،پایان نامه کارشناسی ارشددانشگاه آزاداسلامی واحدعلوم و تحقیقات.
11- لطیفی اسکویی،نگین، 1385- 1384 ،"ارزشگذاری اقتصادی تفرجگاهی پارک جنگلی عونبن علی تبریز"،پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاداسلامی واحدعلوم و تحقیقات.
12- یزدانی سعید،عباسی اکرم "برآورد ارزش اقتصادی منافع زیست محیطی جنگل ها مطالعه موردی بخش نمخانه جنگل خیرود در شهرستان نوشهر"، پاییز 1389، مجله تحقیقات اقتصاد کشاورزی،جلد2 ،شماره3 ،صفحه 53-33
13- Nemecek, T., Rebitzer, G., and pielmann, M. 2004. Overview andMethodology-coinvent data v1.1. Swiss Centre for Life Cycle Inventories(ecoinvent), D¨ubendorf. Ecoinvent Report 1, p:75.
14- آسافو-آجایی، جان، ، "اقتصاد محیط زیست برای غیر اقتصاددانان"، ترجمه سیاوش دهقانیان،1381 ،انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، چاپ اول.
15- عباس پور مجید ، عابدی زهرا ، احمدیان مجید ظفری فرزانه، "ارزشگذاری اقتصادی کارکردهای بازاری منابع زیست محیطی دریاچه ارژن –پریشان باتأکید برگونه های آبزی"،بهار1392، مجله علوم و تکنولوژی محیط زیست،دوره 15 شماره1
16- Bateman ,I.,Willis K 1999.Valuing environmental preferences Theory and practice of the contingent valuation method in the US,EU ,and developingCountries.Oxford:Oxford university Press.511-539
17- طرح های امور آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان قم
18- آزموده علی،کاویان عطااله ، سلیمانی کریم ، وهاب زاده قربان "مقایسه میزان روانآب و فرسایش در خاکهای تحت پوشش کاربری های جنگل، زراعی و باغ با استفاده از شبیه ساز باران" ،شهریور1389، نشریه آب و خاک،جلد 24 ، شماره 3، ،ص. 500-490
19- جعفری میانایی فاطمه ، عسگری حمیدرضا و حسینعلی زاده محسن،" بررسی تأثیر تاج پوشش های مختلف زیتون بر برخی خصوصیات خاک در یک سیستم آگروفارستری(مطالعه موردی: شهرستان آق قلا- استان گلستان)"، 1394، نشریه پژوهش های حفاظت آب و خاک،جلد بیست و دوم، شماره ششم،ص325-317
20- Salisbury, F.B., and C.W. Ross. 1978. Plant Physiology. Wadsworth Publishing Company, Belmont, CA. 422 pp.
21- David J. Nowak, Robert Hoehn, and Daniel E. Crane,(2007)Oxygen Production by Urban Trees in the United States,Arboriculture & Urban Forestry 33(3):220–226.
22- Adriano Sofo a, , Vitale Nuzzo a, Assunta Maria Palese a, CristosXiloyannisa,GiuseppeCelano a, Paul Zukowskyj b, Bartolomeo Dichio(2005), Net CO2 storage in mediterranean olive and peach orchards, Scientia Horticulturae 107 :17–24
23- David J. Nowak,, Eric J. Greenfield a, Robert E. Hoehn a, Elizabeth Lapoint ,(2013)Carbon torage and sequestration by trees in urban and communityareas of the United States,Environmental Pollution 178 : 229e236
24- شاخص کل بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران(شاخص تورم)،بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
25- سازمان حفاظت محیط زیست، 1386، www.doe.ir
_||_
1- شفیعی لادن ،" شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه کاشت زیتون دراستان کرمان"،تابستان 1386 ، مجله اقتصادکشاورزی و توسعه ، شماره ۵۸(ویژة سیاست های کشاورزی)،
2- کریم زادگان،حسن، "مبانی اقتصاد محیطزیست"، 1382 تهران، انتشارات چاپ و نشر بازرگانی
3- دهمرده مجید،شهرکی جواد،"ارزیابی اقتصادی خسارات ناشی ازخشکی تالاب هامون بر اکوسیستم گیاهی وجانوری تالاب"، مجله تحقیقات اقتصاد کشاورزی،زمستان 1394؛ جلد 7: شماره 4
4- میرزایی فرشته، مبرقعی نغمه ،”تلفیق ارزشگذاری اقتصادی و ارزیابی اثرات محیط زیستی درایران:چالشها وراهکارها” بهار و تابستان 1391، ،مجله محیط زیست و توسعه، سال 3، شماره 5، ، صفحه 54-45
5- Bell and Garyd, "Marginal Value ofCoastal Wetlands to Florida'sCommercial Fisheries", St. Lucie press, 1989.
6- Lallan Prasad and et al, "Economic Valuation of Ecological Functions and Benefits: A Case Study of Wetland Ecosystems Along the YAMUNA River Corridors of Delhi Region",Department of Business Economics,university of Delhi Institute of Economic Growth, Delhi; and Centerfor Environmental Management ofDegraded Ecosystems, University of Delhi, 2000-2001.
7- De Groot, R. et al, "A Typology for the Classification, Description and Valuation of Ecosystem Function, Goods and Services, Ecological Economics",2002.
8- Suparmoko, Matius, "ECONOMIC VALUATION FOR ENVIRONMENTAL GOODS AND SERVICES (MARKET PRICE METHOD)", Regional Training Workshop on “The Economic Valuation of the Goods and Services of Coastal Habitats”, 2008.
9- Maitre, Daniele Perrot,"Valuing ecosystem services-advantages and disadvantages of existing methodologies and application to PES", Seminar on environmental services and financing for the protection and sustainable use of ecosystems, Geneva, 10-11 October,2005.
10- شادمان لاهیجی،فروغ، 1383 -1384 ،"ارزشگذاری اقتصادی تفرجی تالاب امیرکلایه"،پایان نامه کارشناسی ارشددانشگاه آزاداسلامی واحدعلوم و تحقیقات.
11- لطیفی اسکویی،نگین، 1385- 1384 ،"ارزشگذاری اقتصادی تفرجگاهی پارک جنگلی عونبن علی تبریز"،پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاداسلامی واحدعلوم و تحقیقات.
12- یزدانی سعید،عباسی اکرم "برآورد ارزش اقتصادی منافع زیست محیطی جنگل ها مطالعه موردی بخش نمخانه جنگل خیرود در شهرستان نوشهر"، پاییز 1389، مجله تحقیقات اقتصاد کشاورزی،جلد2 ،شماره3 ،صفحه 53-33
13- Nemecek, T., Rebitzer, G., and pielmann, M. 2004. Overview andMethodology-coinvent data v1.1. Swiss Centre for Life Cycle Inventories(ecoinvent), D¨ubendorf. Ecoinvent Report 1, p:75.
14- آسافو-آجایی، جان، ، "اقتصاد محیط زیست برای غیر اقتصاددانان"، ترجمه سیاوش دهقانیان،1381 ،انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، چاپ اول.
15- عباس پور مجید ، عابدی زهرا ، احمدیان مجید ظفری فرزانه، "ارزشگذاری اقتصادی کارکردهای بازاری منابع زیست محیطی دریاچه ارژن –پریشان باتأکید برگونه های آبزی"،بهار1392، مجله علوم و تکنولوژی محیط زیست،دوره 15 شماره1
16- Bateman ,I.,Willis K 1999.Valuing environmental preferences Theory and practice of the contingent valuation method in the US,EU ,and developingCountries.Oxford:Oxford university Press.511-539
17- طرح های امور آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان قم
18- آزموده علی،کاویان عطااله ، سلیمانی کریم ، وهاب زاده قربان "مقایسه میزان روانآب و فرسایش در خاکهای تحت پوشش کاربری های جنگل، زراعی و باغ با استفاده از شبیه ساز باران" ،شهریور1389، نشریه آب و خاک،جلد 24 ، شماره 3، ،ص. 500-490
19- جعفری میانایی فاطمه ، عسگری حمیدرضا و حسینعلی زاده محسن،" بررسی تأثیر تاج پوشش های مختلف زیتون بر برخی خصوصیات خاک در یک سیستم آگروفارستری(مطالعه موردی: شهرستان آق قلا- استان گلستان)"، 1394، نشریه پژوهش های حفاظت آب و خاک،جلد بیست و دوم، شماره ششم،ص325-317
20- Salisbury, F.B., and C.W. Ross. 1978. Plant Physiology. Wadsworth Publishing Company, Belmont, CA. 422 pp.
21- David J. Nowak, Robert Hoehn, and Daniel E. Crane,(2007)Oxygen Production by Urban Trees in the United States,Arboriculture & Urban Forestry 33(3):220–226.
22- Adriano Sofo a, , Vitale Nuzzo a, Assunta Maria Palese a, CristosXiloyannisa,GiuseppeCelano a, Paul Zukowskyj b, Bartolomeo Dichio(2005), Net CO2 storage in mediterranean olive and peach orchards, Scientia Horticulturae 107 :17–24
23- David J. Nowak,, Eric J. Greenfield a, Robert E. Hoehn a, Elizabeth Lapoint ,(2013)Carbon torage and sequestration by trees in urban and communityareas of the United States,Environmental Pollution 178 : 229e236
24- شاخص کل بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران(شاخص تورم)،بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
25- سازمان حفاظت محیط زیست، 1386، www.doe.ir