تحلیل توزیع فضایی جمعیت استان زنجان طی سال‌های 90-1365 و پیش بینی جمعیت تا سال 1404

محورهای موضوعی : کالبدی

محسن کلانتری ¹ , کیومرث یزدان پناه ² , سمیه نوری ³

1 - دانشیار گروه جغرافیای انسانی، دانشگاه تهران
2 - استادیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران
3 - دانشجوی برنامه ریزی آمایش سرزمین، دانشگاه تهران

تاریخ دریافت : 1398/01/27 تاریخ پذیرش : 1398/01/27 تاریخ انتشار : 1394/08/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

چکیده جمعیت یکی از عناصر بنیادی در برنامه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی محسوب می شود. براین اساس آگاهی از چند و چون جمعیت و شناخت ساختار، ابعاد و گستردگی فضایی آن از ابزارهای مهم تصمیم گیری و برنامه ریزی به شمار می رود. در واقع ساختار توزیع فضایی جمعیت راهنمایی برای پروژه های اقتصادی بلندمدت به حساب می آید. جمعیت را از دو بعد می توان بررسی کرد: پراکندگی و توزیع جمعیت در واحد سطح و بررسی استقرار جمعیت در سکونتگاههای شهری و روستایی. درک توزیع و پویایی جمعیت در فضا، در برنامه ریزی برای منطقه جغرافیایی کاربرد بسیاری می تواند داشته باشد. لذا با توجه به اهمیتی که تحولات جمعیتی در برنامه ریزی های دارد این پژوهش به تبیین ساختار فضایی توزیع جمعیت در سطح استان زنجان می پردازد و الگوی این توزیع فضایی جمعیت استان را به دست می آورد. هدف اصلی پی بردن به وضعیت تعادل و توازن در توزیع فضایی جمعیت استان زنجان است. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی-تحلیلی و نحوه گردآوری اطلاعات بصورت کتابخانه ای– اسنادی است. مدل های تجزیه و تحلیل جمعیت از جمله محاسبه نرخ رشد، تراکم، میزان شهرنشینی و پیش بینی جمعیت استفاده شده است. نتیجه حاصل از تجزیه و تحلیل وضع موجود توزیع فضایی جمعیت نشان می دهد که عدم اجرای درست برنامه های بلند مدت استان اسناد فرادست موجب ایجاد چند قطب رشد و به حاشیه رفتن برخی مناطق است و به عبارتی دیگر موجب ایجاد تمرکز جمعیت و فعالیت نامتوازن در سطح استان گردیده است.

منابع و مأخذ:

منابع و ماخذ

شکویی، حسین،(1386). اندیشه های نو در فلسفه جغرافیا(جلداول). تهران. موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی

شکویی، حسین.( 1375) ، اندیشه های نو درفلسفه جغرافیا. سازمان جغرافیایی و کارتوگرافی گیتا شناسی. تهران

جمشید، بهنام (1345)؛ جمعیت‌شناسی عمومی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی: تهران

سعیدی، عباس و دیگران، (1388).دانشنامه مدیریت شهری و روستایی (با همکاری سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کل کشور)

لطیفی، غلامرضا. (1391). مبانی و اصول برنامه ریزی توسعه منطقه ای. تهران: نشر علم

فنی، زهره، 1382. شهرهای کوچک رویکردی دیگر در توسعه منطقه ای، انتشارات سازمان شهرداری های کشور، تهران

مومنی، مهدی.(1377). درآمدی به اصول و روشهای برنامه ریزی ناحیه ای، اصفهان: انتشارات گویا

مهدوی، مسعود.(1371). اصول و مبانی جغرافیای جمعیت. انتشارات قومس. تهران

مهدوی، مسعود، 1375،" مبانی جغرافیای جمعیت".انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ اول، تهران

طرح آمایش استان زنجان، 1386، استانداری زنجان، معاونت برنامه ریزی

سالنامه آمار ایران، 1390، مرکز آمار ایران

ﻣﺮﻛﺰ آﻣﺎر اﻳﺮان(ﺳﺎل 75 -1365) ؛ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺳﺮﺷﻤﺎری ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﻔﻮس و ﻣﺴﻜﻦ اﺳﺘﺎن زﻧﺠﺎن در  سالهای  1385 ، 1375 ، 1365 ، ﺗﻬﺮان، ﻣﺮﻛﺰ اﻣﺎر اﻳﺮان

ﻣﺮﻛﺰ آﻣﺎر اﻳﺮان اﻳﺮان(1385)؛ نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1385، وبگاه مرکز آمار ایران

سند نظریه پایه توسعه استان زنجان(1388)، وزارت کشور، استانداری زنجان، معاونت برنامه ریزی

گزارش منطقه البرز مرکزی، (1393). امور آمایش و توسعه منطقه ای، معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور

 

www.ostandari-zn.ir