ارزیابی ابعاد کالبدی- محیطی تاب آوری شبکه حمل و نقل درون شهری و ارتباط آن با توسعه پایدار محیط زیستی

محورهای موضوعی : برنامه ریزی شهری

اکرم علی محمدی ¹ , صدرالدین متولی ² , آزیتا رجبی ³

1 - دانشجوی دکتری، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد نور، دانشگاه آزاد اسلامی، نور، ایران.
2 - دانشیار گروه جغرافیا، واحد نور، دانشگاه آزاد اسلامی، نور، ایران. نویسنده مسئول.
3 - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1401/05/29 تاریخ پذیرش : 1401/09/13 تاریخ انتشار : 1401/09/13

کلید واژه: تاب آوری, حمل ونقل درون شهری, توسعه پایدار محیط زیستی, ابعاد کالبدی- محیطی, منطقه یک شهر تهران,

چکیده مقاله :

هدف مقاله حاضرارزیابی ابعاد تاب‌آوری کالبدی- محیطی تاب‌آوری شبکه حمل و نقل درون شهری و ارتباط آن با توسعه پایدار محیط‌زیستی در منطقه یک شهر تهران بود. تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه جمع آوری اطلاعات پیمایشی از نوع توصیفی- تحلیلی است. نمونه مورد مطالعه 100 نفر از خبرگان و متخصصان حوزه مدیریت حمل‌ونقل درون شهری منطقه یک شهر تهران به روش نمونه‌گیری هدفمند و 400 نفر از ساکنین نواحی ده‌گانه شهرداری منطقه یک شهر تهران در سال 1398 بودند که به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای- نسبتی و از طریق فرمول کوکران در تحقیق شرکت کردند. روش گردآوری اطلاعات روش کتابخانه ای از طریق پرسشنامه محقق ساخته بود. برای ارزیابی ابعاد تاب‌آوری از تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی؛ برای تعیین وضعیت موجود از آزمون t تک نمونه ای و برای رتبه بندی ابعاد از آزمون فریدمن استفاده شد. نتایج نشان داد: ابعاد پنجگانه تاب‌آوری کالبدی- محیطی تاب‌آوری شبکه حمل و نقل درون شهری در ارتباط با توسعه پایدار محیط‌زیستی شامل: پایداری محیط زیستی، زیرساخت‌ها و مقاوم سازی، بافت شهری، دسترسی، کاربری اراضی منطقه ارزیابی شدند. نتایج آزمون تی تک‌نمونه‌ای نشان داد وضعیت تاب‌آوری کالبدی- محیطی شبکه حمل‌‌و‌نقل درون شهری و ابعاد آن در رابطه با توسعه پایدار محیط زیستی در محدوده مورد مطالعه در سطح متوسط یا پایین می‌باشد. با توجه به نتایج به دست آمده و ارزیابی وضعیت موجود منطقه می‌توان گام‌های موثری در برنامه‌ریزی صحیح و کارآمد در جهت رفع ضعف‌های موجود در عوامل کالبدی-محیطی جهت افزایش ارتباط با توسعه پایدار محیط زیستی برداشت.

چکیده انگلیسی:

The purpose of present article was to evaluate the physical- environmental dimensions of internal transportation network resilience and its relevance with sustainable environmental development in Tehran district one. The present research is functional in purpose and survey analytic in data collection form. The sample group are 100 expert and specialists of internal transportation management field of Tehran district one in purposeful sampling method, and 400 citizens living in ten regions of Tehran municipality district one during 2019 who were selected in stratified-ratio method through Cochran formula and participated in the study. The data collection process was done in library method through researcher made questionnaire. The factor analysis technique was used to define resilience dimensions, one sample t-test was utilized to determine the existing status and Friedman test was applied for ranking the dimensions. The obtained results revealed the dimensions of internal transportation network resilience in relevance with sustainable environmental development consisting of environmental sustainability, infrastructures and strengthening, urban texture, accessibility and regional lands usage. In addition, the results of one sample t-test demonstrated an average or low status of physical- environmental resilience of internal transportation network and its dimensions in the field of study in relation with sustainable environmental development. According to the received evidences of evaluating the existing status, through proper and efficient planning process, it would be possible to eliminate existing weaknesses of physical- environmental factors and increase its relevance with sustainable environmental development.