تحلیلی بر ایمنی فضاهای ورزشی در مقابل بحران های طبیعی (زلزله) با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS و بر اساس مدل ترکیبی ANP و RP (باشگاه های شهر کرج)

محورهای موضوعی : کاربرد GIS&RS در برنامه ریزی

سید کامیار کیمیایی ¹ , محمود شیخ ^{2 *} , باقر مرصل ³ , بهرام قدیمی ⁴

1 - دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، گروه تربیت بدنی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد آزادشهر
3 - استادیار مدیریت ورزشی، گروه تربیت بدنی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران
4 - استادیار مدیریت ورزشی، گروه تربیت بدنی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران

تاریخ دریافت : 1403/07/04 تاریخ پذیرش : 1403/10/01 تاریخ انتشار : 1403/10/18

کلید واژه: ایمنی اماکن ورزشی, GIS, زلزله, خطرات طبیعی.,

چکیده مقاله :

 پژوهش حاضر به دو روش پرسشنامه ای و نقشه GIS صورت پذیرفت. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، بر اساس زمان حال نگر، بر اساس محتوا توصیفی است که به شکل میدانی انجام شد. جامعه تحقیق حاضر اماکن ورزشی موجود در بوستان های باغ فاتح، مجموعه انقلاب کرج و بوستان پامچال شهر کرج بود. در روش اول با استفاده از روش تحلیل شبکه (ANP) اولویت بندی ها انجام شد که این روش با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته بین 200 دانشجوی تربیت بدنی که سابقه تمرین در سالن های ورزشی برای حداقل برای 6 ماه داشتند توزیع و جمع آوری شد و در بخش دوم به بررسی ایمنی و زلزله در اماکن ورزشی مذکور با استفاده از نقشه GIS پرداخته شد. یافته ها:  با انطباق این اماکن با پهنه بندی خطر می توان متوجه شد که بیشتر این امکان در مناطق با خطر متوسط تا زیاد قرار دارند و با توجه به اینکه کرج در منطقه خطرناکی از نظر زلزله قرار دارد، صورتی که زلزله رخ بدهد این مناطق تحت تاثیر قرار می گیرند. همچنین نتایج آزمون های ANP و RP هر شاخص بر اساس مقایسه های زوجی نشان می دهد، وزن تجهیزات 23/0، فضا 16/0، محیط کار 13/0، عدم آموزش  12/0، دسترسی 087/0، بهداشت 078/0 و ایمنی امکانات بهداشتی 070/0 بود. همچنین، نرخ سازگاری برابر با 001/0 بود که کمتر از معیار 1/0 بودند. نتیجه گیری: با توجه به مطالعات میدانی و نقشه های جغرافیایی GIS مشخص شد که اماکن ورزشی انقلاب کرج، بوستان های فاتح و پامچال در مناطق زلزله خیز قرار دارند ولی مدل ایمنی ANP و AR ساختار و تجهیزات ورزشی این اماکن را در وضعیت خوب نشان داد.

چکیده انگلیسی:

The present research was conducted using two methods: questionnaire and GIS map. In terms of practical purpose, the current research is based on the present tense, based on descriptive content, which was conducted in the field. The current research community was the sports facilities in Bagh Fateh Gardens, Karaj Revolution Complex and Pamchal Park in Karaj city. In the first method, prioritization was done using the network analysis method (ANP), which was distributed and collected using a researcher-made questionnaire among 200 physical education students who had a history of training in gyms for at least 6 months. In the second part, safety and earthquakes were investigated in the mentioned sports places using GIS map. Findings: The results of GIS maps of earthquake evaluation showed that the sports places of this research were in a favorable condition in relation to the distance from the fault and proximity to the road, but the earthquake strength in these places was in an unfavorable condition. By adapting these places to risk zoning, it can be seen that most of these possibilities are located in areas with medium to high risk, and considering that Karaj is located in a dangerous area in terms of earthquakes, if an earthquake occurs, these areas will be affected. they take Also, the results of the ANP and RP tests of each index based on pairwise comparisons show, equipment weight 0.23, space 0.16, work environment 0.13, lack of training 0.12, accessibility 0.087, health 0.078 And the safety of health facilities was 0.070. Also, the consistency rate was equal to 0.001, which was less than the criterion of 0.1. Conclusion:  Fateh and Pamchal Gardens are located in earthquake-prone areas, but the safety model of ANP and AR showed the structure and sports equipment of these places in good condition.

منابع و مأخذ:

بهمن پور، هومن؛ یوسفی؛ آرش (1399). بسته آموزشی ورزش و محیط زیست، ویژه تسهیلگران و آموزشگران، کمیته ملی المپیک، چاپ دوم، 278 ص.
آزادی, نیلوفر, میر حسینی, سید محمد علی, & ترکفر, احمد. (1398). طراحی مجتمع صنفی ورزشی با رویکرد پدافند غیرعامل جهت تأمین پناهگاه در زمان زلزله در استان کرمان. فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای), 9(37), 1-22.
پهلوانی, پرهام, ربانی, بیگدلی, & اسلامی نژاد. (1403). تعیین مکان‌های بهینه اسکان موقت شهری پس از زلزله به کمک رویکرد ادغام مکانی (منطقه 22 شهر تهران). نشریه جغرافیا و توسعه.‎
رادفر, صانعی, شربت‌زاده, خوشدونی, ‌پیام, & نوری. (2020). طراحی اماکن و تاسیسات ورزشی با توجه به شرایط اقلیمی آب و هوا و پدافند غیر عامل. مطالعات تربیت بدنی و علوم ورزشی, 19(5), 1-16.‎
نادریان جهرمی، مسعود، پورسلطانی زرندی، حسین، و روحانی، الهام. (1392). شناسایی شاخص ها و استانداردهای ایمنی سالن ها و اماکن ورزشی. مدیریت ورزشی (حرکت)، 5(3)، 21-36. SID. https://sid.ir/paper/480337/fa.
شاه منصوری، عزت اله. (1391). تحلیل وضعیت موجود ایمنی مجموعه های ورزشی دانشگاه های آزاد اسلامی منطقه پنج در مقایسه با وضعیت مطلوب. تحقیقات در علوم زیستی ورزشی، 3(9)، 13-22. SID. https://sid.ir/paper/240568/fa.
پهنه بندی خطر زمین لرزه با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی ahp و سامانه اطلاعات جغرافیایی gis مطالعه موردی بخش مرکزی شهرستان سمیرم مجتبی رحیمی شهید-نیما رحیمی
ارزیابی خطر زلزله با استفاده از مدل ترکیبی fuzzy-ahp در امنیت شهری مطالعه موردی منطقه یک کلانشهر تهران. مرتضی کریمی کردآبادی-اسماعیل نجفی
پهبه بندی مناطق زلزله خیز با استفاده ز مدل ahp در محیط gis منطقه مورد مطالعه استان کرمانشاه شهرستان کرمانشاه. محمدرضا ماجدی-محمدرضا حسین زاده
پهنه بندی میزان اسیب پذیری شهرها در مقابل خطر زمین لرزه نمونه موردی شهر تبریز. دکتر ابوالفضل قنبری-محمد علی سالکی ملکی-معصومه قاسمی.
کریمی, جواد, کریمی, سارا, بجانی, ابوالفضل, & رهبری, سمیه. (1400). تدوین الگوی مفهومی مدیریت بحران در رویداد‌های ورزشی بر اساس تحلیل تماتیک. مطالعات مدیریت بحران, 13(4), 99-121.
گل زاده ملیحه، کمانگر محمد. غربالگری مکانی شهرستان تبریز برای شناسایی مکان بهینه احداث اماکن و تاسیسات ورزشی در GIS. فضای جغرافیایی. ۱۳۹۷; ۱۸ (۶۴) :۲۸۷-۳۰۶.
ابراهیم زاده، اشرف (1398). طراحی مفهومی شهر با رویکرد پدافند غیرعامل، پایان نامه ارشد، دانشکده معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، ص 1-200.
یوسفی. آرش، 1395. مدیریت سبز. دفتر آموزش محیط ‌زیست، معاونت آموزش و پژوهش،‌ سازمان حفاظت محیط‌زیست،‌ تهران، ‌59 ص.
بهمن‌پور، هومن، ۱۳۹۶، جزوه ارزیابی و ممیزی ریسک، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شاهرود، کارشناسی ارشد رشته HSE.