بررسی شکل توسعه فیزیکی شهر، فشرده یا پراکنده(نمونه موردی شهر قروه)

محورهای موضوعی : کالبدی

صدیقه لطفی ¹ , اصغر شکیبایی ²

1 - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه مازندران
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه مازندران

تاریخ دریافت : 1398/03/13 تاریخ پذیرش : 1398/03/13 تاریخ انتشار : 1392/12/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

چکیده امروزه با افزایش شدید جمعیت و گسترش گرایش به زندگی شهری یکی از چالش‌های فرآروی بشردر قرن بیست و یکم جستجو برای یافتن فرم شهر ایده آل است.یعنی آن شکل از شهر که بتواند هم امتیازات تکنولوژیک و هم روحیه سالم زندگی را بر اساس ایده‌های روشنفکرانه عدالت اجتماعی بیان کند.هدف اصلی این مقاله بررسی روند توسعه فیزیکی شهر قروه طی یک دوره ده ساله می‌باشد. روش تحقیق در مقاله حاضر توصیفی-تحلیلی بوده که داده‌ها و اطلاعات از طریق مطالعات ثانویه و اسنادی گردآوری شده است. شهر قروه دارای 28 محله است که توسعه فرم شهر با توجه به شاخص‌های تراکم کاربری تجاری، سطح اشغال، تراکم ساختمانی، تراکم جمعیت در طی یک دوره ده ساله 1375 تا 1385 با استفاده از مدل موران مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق حاکی است که شکل شهر قروه اگرچه به صورت فشرده است اما روند توسعه به صورت بسیار آرام در حال گسترش به شکل پراکنده است. به نظر می‌رسد جلوگیری از توسعه ساخت و سازها در حومه شهر در صورت وجود زمین بایر در داخل شهر، وضع قوانین مناسب در رابطه با توسعه شهر و نظارت موثر بر اجرای این قوانین، ایجاد حریم حفاظتی در اطراف شهر از رشد ناموزون شهر جلوگیری خواهد نمود.

منابع و مأخذ:

منابع

پور محمدی،محمدرضا(1382). ابعادوراهبردهای پارادایم متراکم سازی فضاهای شهری،مجله مدرس، دوره7، شماره 22و صص: 108-85.

تقوایی، مسعود؛ سرایی، محمد حسین(1385). گسترش افقی شهر و ظرفیت‌های موجود زمین(مطالعه موردی: شهر یزد)، فصلنامه پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 55. صص: 152-133.

زیاری، کرامت الله؛ پارسی پور، حسن؛ علی آبادی، نسرین(1391). بافت میانی شهرها ظرفیتی برای حرکت به سمت الگوی شهر فشرده مطالعه موردی شهر بجنورد، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه ایی، شماره 19. صص: 236-215.

کوین جی،کریزک؛ پاور، جو(1388). راهنمای برنامه ریزان در توسعه پایدار، شهر فشرده و شهر گسترده، ترجمه احمد پور احمد و سهراب امیریان، چاپ اول، انتشارات چرخ نیلوفری، مشهد.

رهنما، محمد رحیم و عباس زاده، غلامرضا (1387). اصول، مبانی و مدل‌های سنجش فرم کالبدی شهر، انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ اول.

طرح جامع قروه (1385). اداره مسکن و شهرسازی استان کردستان. طرح جامع قروه.

لطفی، صدیقه (1388). مفهوم کیفیت زندگی شهری: تعاریف، ابعاد و سنجش آن در برنامه ریزی شهری. مجله جغرافیای انسانی، شماره، سال اول شماره چهارم، صص: 80=65.

قربانی، رسول؛ نوشاد، سمیه(1387). راهبرد رشد هوشمند در توسعه شهری اصول و راهکارها، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 12. صص: 180-163.

مثنوی، محمدرضا(1381). توسعه پایداروپارادایم‌های جدید توسعه شهری«شهرفشرده» «شهرگسسته»،مجله محیط شناسی، شماره 31صص: 104-89.

Burton E. (2000) ‘The Compact City: Just or just compact? A preliminary analysis’ Urban Studies, 37(11): 1969-2006.

Carruthers, J. and Ulfarsson, G. (2003) ‘Urban sprawl and the cost of public services,’ Environment and Planning B: Planning and Design, 30: 503-522.

Howley, P. (2009), Attitudes towards compact city living: Towards a greater understanding of residential behavior،Land Use Policy 26 (2009) 792–798.

Deal, B. and Schunk, D. (2004) ‘Spatial dynamic modeling and urban land use transformation: a simulation approach to assessing the costs of urban sprawl’ Ecologic Economics, 51: 79-95.

De Roo, G. and Miller, D. (2000) Compact Cities and Sustainable Urban Development, Ashgate, Hampshire.

Ewing, R. (1997), Is Los Angeles-style sprawl desirable, Journal of American planning Association, Vol:63 No 1, Pp: 107-126.

Jenks, M., Burton, E. and Williams, K. (1996) ‘Compact Cities and Sustainability: an introduction’, in Jenks, M., Burton, E. and Williams, K. (eds.) The Compact City: a sustainable urban form? E & FN Spoon, London.

Narimah, S. (2006). "Applications of Geographic Information Systems in Urban Land Use Planning in Malaysia".The4th Taipei International Conference on Digital Earth. Taiwan.

Peiser, R. (2001), Decomposing Urban Sprawl, town planning review, Vol 72, No3. Pp: 275-298.

Song, Y. and Knaap, G-J. (2004) ‘Measuring urban form’ Journal of the American Planning Association, 70(2): 210-225.

Sturm, R. and Cohen, D. (2004) ‘Suburban sprawl and physical and mental health’ Public Health, 118: 488-496

Wassmer, R.W,(2002), Influences of the focalization of land use and urban growth boundaries,edu/indiv/w/wassmer/sprawl.html.

Tasi Yu-Hsin. (2005). "Quantifying Urban Form: Compactness versus, Sprawl, Urban Studies". Vol. 42, No 1. pp: 161-141.